Geknielde bisschoppen

Studentenwoningnood

Opdrachtgever Stichting Studentenhuisvesting Utrecht is dé studentenhuisvester in de regio Utrecht en verhuurt bijna negenduizend kamers en woningen. In Utrecht was het voor studenten altijd een crime om een kamer te vinden. SSHU is eindelijk bezig om daar middels nieuwbouw iets aan te doen. In 2008 wil men meer dan 10.000 kamers en woningen in de verhuur hebben. De Bisschoppen is na de studentenflat aan de Cambridgelaan (geschikt voor 1000 studenten) en 234 tijdelijke spaceboxen ‘La Capanna’, het derde project van de SSHU op De Uithof. Deze zomer is op De Uithof ook gestart met  de bouw van het ruim 300 kamers tellende Casa Confetti (ontwerp Marlies Rohmer). Dit complex zal in2008 worden opgeleverd.

’Vriendengroepen’

De Bisschoppen biedt huisvesting voor 550 studenten verdeeld over 2 torens en elf herenhuizen. De torens tellen 19 verdiepingen en zijn 60 meter hoog. Een toren is gereserveerd voor circa 100 buitenlandse studenten, ‘short stay’. In de andere toren biedt SSHU wegens gebleken succes kamers aan aan ‘vriendengroepen’: ieder heeft een eigen kamer maar de  keuken, douche, toilet en woonkamer worden gedeeld. Deze toren heeft op elke verdieping behalve de 2-, 3- en 4-kamereenheden voor de ‘vriendengroepen’, ook 2 tweekamerwoningen en 5 éénkamerwoningen.

De overschrijving maakt duidelijk hoezeer er in een behoefte wordt voorzien. Op de 168 kamers voor totaal 56 ‘vriendengroepen’ hebben volgens de SSHU 166 groepen gereageerd. Voor de 97 één- en 37 tweekamerwoningen hebben zich volgens de ontwikkelaar respectievelijk 760 en 289 studenten ingeschreven. Voor de 110 kamers in de herenhuizen waren 837 studenten geïnteresseerd.

Één ensemble

De Bisschoppen zijn gelegen in de zogenaamde kasbahzone van de Uithof, een dicht bebouwde strip waarin de afzonderlijke gebouwen op elkaar aansluiten en waarbij de ontsluiting van complex en de openbare ruimte binnen de perceelgrenzen liggen. Het complex wordt doorsneden door een historisch laantje waaraan het ook zijn naam dankt en grenst aan een gebouw van de Hogeschool Utrecht. De torens staan in verschillende richtingen: de toren voor de buitenlandse studenten volgt de hoofdas, de andere toren volgt de Bisschopssteeg. Ze hebben eenzelfde hoofdvorm en één of twee lage bebouwingsstroken aan de voet. Bij de ‘binnenlandse’ toren zijn het twee stroken herenhuizen, bij de ‘buitenlandse’ toren is de strook een uitbreiding van de aangrenzende Hogeschool die tot onder de toren doorloopt. Het onderwijskarakter is van buiten herkenbaar door een collegezaal die uit het volume steekt en zich onttrekt aan de verdiepingshoogte.

Köther en Salman architecten hebben door middel van een eenduidige vormentaal en overeenkomstig materiaalgebruik de torens en de laagbouw tot “één ensemble” willen smeden. Een brede strook glanzend metselwerk meandert langs de randen van de gebouwen met hetzelfde doel. Niet genoemd in verband met deze eenheid maar zeker wel ervaarbaar is dat de verticale L-vormen van de bebouwing in combinatie met de convergerende assen de indruk wekken van twee gestaltes die op hun knieën bijeen zitten.

Balkons

In een later stadium van het ontwerpproces vroeg de opdrachtgever om gemeenschappelijke balkons. De architect was blij dat hij daarmee het naar zijn eigen zeggen het wat saaie uiterlijk kon opvrolijken. De balkons kragen uit, maar omdat de zijgevels en het dak net zo ver doorsteken hebben de balkons toch iets van een inpandig karakter. De balkons lopen niet over de hele breedte en verspringen per verdieping, volgens de architect om contact tussen studenten op aangrenzende verdiepingen mogelijk te maken. Samen met de overmatig brede balkons en hoge doorvalbeveiligingen leidt dit tot een mondain uiterlijk.

De binnenkanten van de  zijgevels zijn bekleed met rode golfplaat. Volgens een medewerker van het architectenbureau is voor rood gekozen omdat dat doet denken aan iets dat binnen in zit, aan ingewanden. Beneden zet de rode beplating een steegje tussen de binnenlandse toren en de horizontale bebouwingsstrook in een rode gloed.

Hufterproof

Er is weinig detail of opvallende profilering te zien. Er steekt bijvoorbeeld geen raamdorpelsteen of afwateringsprofiel uit tussen de ramen en de borstweringen van glanzend metselwerk. Binnen is gekozen voor een onderhoudsvrij hufterproof afwerkingsniveau. Ook daarvoor zijn minder details dienstig maar het komt vooral tot uitdrukking  in de materialen, zo zijn de wanden in het trappenhuis betegeld met vloertegels, met scherpe randen. Voor het uitzicht lopen de ramen door tot bijna aan de vloer, ongehinderd door radiatoren, die zijn verticaal geplaatst voor de dichte geveldelen. Het uitzicht op de wijde omgeving is het mooist dat de flats te bieden hebben. Tijdens de architectuurrondleiding werd daarom vooral naar buiten gekeken.