BNA kring Midden Brabant, Proper-Stok ontwikkelaars en de gemeente Tilburg schreven onlangs een prijsvraag uit met de vraag een visie te ontwikkelen voor eigentijdse dorpse woningen. Het winnende ontwerp van Thomas en Pieter Bedaux wordt gekenmerkt door ‘ soberheid, eenvoud en homogeniteit’.
In Koningsoord, gelegen naast het centrum van Berkel-Enschot, een dorp ten noordoosten van Tilburg, worden de komende jaren circa 700 woningen ontwikkeld. In het door de Architecten Cie/ INBO ontworpen stedenbouwkundig plan zijn randvoorwaarden vastgelegd om het dorpse karakter te bewaken. Zo moest het individuele huis de basis zijn van het stedenbouwkundig plan; werd er gestreefd naar diversiteit (maximaal zes identieke woningen naast elkaar); verspringing in de rooilijn tussen woningen of woningblokken werd gestimuleerd; de woningen dienden een kap te hebben, bij voorkeur uitgevoerd te worden in natuurlijke, duurzame materialen met een zorgvuldig en ingetogen detaillering en aandacht voor streekeigen details.
De uitgeschreven prijsvraag onder architecten, woonachtig of werkzaam in de BNA kring Midden Brabant, had als opgave een visie te ontwikkelen voor eigentijdse dorpse woningen ten behoeve van het plangebied. Om deze visie te verbeelden werd aan de inschrijvers gevraagd om een 3-tal woningtypes te ontwikkelen. Uit twintig inzendingen koos een zevenkoppige jury het ontwerp van Thomas en Pieter Bedaux (Bedaux de Brouwer Architecten) als winnaar.
Uit het juryrapport:
'Geen romantiek of historiserend materiaalgebruik, maar dorps bouwen teruggebracht tot zijn essentie: soberheid, eenvoud en homogeniteit met subtiele individuele verschillen en met menselijke maat. Het boerderijtype tot in perfectie geabstraheerd, zowel qua stedenbouwkundige groepering als in de verfijnde architectonische uitwerking en met een interessante differentiatie in woningtypen. De ensemblewerking van die typen lijkt vooralsnog onmisbaar voor het beoogde resultaat. Het gepresenteerde totaalbeeld verwijst meer naar landelijkheid dan naar centrumdorps.'
Uit de toelichting op het ontwerp:
'Een dorps karakter bereik je voor een belangrijk deel door de stedenbouwkundige setting. De verkaveling van Koningsoord heeft een woningdichtheid die ons inziens te stedelijk is. Wij stellen voor om tussen de randen van de wijk het landschap door te trekken en de wijk op te bouwen uit erven; een verzameling van verschillende typen huizen gegroepeerd rond een gezamenlijk binnenterrein. Het erf verschaft de bewoners een oase van rust zonder auto´s.[…] Dorpse architectuur kenmerkt zich door haar afwezigheid.[…] In Brabant waren de middelen schaars, waardoor bij de vormgeving van de gebouwen functionaliteit voorop stond. Duurzame materialen en zorgvuldige detaillering waren nodig om de tand des tijds te doorstaan. Eeuwenlang is er met deze beperkingen gebouwd, zonder architecten, waardoor een eenheid is ontstaan.[…]De functie van de bebouwing was om de mens, het vee en de oogst te beschermen tegen de invloeden van het klimaat. Er werd letterlijk voorzien in een onderdak waarvoor grote overkappingen gewenst waren. Zo ontstonden er boerderijen met een abstracte gesloten kap en een levendige plint met openingen. Dorps bouwen kan voortgezet worden door voort te bouwen op de traditie van soberheid en eenvoud. Door beperking in materiaalkeuze en rijkdom in detaillering ontstaat een eenheid die door zijn bescheidenheid ruimte geeft aan zijn omgeving. Het dak biedt onderdak, de plint verankert het gebouw in de omgeving. Het huis met zadeldak appelleert aan het archetypische huis, de abstracte essentie van de dorpse architectuur.'
De winnaars mogen het winnend ontwerp uitvoeren. Het ontwerp van Jeroen Wouters (architectenburo JMW) won de 2de prijs en kreeg eveneens de publieksprijs. Architectenburo JMW mag haar visie nader uitwerken in opdracht van Proper Stok. Eervolle vermeldingen waren er voor Luijten/Smeulders Architecten, Architecten Werkgroep Tilburg en Marie José Rijnvos van Rijnvos Voorwinde Architecten.