Recensie

Venetië (1) het Nederlandse paviljoen: Praten en werken

In het Nederlandse paviljoen bruiste het tijdens de openingsdagen van de (onzichtbare) ideeen. De installatie van curatoren Ana Dzokic en Marc Neelen (Stealth.ultd) en Saskia van Stein (NAi) staat in het teken van het opnieuw doordenken van de Faculties (in de betekenis van hoedanigheden) for Architecture. Wat kan en vermag architectuur ‘before and beyond building’? Welke alternatieve praktijken zijn er en hoe kunnen deze worden ingevoegd in het architectuuronderwijs?

Dergelijke vragen werden uitgebreid besproken door een vijftigtal nationale en internationale gasten door middel van een veelheid aan ‘gespreksmedia’ (ronde tafelgesprekken, speeddates, keynotelezingen en een workshop). Maar er werd niet alleen gesproken, er werd ook en vooral gewerkt. Een zevenkoppige redactie (3 man/vrouw Volume, Jeanne van Heeswijk / Dennis Kaspori, Peter Lang, Miguel Robles-Duran, Piet Vollaard) werkte er – bijgestaan door embedded journalist Billy Nolan – aan een boek dat ter plaatse door één enkele vrouw (bravo Coralie) werd vormgegeven en geprint. Verder filmde, monteerde en streamde een driemans videoteam de gesprekken, zorgde kok Arjen voor de catering, hield productie assistent Erik een scherp oog op de verschillende configuraties van de ruimte en sleepte een handvol studenten de hele dag met kratten en kabels. De inrichting bestaat uit een paar duizend witte vouwkratjes, die het mogelijk maken om per dag de setting aan te passen aan de nieuwe omstandigheden c.q. functies van de installatie. Er was kortom van alles te doen, en er hing geen plaatje aan de muur. Nou ja eentje dan, van het afgebrande Bouwkundegebouw de directe aanleiding om die faculties ter discussie te stellen.

De activiteiten in het Nederlandse paviljoen begonnen al drie dagen voor de eigenlijke opening met een feestmaal waarbij alle bouwers in de Giardini werden uitgenodigd om op het thema te reflecteren. Daarna volgde een hectische dag met vijf ronde tafelgesprekken. Tijdens de officiële opening op vrijdag was de praat-productie-eenheid dus al lange tijd bezig.

Op de openingsdag werd er trouwens ook nog een prestatie van Olympische orde geleverd. Tussen de bedrijven door slaagde Jord den Hollander er in om het wereldrecord marathoninterviewen van architecten op scherp te zetten: achter elkaar 25 speeddate interviews in een ononderbroken stroom afwerken onder tropische condities (ca. 30 graden Celsius en een luchtvochtigheid van +90%) en toch tot op het eind prettige gesprekken weten te voeren; Respect Jord!

De dag na de opening volgende er vijf keynote lectures. De werkweek werd afgesloten met een workshop voor studenten die onder de titel Future Faculty werkten aan ideeen voor een nieuw Bouwkunde. Over dat nieuwe Bouwkunde gesproken, zaterdagmiddag werd tevens de ideeënprijsvraag Buildingforbouwkunde gelanceerd door minister Plasterk en decaan Wytze Patijn.

De eigenlijke tentoonstelling wordt in de komende post-productieweek samengesteld uit een reeks gemonteerde gespreksvideofragmenten. Tevens wordt de definitieve versie van het boek gemaakt, bezoekers kunnen die gratis meenemen en thuisblijvers kunnen hem downloaden op de website www.facultiesforarchitecture.org.

ArchiNed maakte overigens zowel deel uit van de redactie (Piet Vollaard) als van het videoteam (David Lingerak), terwijl ook vaste ArchiNed vertaler Billy Nolan aanwezig was. Uit solidariteit met deze noeste arbeiders besloot de rest van de redactie ook langs te gaan en te zien wat er beyond building verder nog te beleven was in Venetië. En ze waren de enige niet, naast de grote aanwezigheid aan NL exposanten leek het wel of er een complete bobo-luchtbrug tussen Nederland en Venetië was aangelegd. Allard Jolles van Atelier Rijksbouwmeester merkte hierover tijdens zijn speeddate enigszins terecht op dat het toch wel vreemd was dat mensen die vrijwel buren zijn, helemaal naar Venetië vliegen om elkaar te spreken, en dat dan nog in een vreemde taal ook.