BK-City, de tijdelijke faculteit Bouwkunde in Delft, is een work in progress. De ene na de andere functie wordt gaandeweg toegevoegd. De reacties op BK-City zijn overwegend zeer positief. Donderdag 19 februari opende de faculteitsbibliotheek haar deuren. Een goede aanleiding om polshoogte te nemen.
Wie het statige gebouw momenteel bezoekt treft een dynamische omgeving aan die volop in de steigers staat en waar studenten, medewerkers en bouwvakkers af en aan lopen. BK-City is vormgegeven door vijf architectenbureaus. Fokkema architecten realiseerde in het oude gebouw een onderlegger die de drager vormt voor de ontwerpen van de andere bureaus. Fokkema voorzag het kale interieur van een gekleurde vloerbedekking en strakke witte wanden. De ruimte die voorheen verscholen zat achter een verlaagd plafond is rood geschilderd. Met deze ingrepen werd een nieuwe, strakke laag toegevoegd aan het gestripte interieur. Vrachtwagenladingen Vitra-meubels deden de rest. Voorts verschenen onder andere de collegezalen, espressobar, boekshop, bouwshop en kantine (door Kossmann.dejong) en nu de bibliotheek (door Fokkema architecten). Het wachten is op de twee aangebouwde glazen hallen (Octatube) waarin onder andere de maquettehal en een door MVRDV ontworpen gebouwtje worden gesitueerd.
De bibliotheek heeft de prominentste plek van het gebouw gekregen: boven de monumentale entreepartij aan de Julianalaan. De hoge zaal met grote artisjok lampen en een tussenverdieping waar – net als in de oude bibliotheek – de boekenkasten staan, is niet te missen. Het is echter als met bekende gebouwen die zichtbaar zijn vanaf de snelweg: zodra je van de snelweg afkomt zijn ze lastig te vinden. De helderheid waarmee de bibliotheek zich presenteert bij de entree, gaat binnen over in een complexe organisatie waarbij de verschillende programmadelen niet direct vindbaar te zijn. Of het nu de bibliotheek, de espressobar of Zaal F is: zonder heldere en precieze bewegwijzering vind je ze niet. Gelukkig is die consistent door het hele gebouw toegepast.
Een gesloten wand met daarop een zee van namen van beroemde nationale en internationale architecten schermt de bibliotheek af van de gang. Alvar Aalto, Le Corbusier, Peter Eisenman, Rem Koolhaas, ze staan er allemaal. (Alleen jammer dat er Don in plaats van Dom van der Laan staat genoteerd.)
Opvallendste verschijning bij binnenkomst is een uit boeken opgetrokken balie. De verschillende tinten papier van de bladzijden vormen een subtiel kleurenpatroon. De bovenste lagen bestaan uit architectuurboeken, waarvan de kaften onder een glazen plaat zichtbaar zijn. De centrale (entree)ruimte wordt aan weerszijden geflankeerd door een zijbeuk. Eén daarvan, met tussenverdieping, bevat de rest van de boekenkasten. Aan de andere zijde van de centrale ruimte bevinden zich studieruimten op de verdieping, met comfortabele banken en bureaus om aan te studeren. Wegens de noordwestelijke oriëntatie van de gevel valt er geen direct zonlicht binnen, hetgeen het licht in de ruimte aangenaam maakt om bij te lezen. Met name de sfeer in het studiegedeelte is intiem. En als je ervoor kiest om aan de gangkant te gaan zitten heb je een prachtig doorkijkje naar de toekomstige maquettehal. De gestreepte vloerbedekking en het rode plafond smeden de verschillende ruimten tot een eenheid. De bibliotheek is af.
In de kantine, gesitueerd in het oude ketelhuis, is een andere ontwerpbenadering zichtbaar. In plaats van een heldere nieuwe laag toe te voegen heeft Kossman.deJong gezocht naar materialen en vormen die meer een geheel vormen met de oude gebouwstructuur. De kantine is georganiseerd rondom een grote zitkuil van houten plaatmateriaal. Dit veelvuldig toegepaste materiaal past goed bij de opengewerkte plafonds met de in het zicht gelaten leidingen. De indrukwekkende betonnen constructie met hoge vakwerkliggers is hier niet contrasterend rood maar zacht grijs geschilderd. De wanden zijn onbewerkt. Om de kantine heen bevinden zich kleinere ruimtes die voor velerlei doeleinden (vergaderingen, presentaties) gebruikt kunnen worden. Deze ruimtes hebben elk een eigen karakter en de inrichting is een mix van oud en nieuw (zoals oude chesterfield banken in combinatie met moderne staande lampen). Het interieur lijkt express onaf te zijn. De sfeer die deze ontwerpbenadering oplevert heeft een instant kwaliteit, maar is ook enigszins eendimensionaal en geënsceneerd.
Waar de delen van Kossmann.dejong, Octatube en MVRDV opvallende fragmenten zijn (of worden), vormen de delen van Fokkema architecten boven al een heldere grondtoon die, haast onopvallend, rust toevoegt. Rust om te studeren en rust om te werken; rust die het mogelijk maakt om de verschillende programmas, inclusief onvoltooide delen, naast elkaar te laten bestaan en met elkaar te laten contrasteren. Daarnaast leggen de vele hoge gangen niet alleen de link tussen de diverse programmadelen, zij bieden ook ruimte voor een eigen, meer tijdelijke, programmering van presentaties en borrels. Dit alles levert een rijke, inspirerende en duurzame omgeving op die BK-City nu al tot een succes maakt.
opdrachtgever
Technische Universiteit Delft
adres
Julianalaan 134, Delft
functie
Onderwijsgebouw, Faculteit Bouwkunde
opgave
interieur
datum 1e schets
mei 2008
start bouw
juni 2008
in gebruik name
1e fase sept 2008
2e fase dec 2008
3e fase april 2009
m2
bruto 35.500
m3
ongeveer 580.000
hoever in proces betrokken
vanaf het moment van de brand van het oude faculteitsgebouw tot heden en de laatste oplevering in de nabije toekomst.
trots op
‘De ongelooflijke snelheid van het proces, met de bijzondere samenwerking van vijf uiteenlopende bureaus die er uiteindelijk toe geleid heeft dat de Faculteit Bouwkunde een zo aansprekende huisvesting heeft gevonden’, aldus Diederik Fokkema.
les voor de volgende keer
‘Gedurende het proces had wellicht meer aandacht moeten zijn voor de paradox van tijdelijkheid versus duurzaamheid.’