Nieuws

Architectuur voor de fiets

Deze maand werd de langverwachte fietsenstalling van John Körmeling aan de Scheveningse boulevard opgeleverd. Tijd voor een inventarisatie van de reeks Haagse bewaakte stallingen die inmiddels is gerealiseerd in het kader van het Fiets&Stal project. Een fotoverslag van Sebas Veldhuisen.

Fiets&Stal is een samenwerkingsproject van Stroom Den Haag, de Gemeente Den Haag en de stichting Biesieklette. In 2000 werd een twaalftal kunstenaars, architecten en vormgevers uitgenodigd om ontwerpen te maken. Aanleiding hiervoor was het succes van het tijdelijke huisje dat Frank Halmans in 1998 ontwierp voor Biesieklette op het Buitenhof.

Vreemd genoeg heeft het bijzondere Fiets&Stal project weinig aandacht gekregen in de landelijke pers terwijl de ontwerpen internationaal wel worden gewaardeerd. Het project verscheen ondermeer in Esquire (Japan), Metropolis (VS) en Artforum (VS). Daarbij is FAT, waarvan een stalling op de noord boulevard staat, onlangs bekroond met de prestigieuze Britse FX Award voor hun ontwerp. De witte betonnen terp verscheen onlangs ook op een postzegel van de TPG.

Meer aandacht was er rond de tentoonstelling in het Atrium van het Haagse stadhuis in 2000. Daarna is in een periode van zes jaar een achttal van de inzendingen gerealiseerd. De twee mobiele bewakershuisjes van Atelier van Lieshout en Jan Snoeck waren in 2001 de eersten die opdoken bij Haagse festivals en bij drukke strandopgangen.

De stalling achter de Hema, van Hertzsch & Page was in 2002 het eerste vaste bewakershuisje. Het gaat hierbij om een ‘ge-up tunede’ Biesieklette-container. De beeldende kunstenaars uit Dresden hebben er een ander uiterlijk aan gegeven door de container aan de buiten- en binnenzijde te bekleden met kunststof platen en attributen

1 en 2: fietsenstalling Andrea Blum

3 en 4: fietsenstalling DUMoffice

Een jaar later werd het gekleurde bewakershuisje van de kunstenaar/docent Urs Pfannenmüller, de terp van het Londense bureau FAT, het glazen huisje van DUMoffice en het hightech gebouwtje van Andrea Blum (New York) uitgevoerd. De stalling van Pfannenmüller, die vast bij een winkelcentrum stond bleek niet rendabel en is begin dit jaar afgebroken om binnenkort een nieuwe locatie te krijgen bij de hoofdentree van Berlage in het Zuiderpark.

Dat zal binnen niet al te lange tijd ook het lot zijn van de stalling van DUMoffice. Deze ingenieuze scharende kooi moet plaatsmaken voor de ‘holle kies’ van OMA en zal waarschijnlijk naar de badplaats Kijkduin verhuizen. De stalling van dit Amsterdamse bureau voor 3d-vormgeving is misschien wel een van de meest geslaagde uit de serie. ‘s Morgens om half zes draait de bewaker zijn sleutel om waarna de kooi in een scharende beweging met hydroliek omhoog wordt geduwd. Een prachtige synergie tussen beveiliging en openheid.

Het gebouwtje van roestvrij staal en glas van Andrea Blum (New York) staat netjes rechtop bij het winkelcentrum van de Leyweg. Spiegelingen in het groene glas van onder andere de bloembakken maken dit ontwerp interessant. Het past als schoolvoorbeeld van moderne architectuur goed in deze wijk met veel interessante moderne woningbouw.

De zee is toch de belangrijkste trekpleister van Den Haag. En prominent in het midden van al het toeristisch gedruis staat stoer en sterk de ranke constructie van John Körmeling. Hij zegt hier zelf over: “Alle maten van glas en stijlen staan in verhouding tot elkaar […] Eerst had ik al het staal in 40mm gedimensioneerd. Maar nadat ik bij de (her)opening van Zonnestraal was geweest, heb ik alle tekeningen opnieuw moeten maken, want Duiker ontwierp met 32mm”. Deze keuze had als consequentie dat Körmeling het geharde glas moest laten meewerken in de constructie. De zeewind die deze gevels te verduren krijgen moet niet onderschat worden. Het gebouwtje lijkt simpel, maar is dat niet. Oplichtende woorden op de dakrand vertellen waar het voor staat: een fietsenstalling.