Nederland organiseert de Olympische Spelen van 2028, althans als het aan het ministerie van VROM ligt. In de afgelopen maanden is in opdracht van dit ministerie in samenwerking met het NOC-NSF en experts op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling en vastgoed onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het organiseren van de Olympische Spelen, exact 100 jaar na de Spelen van Amsterdam in 1928.
de pagina’s 82-83 en 182-183 uit NL28 Olympisch Vuur – Spelen met toekomst
Op de wanden rondom de tentoonstellingsruimte hangt een overzicht van de allereerste moderne Olympische Spelen in 1896 tot en met de Olympische Spelen van Londen in 2012. Het behelst hier alleen Zomerspelen. Het is een overzicht van feiten zoals de capaciteit van het Olympisch stadion ten tijde van de Spelen en de functie van het stadion nu, de sponsors, het aantal deelnemers en de landen die door de Spelen geboycot werden. Doordat het overzicht in chronologische volgorde hangt, ziet de bezoeker het evenement als het ware door de tijd heen groeien.
Het vierde onderdeel van de tentoonstelling omvat de Olympische Spelen van Amsterdam in 1928. De originele bouwtekeningen van het Olympisch stadion zijn prachtig. Daarnaast zijn voorbeelden te vinden van de eerste vormen van merchandising, bijvoorbeeld Olympische koekblikken. Op het Olympisch Stadion na is de fysieke nalatenschap van de Spelen van 1928 miniem geweest. Tien jaar geleden werd zelfs gedreigd het stadion af te breken. Gelukkig is het inmiddels gerenoveerd en wordt het weer intensief gebruikt. Het is de bedoeling dat de nalatenschap van 2028 vooral blijvend zal zijn op het gebied van infrastructuur en ruimtegebruik.
De mislukte campagne van Nederland om de Olympische Spelen in 1992 te organiseren ontbreekt op deze tentoonstelling. Dat is zonde, want dat zou het verhaal compleet maken. Deze amateuristische poging, waar nauwelijks goed over een nalatenschap was nagedacht, is een leermoment geweest waardoor Nederland nu wel grondig te werk gaat. De eerste resultaten hiervan en de andere onderdelen van de tentoonstelling zijn nog tot en met 21 september in het NAi te bewonderen.
Het schetsboek Ruimte voor Olympische Plannen dat 3 juni in het NAI met veel tromgeroffel door Minister Jacqueline Cramer overhandigd werd aan André Bolhuis, bestuurslid bij NOC-NSF, bevat een ruimtelijke zoektocht naar de manieren waarop de Spelen een positieve nalatenschap kunnen achterlaten in heel Nederland. Het jaar 2028 lijkt nog mijlen ver, maar één van de belangrijkste bevindingen uit het Schetsboek is dat als Nederland een kans wil maken om de Olympische Spelen te organiseren, dan moet het traject nu al worden ingezet. De mogelijkheid in ons land om tot bijna in het eeuwige te procederen, maakt het schier onmogelijk om ambitieuze projecten zoals de HSL, de verlenging van de A4 of zelfs een nieuw voetbalstadion in Alkmaar binnen de geplande termijn voor elkaar te krijgen. Dus het organiseren van Olympische Spelen zal een nog zwaardere dobber zijn. De eerste taak voor het ministerie van VROM is om het hele land te overtuigen dat de Spelen een positieve impact op Nederland kunnen hebben. Dit kan door aan te tonen dat de deadline van de start van de Spelen moet worden gebruikt om plannen binnen een termijn te realiseren die normaal gesproken onhaalbaar is. Hierdoor kan Nederland vooral op het gebied van infrastructuur een enorme stap voorwaarts maken.
Dat het organiseren van de Olympische Spelen een enorme impact kan hebben is in het verleden zowel in negatieve als in positieve zin aangetoond. Terwijl Montreal, waar in 1976 de Olympische Spelen werden georganiseerd, tot in 2005 met enorme schulden bleef zitten, profiteert Barcelona juist nog steeds. Deze stad gebruikte de Spelen van 1992 om de infrastructuur in de stad op orde te krijgen. Nog steeds profiteert Barcelona van een enorme economische groei die de Spelen hebben aangewakkerd. In het Schetsboek is een aantal modellen uitgewerkt met titels als Randstad Ring Games, Sportief Voorland en Olympische Stedenring. Deze modellen hangen op dit moment ook aan de muur in het NAi in het kader van de tentoonstelling NL28 Olympisch Vuur en geven op zeer grove schaal een beeld van de kansen die de Spelen aan Nederland kunnen bieden. Zelfs als de Spelen aan één stad worden toegewezen zal de grote schaal voor een landelijke impact zorgen.
De plannen van het Ministerie van VROM vormen slechts een klein deel van de tentoonstelling. Een veel groter deel is ingeruimd voor maquettes die door studenten aan de Academie van Bouwkunst Rotterdam en het Berlage Instituut gemaakt zijn. In samenwerking met het Rotterdamse architectenbureau MVRDV werden de haalbaarheid en de ruimtelijke kansen voor Nederland onderzocht. Themas als klimaatverandering, waterhuishouding en energiewinning zijn op diverse manieren gekoppeld aan oplossingen voor stadions, infrastructuur en atletenhuisvesting. Helaas missen de metersgrote maquettes detail waardoor de bezoeker slechts meekrijgt dat de fysieke impact van de Olympische Spelen enorm moet zijn. In het boek NL28 Olympisch vuur – Spelen met toekomst dat tegelijkertijd met de tentoonstelling is verschenen is meer diepgang te vinden. Met deze achtergrondinformatie in de hand worden de maquettes nochtans boeiend.