Feature

Groningen kan nog dichter

Terwijl de manifestatie De Intense Stad haar eerste gebouwde resultaten laat zien, staat Groningen al weer een nieuw project te wachten. Ditmaal zijn, in tegenstelling tot De Intense Stad, grondgebonden woningen het onderwerp van onderzoek. Groningen doet er alles aan om de stad zo compact en intens mogelijk te laten beleven en gebruiken.

Een huis met een tuin, eigen oprit, eigen voordeur. Het liefst vrijstaand of twee onder een kap. Niet verder dan tien minuten van de binnenstad. Nog steeds staan deze woonwensen bovenaan het lijstje van de meeste Nederlanders. Zo ook in Groningen. Alhoewel in Groningen de fysieke ruimte nog aanwezig is om aan deze behoefte tegemoet te komen heeft de stad Groningen al twintig jaar een ander beeld voor ogen. De compacte stad, die wordt gekenmerkt door een harde grens tussen de stad en haar buitengebied en een stedelijke diversiteit aan functies in de binnenstad, is nog steeds een van de speerpunten van het gemeentelijk (grond)beleid.

Een aantal jaar geleden vormde dit uitgangspunt van de compacte stad, samen met de constatering dat de druk op het buitengebied toeneemt, de basis voor de manifestatie De Intense Stad. Met Winy Maas en Niek Verdonk als voortrekkers werd er in en rond de bestaande binnenstad gezocht naar mogelijkheden om slecht gebruikte locaties een nieuwe impuls te geven door daar functies bijeen te brengen in bijzondere gebouwen met hoge dichtheden. De eerste gebouwde resultaten zijn zichtbaar en spectaculair, maar belangrijker nog is dat Groningen zich opnieuw publiekelijk bindt aan de gedachten achter de compacte stad.

Dat is een mooi resultaat van een bijzonder onderzoek, maar de vraag naar grondgebonden woningen is met De Intense Stad nog niet opgelost. De opgave blijft nu om, met behoud van een compacte stad, te zoeken naar mogelijkheden om ook het aanbod aan grondgebonden woningen te intensiveren. Groningen heeft er immers alle belang bij om haar inwoners niet te verliezen aan omliggende steden en dorpen zoals Assen, Leek of Veendam. Waarom kunnen we niet in de stad wonen met een tuin en schuurtje, dichtbij alle stedelijke voorzieningen?

Deze opgave, woningbouw in hoge dichtheden, is natuurlijk niet nieuw. Speculanten en woningbouwverenigingen hebben in het verleden al veel typologisch onderzoek laten doen. Inmiddels is de opgave veranderd: de samenstelling van huishoudens en de vraag naar bruikbare openbare ruimte en meer parkeerplaatsen leggen een ander beslag op de beschikbare ruimte. De opgave vraagt om meer dan een typologische oplossing. Ook het programma is belangrijk.

Laat dat nu net het punt zijn waarop Groningen zich al jaren wil profileren. Met de nodige ambitie gaat daarom een vervolg op De Intense Stad van start. Met Dick van Gameren als inspirator zal de gemeente Groningen samen met ontwikkelaars en corporaties op zoek gaan naar locaties en methodes om in hogere dichtheden grondgebonden woningen te bouwen. Dat dit mogelijk is blijkt uit de recente nieuwbouwwijk De Linie, op het Europapark. Op kleine kavels zijn daar riante woningen gebouwd met een Floor Space Index van 0,7; bijzonder hoog voor een Groningse nieuwbouwwijk. De parkeernorm is hier 1,3. Een paar jaar na oplevering zijn de woningen al flink in waarde gestegen, de vraag naar dit type woningen blijkt groot.

De ambities van de manifestatie zijn hoog, zowel binnenlandse als buitenlandse architecten worden benaderd. Er zullen prijsvragen worden uitgeschreven en er is veel ruimte voor zelfstandige initiatieven van corporaties, ontwikkelaars of architectenbureaus. De opgave is vernieuwend, ze moet grenzen opzoeken en deze verder oprekken. Het vooronderzoek, al dan niet gekoppeld aan concrete locaties zal, net als bij De Intense Stad, gepubliceerd worden. De publicatie rond De Intense Stad was destijds al snel uitverkocht. De manifestatie heeft toen veel landelijk aandacht gekregen, zelfs in Den Haag werd een tentoonstelling georganiseerd over De Intense Stad, waarbij de uitgangspunten (verdichting en functiemenging) als inspiratie dienden voor inbreiding in Den Haag. Groningen, de stad met het minste ruimtegebrek van Nederland, als proeftuin voor verdichting! Het succes van De Intense Stad is een mooie voorbode voor de nieuwe laagbouwcampagne. Nu nog een pakkende titel.