Recensie

Rotterdam 2007 City of Architecture geopend

Sinds 1 januari staat de Erasmusbrug in de paarse schijnwerpers. Daarmee werd het Rotterdamse architectuurjaar 2007 geopend. Woensdag 17 januari presenteerde burgemeester Ivo Opstelten het programma. Wat kunnen we dit jaar allemaal van/in Rotterdam verwachten?

“Dit wordt een prachtig jaar! Want 2007 staat in het teken van de architectuur. Al sinds het begin van de twintigste eeuw is Rotterdam internationaal vermaard om zijn vooruitstrevende architectuur. Innovatieve bouwwerken bepalen het gezicht van de stad. Er zijn weinig andere steden met zoveel architectuur en zoveel architectuurgeschiedenis per vierkante meter', aldus burgemeester Opstelten bij de opening van het architectuurjaar in een lekker vol Bijenkorfrestaurant (één van de 40 gebouwen die dit jaar in het programmaonderdeel Sites & Stories bezocht kunnen worden).

Er is op de status van Rotterdam als architectuurstad wel het een en ander af te dingen, vooral de laatste tijd klinken er geluiden dat het elan van de laatste decennia aan het verdwijnen is. Nog onlangs sprak de Rotterdamse Raad voor Cultuur van een zekere futloosheid in Rotterdam, maar dat gaat dan vooral over het huidige beleid. De ‘architectuurcollectie Rotterdam’ staat nog steeds als een huis en wordt nog dagelijks uitgebreid.

Van futloosheid is bij de organisatie van het architectuurjaar dan ook absoluut geen sprake. Projectleider Pieter Kuster wandelde door een paar aansprekende voorbeelden van activiteiten in het komende jaar en moest zich – met trots – verontschuldigen voor het feit dat lang niet alle van de meer dan vijftig grotere en kleinere activiteiten aan bod konden komen.

Het meest aansprekend voor zowel het vakpubliek als voor de architectuurtoerist is het programmaonderdeel Sites & Stories. In dit onderdeel staan de architectuur in de stad centraal. Veertig gebouwen in het centrum, die de honderdjarige historie van het moderne Rotterdam vertegenwoordigen, spelen de hoofdrol in het programma dat bestaat uit een audiotour, aankleding van en een programmering in deze gebouwen. Gebouwen bezoeken is altijd leuk, maar dit keer met gesproken tekstfragment van architecten, een korte historie, en/of muziek; het maakt het nog leuker. Een mooi moment om weer eens bij de Peperklip langs te lopen en nu Carel Weeber zelf te horen uitleggen waarom hij maling aan de kritiek heeft, of naar een glazenwasser te luisteren die lyrisch wordt van het idee om het gigantische glasoppervlak van de Delftse Poort te mogen wassen, of een oude margarine reclame te horen tijdens het bezoek aan het voormalige Unilevergebouw. Vanaf 5 april kan het allemaal.

Andere programmaonderdelen zijn onder meer City Experiences waarin architecten, kunstenaars en theatermakers worden gevraagd een ingreep te plegen in de stedelijke ruimte; op 14 mei wordt de brandgrens van het bombardement van mei 1940 gevisualiseerd. Conny Jansen danst op de scheepswerf RDM. De verlichting van de Erasmusbrug is pas het begin, gedurende het hele jaar zullen veel meer gebouwen door internationale lichtkunstenaars worden aangelicht. De Dag van de Architectuur, de wolkenkrabberweek en het bouwputtenfestival krijgen een speciaal tintje. In 2007 vindt ook de derde editie van de International Architecture Biënnale Rotterdam plaats en presenteert WiMBY! (Welcome into My Backyard!) haar nieuwste plannen voor Hoogvliet. Verder bouwt Follydock fantasiebouwwerken op Heijplaat en organiseert het NAi drie indrukwekkende tentoonstellingen, waaronder de eerste overzichtstentoonstelling van Le Corbusier.

Voor het vakpubliek is het onderdeel Reviewing Rotterdam wellicht het meest interessant. AIR herhaalt het succesvolle keurmeesterproject uit de late jaren 70, waarin Kenneth Frampton, Stanislaus von Moos en Fransisco dal Co hun kritisch licht op de architectuurproductie van toen lieten schijnen. Reviewing Rotterdan laat de stad en de architectuurproductie van de laatste 30 jaar opnieuw bezien door drie internationale critici: Michael Speaks (Verenigde Staten), Angelika Schnell (Duitsland) en Jaime Salazar (Spanje). Deze conclusies zullen worden gepresenteerd en bediscussieerd op een conferentie in het najaar. Dan verschijnt ook een uitgebreide publicatie die niet alleen de conclusies van de critici zal bevatten, maar ook een reeks essays en studies over de productie, het architectuurklimaat en het architectuurbeleid van de afgelopen 30 jaar. Wellicht dat dit alles – net als 30 jaar geleden – een nieuw elan in de architectuurstad Rotterdam tot gevolg heeft.

Intussen is er het komende jaar zo veel te doen dat we de echte liefhebber aanraden om een tijdelijk pied-à-terre in de stad in te richten. Er staan nog een paar aansprekende appartementen leeg en er worden er dit jaar nog veel meer opgeleverd.