Gezien in TENT.

Bij binnenkomst loop je allereerst tegen werk van Tonio de Roover aan. Hij bekleedt ruimtelijke constructies van metaal met alledaags materiaal: hemelsblauw plastic, groen gaas en gele aardappelzakken. Zijn installaties bestaan uit assemblages van objects trouvés (tuinstoelen, luxaflex, koelkastrekjes) en refereren tegelijkertijd aan minimalistische beeldhouwkunst. Van binnenuit verlicht door tl-buizen hangen en staan zijn objecten als stralende bakens in de tentoonstellingszalen van TENT. Aangekomen bij zijn werk La Primavera, klinkt muziek. Ter versterking van de filmische sfeer van de installatie, denk je. Maar nee, de intrigerende muziek hoort bij de film On Translation: Transparency / Architecture acoustique van Aleksander Komarov.

In deze film wisselen beelden van de Reichstag in Berlijn, met zijn glazen koepel als symbool van een naar transparantie strevende hedendaagse politiek, en beelden van de Van Nellefabriek in Rotterdam, een van de iconen van het moderne bouwen, elkaar af. Met als resultaat een meeslepende choreografie van overdrijvende wolkenpartijen die zich spiegelen in glazen gevels en silhouetten van bezoekers die omhoog cirkelen boven het Duitse parlement. Een ode aan de glasarchitectuur, met een knipoog weliswaar. In de beelden vol transparantie en reflectie duiken telkens schoonmakers op. Als acrobaten hangen zij aan de gevel, in een titanenstrijd tegen stof, regen en vuil. Om aan het ideaal van transparantie te blijven voldoen moet het glas voortdurend gepoetst.

De film is mooi en fascinerend en wordt begeleid door prachtige muziek van Gleb Shutov en Elvira Plenar. Alleen jammer dat het er af en toe iets te dik bovenop ligt. Zo duiken er dansers op, als om te benadrukken dat de sequentie van beelden een choreografische kwaliteit bezit. En wordt een verhaal over de driedaagse sluiting van de koepel van de Reichstag (om te worden schoongemaakt voor de viering van de vijftigste verjaardag van de Europese Unie) zowel in beeld als op een lichtkrant verteld. Het is alsof Komarov er niet helemaal op vertrouwt dat zijn boodschap voldoende duidelijk overkomt.

Architectenbureau Monadnock heeft voor de gelegenheid zijn ontwerpen in een nieuw jasje gestoken. Niet dat ze zijn aangepast, alleen het presentatiemateriaal kreeg een ander uiterlijk. De kleurige 3D-beelden waarmee architecten hun opdrachtgevers vaak verleiden – zo ook Monadnock, zoals te zien is op hun website – zijn vervangen door tot de kern teruggebrachte modellen. Zeven ontwerpen toont het bureau; twee woonhuizen, een strandpaviljoen (hét strandpaviljoen aan de Maas in Rotterdam), een kantoor, een productiehal, een woonblok en een bibliotheek. Op grote vellen papier is een doorsnede van een gebouw telkens boven een plattegrond van de begane grond gezet. In de ruimte achter de tekeningen bevinden zich de maquettes, van groot naar klein, voor de gelegenheid gegoten in beton. Als klassieke sculpturen staan de ontwerpen op een hoge sokkel, weggezonken in een droomloze slaap, om pas te ontwaken als zij, 1:1 uitgevoerd, worden betrokken door mensen die er hun leven in blazen. Het geheel oogt esthetisch, een tikkeltje mysterieus, en tegelijk prettig helder en overzichtelijk.

Ook Stereo Architects toont enkele architectuurprojecten. Zij combineren steeds foto’s van een locatie met een gedetailleerde maquette van het uiteindelijke ontwerp, zonder verder enige tekst en uitleg te geven. Bij raadpleging van de website van het bureau, blijkt dat het om prijsvraaginzendingen gaat. Zo werd Oude Willem ingezonden voor de prijsvraag ‘Burgmeester Zoekt Woning’ en is Nature is my neighbour! een inzending voor de Europan 8-locatie in Portugal waarvoor zij een eerste prijs ontvingen. Op de website wordt meer duidelijk over het hoe en waarom van de ontwerpen. Informatie die ook grotendeels ontbreekt in de presentatie van Monadnock – maar daar mis je het niet. Zij zijn er beter in geslaagd een vertaling te maken van een ‘gewone’ architectuurpresentatie naar een tentoonstelling. Daarmee leveren ze een bescheiden maar opmerkelijke bijdrage aan het voortgaande vraagstuk van ‘hoe maak ik een interessante architectuurtentoonstelling?’, waar menig architect en curator zich het hoofd over breekt.

Toegegeven, dit artikel is niet minder onsamenhangend dan de besproken tentoonstelling. Meer dan ‘een keuze uit’ biedt het niet. Ik wil vooral even melden dat de hierboven besproken werken een bezoekje aan TENT. de moeite waard maken. En neem dan en passent ook even de stemmige zwart-wit foto’s van Awoiska van der Molen en de morsige doch kleurrijke interieurfoto’s van Jan Adriaanse mee!