Aan de Schelde op Kaailand Zuid in Antwerpen. Een eigenaardig object steekt net boven de boomtoppen uit. Het is de Urban Camping, ontworpen door het Antwerpse bureau import.export architecture. Het bouwwerk maakt deel uit van de tentoonstelling Kaaien Zuid waar een verzameling mobiele architectuur te zien is. En voor de totaal ervaring, gedurende de tentoonstelling kan op de Urban Camping worden overnacht.
Camping / kamperen wordt gedefinieerd als het verlaten van de stedelijke omgeving om van de natuur te genieten, en daar één of meer nachten te verblijven. (1)
In die betekenis is het begrip Urban Camping een contradictie. Toch komt het vandaag de dag op een eerder informele manier regelmatig voor, zoals bijvoorbeeld het verschijnsel van kamperende ouders voor de schoolpoort om hun kinderen te laten inschrijven, of van muziekliefhebbers die voor de deur van de platenzaak kamperen om zeker de nieuwste plaat te kunnen kopen.
De toegenomen interesse in stadsbezoeken en de hoge vlucht van het low-budgetreizen vragen om het herdenken van de stedelijke verblijfsaccommodatie. Goedkope hotels en jeugdherbergen bieden slechts een gedeeltelijk en vaak armoedig antwoord op de vraag naar zeer betaalbare overnachtingsmogelijkheden in de stad. Daartegenover staat dat rondtrekkende kampeerders enkel kunnen overnachten op anonieme campings, veelal gelegen in de stedelijke rand.
IEA startte hierover een experimenteel onderzoeks- en ontwerpproces. De eerste resultaten van deze studie werden vorige zomer gepresenteerd in de expositie Its about time – Expo 2030 in het Designcentrum De Winkelhaak in Antwerpen. Het getoonde materiaal bestond voornamelijk uit een analyse van het fenomeen van stedelijk kamperen en probeerde dit te relateren aan andere themas als tijdelijke territoria, het vertikaal stapelen van het landschap, de meervoudige lezing en interpretatie van stedelijk groen en de potenties daarvan.
Als synthese presenteerde IEA ook een eerste voorstel voor een nieuw type kleinschalige stedelijke camping, DC/UC I (2). Deze moest verrijzen op de binnenplaats van het Designcentrum en gedurende 2 maanden worden uitgeprobeerd door de bezoekers van de tentoonstelling. Helaas vond dit nooit plaats.
Toch bleef IEA werken aan de verdere ontwikkeling van de Urban Camping. Een nieuw en beter uitgewerkt type (tweede generatie) moest effectief inzetbaar zijn in het publieke domein en als een prototype op schaal 1:1 de reality-check aangaan. Ter gelegenheid van het KAAILAND Festival is de SK/UC II (3) gerealiseerd op de Antwerpse Scheldekaaien. Het is nu echt mogelijk om erop te kamperen.
Maar de Urban Camping II kan in elke stad worden ingeplant die wil experimenteren met deze nieuw vorm van kamperen. Steden die open staan om zowel lokale als internationale reizigers te verwelkomen voor een tijdelijke vlucht in hun stedelijke biotoop, die plaats wil maken en plekken creëren voor avontuurlijke stedelijke dwalers om enkele nachten te verblijven en andere kampeerders te ontmoeten, en die deze van minimale voorzieningen wil voorzien zodat ze zich maximaal kunnen focussen op het ontdekken van de stad, kunnen een Urban Camping installeren.
UC ontwerpregels voor het ontwerpen en implementeren van een nieuw type stadscamping:
° UC wordt opgebouwd als een verticaal groeiend landschap, bij gebrek aan open groene ruimte in de stad
° UC is het 3-dimensioneel stapelen van kampeerplekken: hierdoor genereert het verschillende ervaringen en interessante zichten
° UC is een duurzame en autarctische entiteit
° UC voorziet in minimaal 3 en maximaal 8 kampeerplekken
° UC tenten zijn altijd gepositioneerd in de open lucht, op een gehuurd en tijdelijk geprivatiseerde kampeerplek
° UCs circulatie is verwoven in de draagstructuur, ze is veilig en goed toegankelijk
° UC is een successieve structuur: personalisering van de plek wordt aangemoedigd, individuele of collectieve toevoeging zijn toegestaan, maar structurele transformatie is niet mogelijk.
° UC is een verrijking voor de omgeving (ruimtelijk, sociaal, ecologisch, esthetisch, sferisch,
.)
° UC respecteert het recht van elk individu dat hij/zij kan genieten van goede zichten en lichten, zonder zijn/haar omgeving hierbij te storen.
° UC kampeerplatformen zijn dusdanig gepositioneerd dat ze een sociale interactie tussen de gebruikers onderling en de aanschouwer genereert.
° UC is specifiek generisch maar kan evolueren naar een unieke entiteit, ze past zich aan de omgeving aan maar is geen parasiet.
(1) bron: wikipedia
(2) DC/UC I: Designcenter / Urban Camping I, Antwerpen, juni-augustus 2008
(3) SK/UC II: Scheldekaaien / Urban Camping II
architect
import.export Architecture (Oscar Rommens en Joris Van Reusel)
ir. stabiliteit
Studiebureau Mouton (Guy Mouton en Jan Terwecoren)
adres
Tijdelijke installatie voor Kaailand op de Scheldekaaien ter hoogte van Cockerillkaai, Antwerpen maar kan in elke stad ter wereld worden geplaatst.
functie gebouw
stedelijk kamperen
opgave
zelf geformuleerd
opdrachtgever
import export architecture
datum 1e schets
maart 2008
start bouw
februari 2009
in gebruik name
24 april 2009
tot hoever in proces betrokken
zeer veel zelf gedaan
m2
4 x 12m² campingplekken + 3 x 4 m² bankjes
m3
4*12 m² + zeer veel lucht en zichten
bouwsom
geheim
trots op
fantastische laddertrap / sociale karakter / fraaie en elegante constructie / medewerking en sponsering van een aantal constructeurs (firmas Victor Buyck / Galvapower / Ancofer Waldram / Wasco Anbuma) en een hele hoop vrijwilligers
volgende keer anders
heeft uw even??? Dit is een eerste prototype. De gebruiker zal oordelen en wij zullen aanpassen zonder het concept oneer aan te doen. Tot nu toe zijn de meeste gebruikers enorm enthousiast, zelf bij regenweer. Voornaamste klacht is het stadslawaai. Lijkt dus bijzonder interessant om daarmee iets te gaan doen.