Bijna twee jaar nadat Benthem en Crouwel hun VO voor het Rotterdamse Las Palmas presenteerde, werd de pers afgelopen dinsdag uitgenodigd voor update en een rondleiding in de nieuwe behuizing van onder meer het Fotomuseum.
Bijna niets is zo mooi als een niet ingericht gebouw, waar de constructie en gevels goed zichtbaar zijn en de ruimte voelbaar. In dit stadium bevindt Las Palmas zich momenteel. Het vier verdiepingen hoge betonnen gebouw dat in 1953 ontworpen is door Van den Broek en Bakema was de onderhoudswerkplaats van de Holland Amerika Lijn. De dikke kolommen die de vloeren dragen bepalen het beeld van de ruimte. Het ritme wordt slechts onderbroken door de betonnen kern met het trappenhuis, dat zich centraal het gebouw bevindt. Deze kern steekt uit het dak, anticiperend op een eventuele uitbreiding in de vorm van een vijfde verdieping. De kolomstructuur werd alleen op de vierde verdieping, aan de oostzijde van het pand, deels onderbroken. In deze kolomloze ruimte werden de dekzeilen gemaakt. Constructief zijn de kolommen vervangen door een groot spant op het dak. Voor de gevel gebruikte Van den Broek en Bakema een toen tamelijk nieuwe techniek: geprefabriceerde gevelelementen, met het glas koud tussen de betonnen stijlen.
Nadat de HAL naar Amerika vertrok en de gemeente Rotterdam eigenaar werd van Las Palmas, is het pand een container geweest voor tal van activiteiten: West 8 hield er onder meer kantoor en ruimten werden gebruikt als opslag voor meubels, tapijten en ander roerend goed. Nadat in 2001 de plannen om in Las Palmas het Instituut voor Beeldcultuur te vestigen definitief stuk liepen, diende het gebouw als tijdelijke tentoonstellingsruimte en werden er feesten gehouden. Na de verbouwing hoopt men deze levendigheid, de mix van cultuur en commerciële activiteiten weer terug te brengen. Straks zullen behalve het Fotomuseum, ook de SKVR Beeldfabriek en LPII ruimte voor stedelijke cultuur hun intrek nemen in Las Palmas. Aan de kadekant (zuidzijde) komt een restaurant en de derde en vierde verdieping worden verhuurd als kantoorruimte. Op het dak wordt een nieuw, ovaalvormig volume op kolommen geplaatst, een grote parasite. In dit penthouse komt het kantoor van medeontwikkelaar en nieuwe eigenaar van Las Palmas, OVG projectontwikkeling, mét eigen parkeergelegenheid op het dak.
Las Palmas is geen monument, maar zo hebben we het wel behandeld, aldus Jan Benthem op de persconferentie. Uitgangspunt was het gebouw terug te brengen in de staat zoals het gebouwd is. Benthem Crouwel wilde er geen museum van maken, maar een gebouw dat niet te veel is bedacht, waar alles mogelijk is. Als architect hoefden we niet veel te doen om er weer een mooi gebouw van te maken, de constructie van het pand zelf was in goede staat, het gebouw moest alleen leeggeschept worden.
Het beeld van de soms maar 10 centimeter dikke betonnen gevel wilde Benthem Crouwel zo min mogelijk verstoren: het enkel glas werd vervangen door glas met een hogere isolatiewaarde dat ook weer gewoon tussen de betonnen stijlen is geplakt. En dan de kleuren. Even was er twijfel of de gevel kaal beton moest zijn, zoals het net na de oplevering was, of wit geschilderd wat het later werd. Uiteindelijk is gekozen voor wit, ook omdat het beton niet overal meer even fraai was. Het rood van de stalen kozijnen is de laatste kleur die men tegen kwam toen lagen verf waren afgekrabd.
Intern zijn een paar grote ingrepen gedaan: er zijn gaten in vloeren gezaagd voor een nieuw trappenhuis ten behoeve van het fotomuseum; op de begane grond, eerste, tweede en derde verdieping zijn in het oostelijk deel van het gebouw kolommen verwijderd om kolomloze ruimtes te creëren; in de oostgevel op de vierde verdieping zijn ronde raamopeningen gezaagd voor daglichttoetreding, en dwars door het gebouw loopt de centrale hal die alle ruimtes in het pand ontsluit. Op het dak komt het nieuwe volume te staan en aan de gevel komen twee noodtrappenhuizen te hangen.
In Las Palmas heeft het Fotomuseum 5000m2 tot haar beschikking, twee keer zoveel als in het pand aan de Witte de Withstraat. De tentoonstellingsruimtes komen in de kelder en op de begane grond, op de eerste verdieping komen de kantoren, het archief, de bibliotheek, werkruimten en educatieruimte, die gedeeld wordt met SKVR Beeldfabriek. Waacs design & consultancy zal de publieke ruimte in het museum vormgeven. Veel kon hierover op de persconferentie nog niet gemeld worden, behalve dat panelen van polycarbonaat als scheidingswanden en filters worden gebruikt, dat er hout op de vloer in de kelder komt te liggen, en dat het ontwerp van de tentoonstellingsmeubels nog in de VO-fase verkeert en daarom niet getoond kon worden. Als alles volgens planning verloopt, opent het Fotomuseum op 18 april 2007 feestelijk haar deuren.