Finnen doen zomers drie dingen: naar buiten gaan, de sauna bezoeken en drinken. Archinedlezers die Helsinki bezoeken, doen er goed aan deze gebruiken te navolgen en kunnen en passant ook nog heel wat architectuur zien. Hedwig Heinsman, tot voor kort woon- en werkzaam in Helsinki, gaat je voor.
Naar buiten
Het is niet moeilijk om in Helsinki natuur te vinden. De vele groen omzoomde baaien strekken tot ver in de stad en zorgen voor een lange kustlijn, dus geldt altijd: zwembroek mee!
Töölönlahti baai is het central park van Helsinki. Goed startpunt voor een wandeling (2,5 km) langs deze baai vormt het centraal station van Eliel Saarinen. Wandel tussen het spoor en het water naar het noorden en ontdek naast de Tokoinranta het prachtige stadstheater door Timo Pentillä een waar meesterwerk. Drink een limonade in de Pippi Langkousvillas met uitzicht over de baai en vervolg de weg noordwaarts, hier ligt de botanische tuin met op steenworp afstand het Olympisch Stadion. Neem een duik in het naastgelegen buitenzwembad en loop dan met versnelde pas langs het betegelde, megalomane jaren 90 gebouw, de Nationale Opera. Richt de blik alvast op Aaltos Finlandia Hall, die vanaf elke afstand een fenomenaal aanblik oplevert. Tussen de Finlandia Hall en het centraal station liggen nog het parlementsgebouw en het Kiasma museum (Steven Holl), beide zijn de moeite waard.
Koop een kaartje voor het pontje naar Korkeasaari en je kunt 'gratis' naar de zoo, het gehele eiland ís namelijk de dierentuin. De leukste plek om te picknicken is op de rotsen met uitzicht op de pinguïns. Ook de uitkijktoren van Avanto Architects, een modern houten hoogstandje, is een aanrader. Heb je net de boot gemist, pak dan de pont naar Suomenlinna, een mooier en uitgestrekter eiland met oude verdedigingswerken. Natuur- en strandliefhebbers kunnen uitwijken naar de verder gelegen eilanden Pihlajasaari en Uunisaari.
De overzijde van de baai waaraan de woonwijk Arabiaranta ligt, is bestempeld tot nationaal natuurgebied. Maar Arabia is vooral interessant vanwege de nieuwerwetse architectuur, de kunstacademie én de Arabia factory; tegenwoordig een outlet winkel van Arabia en Iittala producten. Tip: een Aalto vaas is hier te koop voor een prikkie.
Het bosrijke schiereiland Seurasaari herbergt een openluchtmuseum en is een prettig toevluchtsoort naar vroeger tijden. In de statige wijk Munkkiniemi, twee tramhaltes verder, zijn zowel het woonhuis als het atelier van Alvar Aalto te bezichtigen. Vlakbij, aan de westkant van Munkkiniemi, ligt een verscholen strandje waar je in alle rust kunt zwemmen en uitzicht hebt op het tegenovergelegen Espoo, waar onder andere de campusgebouwen van Aalto staan.
Hvitträsk was het kapitale woonhuis (nu museum) van de architecten Gesellius, Lindgren en Saarinen. Een waar paradijs voor wandelaars en architectuurliefhebbers, gelegen op circa 40 kilometer van Helsinki (bus 166). Je kunt er heerlijk verdwalen in het prachtige gebouw en bijhorend landgoed. Let wel op je partner: Saarinen en Gesellius raakten er zo de weg kwijt dat ze uiteindelijk van echtgenote wisselden.
6 Hakaniemi markt
7 Corona Bar
Drinken
Mijd de grote zomerterrassen maar drink kahvia (koffie) en eet een pulla (kaneelbroodje) met de locals onder een oranje afdak op de markt. De oranje tenten staan overal, Finnen zitten hier het hele jaar door (ook in de winter met -20) maar in de zomer is het wel zo aangenaam. Na kahvia en pulla wordt het zaak een goede bodem te leggen voor wat er gaat komen. Bar no 9 serveert prima maaltijden en heeft een aardig publiek. Van hieruit is het een korte weg naar bar Erottaja (Erottajankatu 15) dé hangout voor architecten en aanverwante zielen. Het interieur is al jaren hetzelfde en het publiek blijft onveranderd hip. Het naamloze café dat bekend staat als bar Moskou (van regisseur Aki Kaurismäki die het interieur gebruikte voor zijn films) is een ware sensatie. Al zijn de gordijnen gesloten, doe gewoon de deur open. Wanneer het personeel echt té afwijzend kijkt, ga dan naar het naastgelegen Corona (Eerikinkatu 11), ook van in het bezit van de beroemde filmmaker.
Door naar Kallio, plan een biertocht langs alle happy hours, en eindig bij Kuudes Linja, waar het terras het langst open blijft. Sluit de nacht af in Bar REDRUM: architectenbureau NOW heeft hier een maandelijkse clubavond en dé architectonisch verantwoorde zomerhit Teachers:
gordon bunshaft, toyo ito, kevin roche, nishizawa/sejima, peter cook, kenzo tange, reima pietilä, jaques herzog, bob venturi, marcel breuer, aldo rossi, peter celsing…
rem koolhaas in the house
mies van der rohe in the house
cedric price in the house
NOW office in the house
superstudio, archizoom, oscar niemeyer, philipp oswalt, le corbusier, jörn utzon, alvar aalto, adolf loos, sir norman foster, hugh ferris, ove arup, yves klein…
eero saarinen in the house
cecil balmond in the house
leonidov in the house
NOW office in the house, yeaaaah!
(te beluisteren op www.myspace.com/now001)
5 Yrjonkätu Swimhall (foto ARK)
Sauna
Alhoewel de échte sauna alleen kan worden ervaren in een kesämökki (zomerhuisje) zijn er volop mogelijkheden voor hen die achterblijven in de stad. Een intens Architectonische sauna-ervaring is naakt zwemmen in het Yrjönkatu zwembad. Het gebouw uit 1928 is nagenoeg authentiek, vanuit het zwembadwater loop je zo de sauna in. Er is geen excuus om niet te gaan: er zijn gescheiden uren voor mannen en vrouwen, je kunt een handdoek huren bij de entree en je hebt geen zwembroek nodig. Een echte aanrader. Een andere goede en goedkope manier om de sauna te proberen is bij een van de vele publieke binnenzwembaden: het bezoek aan de sauna is gratis bij de entreeprijs inbegrepen. In de sauna zijn ook de charmes van de verschillende buurten voelbaar; verslind je na een sauna in café Tin Tin Tango in de wijk Töölo een chique croissantje, de badhuizen in de arbeiderswijk Kallio serveren vooral bier.