Als er één illusie over Berlijn in stand wordt gehouden dan is het die van de stad vol prachtige en interessante architectuur. Want het protserige Potzdamerplatz mag dan per dag meer dan 100.000 bezoekers trekken, aantrekkelijke architectuur is er niet te vinden. In Berlijn wordt het experiment geschuwd, nadat diverse dictatoren en dictaturen hun stempel op de stad hebben weten te drukken.
Verwacht in Berlijn dus geen architectonische experimenten op uitschieters als de Nederlandse Ambassade van OMA en het Joods Museum van Daniël Libeskind na – maar netjes binnen de rooilijnen bouwen in een degelijke, normale stijl. Gelukkig zijn er genoeg andere redenen om Berlijn te bezoeken en het nuttige (zogenaamd architectuur bekijken) met het aangename (strand, bier, clubs en cafés) te verenigen. Daarom: laat het middelmatige Mitte, het populaire Prenzlauerberg (het Montmartre van Berlijn) en de Potsdamerplatz (waar de bakstenen van Kollhoffs toren al naar beneden vallen) achter je. En trek erop uit naar het barre oosten, daar waar het experiment bloeit ..
Allereerst is een bezoek aan de Senatsverwaltung voor Stadtentwicklung zeer aan te raden. De permanente tentoonstelling Stadtentwicklung Pläne, Modelle, Projekte geeft de ontwikkeling van de stad goed weer. Een tweetal gigantische maquettes op schaal 1:500 en 1:1.000 tonen de actuele bouwinitiatieven. Ook is een maquette die gemaakt is in de nadagen van de DDR-tijd (1989) te bekijken waarop veel gebouwen staan die in de anti-communistische sloopdrift van de afgelopen jaren jammerlijk verdwenen zijn.
Biergarten
Berlijn is bier en bier smaakt het best in een Garten dus zeker een Biergarten bezoeken. Kies dan voor Prater Biergarten, de moeder aller biergartens. Niks hip, trendy of urban; gewoon al honderdeenenzeventig jaar een klassieker en daarom altijd goed. Van een heel andere orde is de Bierhof Rüdersdorf, de architectonische tegenhanger van Pratergarten. Wie van industrieromantiek houdt moet hier een kijkje nemen. Deze biergarten laat goed zien hoe Berlijners het omtoveren van kale, lege plekken tot aantrekkelijke verblijfplaatsen perfect in hun vingers hebben. Karhard Architektur & Design heeft een voormalig warmte-overdrachtstation omgebouwd tot een biergarten van twee etages. Zij hebben ook het naastgelegen voormalige transformatorgebouw uit 1954 tot Berlijns hipste technoclub Berghain verbouwd. Dat leidt in Bierhof Rüdersdorf tot een interessante mix van ontbijtgasten: de uit de Berghain rollende ravers, gemoedelijk frühstückend tussen de gezinnetjes uit de buurt.
Strandbars
Langs de Spree is meer spannende industrieromantiek te vinden. Zo liggen op de braakliggende fabrieksterreinen meer dan vijf tijdelijke stadsstranden. Vooral de diversiteit aan stranden maakt ze bijzonder. Van het YAAM (Young African Art Market; met veel reggae) via het alternatieve Oststrand naar het meer hippe Holz 25. Wie gras in plaats van zand aan zijn voeten wil kan naar Kiki Blofeld, waar de kroonluchters in de bomen hangen en de biljarttafels tussen de bomen staan (dat ligt naast het Deutsche Architektur Zentrum; een goed excuus dus). En voor degene met zand- én grasallergie is er Radialsystem V. Een van de eerste pompgebouwen voor de Berlijnse waterleidingen uit 1881 is uitgebreid met concertzalen en een groot terras aan de Spree, alles spannend verbouwd door architect Spangenberg.
Berlijn van boven
Ga vooral niet naar de Fernsehturm of de Rijksdag, want daar staan altijd lange rijen. Als je Berlijn van boven wil zien, maak er dan iets speciaals van, bijvoorbeeld vliegend. Hoewel van Berlijn naar Mallorca vliegen goedkoper is, is een rondvlucht met een knalrood watervliegtuigje een echte belevenis. Een halfuurtje boven de stad zweven, inclusief een glaasje sekt tegen de vliegangst. En schrik niet van de dinosaurussen die achter het vertrekpunt in de bosjes staan. Dat is het in 2002 gesloten lunapark Spreepark Plänterwald, dat schitterend staat te vergaan en een stiekeme urban exploration waard is.
Of ga dansen in Club Week-end, in een echte jaren zestigtoren op de Alexanderplatz, waar tussen de 12e en 15e verdieping vier liften heen en weer pendelen om het dansende publiek over de twee dansvloeren te verdelen. Het uitzicht vanaf het dakterras op de 17e is immer weergaloos.
Farba morgana
Voor wie vakantie synoniem staat met activiteit, creativiteit en kennis opdoen is er altijd wel een interessante discussie of congres in Berlijn. Zo is er tot 3 augustus de happening Urban Affairs, waar een goed overzicht van streetart in Berlijn wordt gegeven. En wie van het verre oosten geen genoeg kan krijgen neemt de U5 naar Hellersdorf. Daar is in het Europaviertel een bizar staaltje schilderwerk te zien. De Franse kunstenaarsgroep Cité de la creation heeft er het grootste schilderij van Europa gemaakt, ofwel: farba morgana. Een deel van de saaie Plattenbau is overgeschilderd tot een rijtje degelijk Duitse burgermanswoningen. Een sociaal vernieuwingsproject, want de Franse schildersgroep leidde bewoners op om mee te kunnen schilderen. En zo ontkomt zelfs de Plattenbau niet aan de verouderingsdrift die in Berlijn heerst.