Voor de begraafplaats Heimolen bij Sint Niklaas ontwierp Claus en Kaan Architecten een crematorium en een ontvangstgebouw.
Voor de begraafplaats Heimolen bij Sint Niklaas ontwierp Claus en Kaan Architecten een crematorium en een ontvangstgebouw. De begraafplaats ligt langs de E34 van Antwerpen naar Gent, verscholen achter hoge bomen en taluds, waardoor de locatie vanaf de snelweg nauwelijks waarneembaar is.
De ontwerpopgave bestond uit het invoegen van een ontvangstgebouw en een crematorium op een bestaande begraafplaats. Uit praktische en milieutechnische redenen is de huisvesting van ceremonie en crematie op de begraafplaats zo ver mogelijk van elkaar gescheiden, terwijl enige verwantschap in voorkomen voor de hand ligt. Programmatisch kan men spreken van twee onderdelen van één ceremonie, waarbij sprake is van een ontvangst, rouw en verwerkingsdeel dat op de levenden en de aarde gericht is, terwijl de eigenlijke crematie – zelfs bij de meest non-religieuzen onder ons – een blik naar de hemel doet richten.
De gebouwen zijn daarom ontworpen als elkaars spiegelbeeld in het horizontale vlak: een dak waaronder de ontvangstfuncties verenigd zijn en een plaat waarop het crematiegebouw ligt. Deze tegendraadse verwantschap wordt doorgezet in materialisatie en detaillering. Het dak van het ontvangstgebouw is 100 x 40 m. groot. Een zelfde maat is aangehouden voor de betonnen voetplaat van het crematoriumgebouw. Dit gebouw is 9 meter hoog, om het beeld van een oven en een schoorsteen te vermijden en een veel breder gebaar te maken.
De vloer en de wanden van het ontvangstgebouw zijn tot een hoogte van 6 meter gemetseld in een lichte steen. Het dak is ruim twee meter dik en is gestuukt in de kleur van de steen.
De gevel van het crematorium is bekleed met crèmekleurige prefab geprofileerde betonelementen van 1 bij 1 meter. De drie ovens bevinden zich in een voor nabestaanden toegankelijke ruimte. Zowel de stalen omkleding van de ovens als de gietvloer zijn in hoogglans wit uitgevoerd.
ArchiNed-correspondent Philip Willaert (België) schreef na een bezoek: 'Ik ben in Sint-Niklaas geweest. Ik was niet binnen, maar heb wel op de site rondgelopen. De twee gebouwen zien er heel indrukwekkend uit. Je voelt de zielen, of de dood. Het was bij valavond. Het was er bovendien bitterkoud, en de dood is koud.'
architect
Claus en Kaan Architecten
team
Kees Kaan, Vincent Panhuysen, Hannes Ochmann, Luuk Stoltenborg, Yaron Tam, Hagar Zur
functie
crematorium
en ontvangstgebouw
adres
Waasmunsterse Steenweg, 9100, Sint-Niklaas, België
opdrachtgever
Intercommunale Westlede
opgave
invoegen van crematorium en ontvangstgebouw op bestaande begraafplaats
datum 1e schets
2004
start bouw
september 2006
in gebruik name
september 2008
bouwsom
5.500.000,-
m2
3187