Feature

Witte fietsen worden kartonnen krukjes

Ter ere van haar tienjarig bestaan deelde architectuurcentrum Platform GRAS tussen 13 en 30 mei tweehonderd krukjes uit. Kartonnen festival-krukjes die de Groninger vormgever Lisa Sportel heeft voorzien van een opvallend uiterlijk. De tekst op de krukjes luidt: Gereserveerd voor jou! Zet mij daar neer waar jij graag wilt zitten.

Het Groninger architectuurcentrum noemt de actie het ‘Witte stoelenplan’ en verwijst daarmee losjes naar het ‘Witte Fietsenplan’ dat in de jaren ‘60 was bedacht door de Provobeweging. In Amsterdam zouden overal witte fietsen staan die voor iedereen gratis te gebruiken zouden zijn. Het idee is toen niet uitgevoerd*. Met deze link wil Platform GRAS aandacht vragen voor de veranderingen in de openbare ruimte waar veel plekken door de jaren heen semi-openbaar zijn geworden. Een terras is openbaar toegankelijk, maar alleen als je iets bestelt. Gratis comfortabele zitplekken zijn schaars, GRAS wil de Groningers hierin tegemoet komen.

Op drie verschillende dagen zijn de krukjes in verschillende delen van de binnenstad in elkaar gezet en verspreid. De kreet op de krukjes moedigt de voorbijganger aan eens lekker neer te ploffen op een plaats die hem het meest aanspreekt. Het valt op dat die plek meestal niet gelijk is aan de locatie die het architectuurplatform heeft uitgekozen. Binnen de kortste keren is het gros van de krukjes verdwenen onder een arm of in een fietstas. Is het project daarmee mislukt? Platform GRAS zegt van niet. Zij moedigen de voorbijgangers immers aan te gaan zitten op hun favoriete locatie. Waarom is die favoriete locatie echter niet ter plekke?

Misschien gaat het de voorbijgangers helemaal niet om een prettige gratis zitplaats, maar willen zij het object graag voor zichzelf hebben, als collectors item. Of is de oorzaak toch te vinden in de omgeving, waarin GRAS de krukjes plaatst? Rudi Fuchs schreef ruim twintig jaar geleden al over zijn liefde voor de Weense straten, straten zonder veel straatmeubilair met hier en daar een eenvoudig ijzeren bankje. Hij stelde dit tegenover andere oorden, waar rommeligheid overheerst en zitgelegenheden niet te herkennen zijn als zodanig. In Groningen is het straatbeeld verre van rustig, mede veroorzaakt door de vele terrassen en geparkeerde fietsen. Zij vormen het bewijs dat Groningen een dynamische gezellige studentenstad is, maar geven wellicht ook een verklaring voor het feit dat de meeste krukjes naar elders werden versleept.