Burgemeester Job Cohen maakte gisteren in New York bekend welke vijf plannen door de jury van de Ymere NAi ideeënprijsvraag 2009 genomineerd zijn voor het tweede, besloten deel van de prijsvraag. Met de prijsvraag, dit jaar genaamd Open Fort 400, vragen woningcorporatie Ymere en het NAi in nauwe samenwerking met gemeente Amsterdam ontwerpers om na te denken over een open fort als impuls voor de verdere sociale, culturele en economische ontwikkeling van de Kop van de Grasweg aan het IJ in Amsterdam-Noord. In november selecteert de jury twee van de vijf plannen waaruit een algemeen publiek het winnende ontwerp mag kiezen. De genomineerde plannen zijn vanaf december te zien in De Zuiderkerk, in Amsterdam. Het winnende plan maakt kans om daadwerkelijk gerealiseerd te worden.
Genomineerd zijn:
Buiksloterham Unzipped van Matteo Kuijpers met Takeshi Mukai en Maartje Nuy;
Fort X van XML, David Mulder – Van der Vegt en Max Cohen de Lara;
Frame Design Centre van Elastik en Mat Studio, Igor Kebel en Eriko Watanabe, Mika Cimolini en Freek Dech;
Hal 400 van Merijn Muller en Rosie van der Schans, en tot slot
New York 5 van Stereo Architects, Finbarr McComb en Pieter Sprangers.
Inspiratiebron voor deze editie prijsvraag is de vierhonderdjarige relatie tussen Amsterdam en New York. Amsterdamse pioniers hebben met Fort Amsterdam 400 jaar geleden de basis gelegd voor de moderne vorm van stedelijk leven in New York vandaag de dag en met de grootschalige herontwikkeling van de havengebieden in Amsterdam Noord dient de vergelijking met de pioniers van destijds zich aan. Kan een nieuw gebouw aan de IJ-oevers eenzelfde katalyserende werking hebben als Fort Amsterdam destijds? En op welke manier kan het de stedelingen beschermen en tegelijkertijd een krachtig beeldmerk vormen voor bezoekers van buitenaf?
De jury over de vijf genomineerde plannen:
Buiksloterham Unzipped – Dit project haakt op een mooie manier in op de reeds bestaande activiteiten in Amsterdam Noord, namelijk een mix van wonen en bedrijvigheid. Het plan biedt geen vastomlijnd programma, maar in plaats daarvan mogelijkheden voor de community om leven en werken naar eigen inzicht in te richten, waarbij een mate van veranderlijkheid mogelijk is.
Fort X – De bijzondere ontmoeting tussen de golvende onderrand van de gebouwopening en het wateroppervlak van het IJ is een van de grootste kwaliteiten van deze inzending. Hier komen architectuur en landschap samen. Volgens de stedenbouwkundige randvoorwaarden mag echter, wegens de zware scheepvaart, niet vlak aan het water gebouwd worden. Het is daarbij de vraag of het gepresenteerde beeld van Fort X zijn kracht behoudt wanneer het terug op de locatie, binnen de oorspronkelijke kaders geplaatst zal worden.
Frame Design Centre – Het gebouw past exact binnen de gegeven stedenbouwkundige envelop en voldoet aan de rooilijnen en maximale hoogtes. Aan de architectonische uitwerking van dit plan is veel aandacht besteed, en het project is goed gepresenteerd. Het gebouw, dat gekenmerkt wordt door een opvallende rode onderdoorgang, biedt onderdak aan een design instituut.
Hal 400 – De eenvoud van het plan, alsmede de informele sfeer die op het overdekte plein gesuggereerd is, spreekt tot de verbeelding van de jury. De vertaling van het Open Fort thema bebouwing rond een ruimte waar een nieuwe wereld kan ontstaan, vindt de jury mooi gevonden. De vraag is wel of de suggestie van het licht gedimensioneerde dak bestand is tegen de aanzienlijke windbelasting.
New York 5 – Het geheel doet denken aan de conceptuele dome van Buckminster Fuller, en eveneens aan de verkleinde gebouwen in Madurodam. Het voorstel heeft een zeker kitsch-gehalte, maar het biedt wel degelijk interessante perspectieven voor een ontmoetingsplek met metropolitaanse allure- eens te meer omdat de inzenders voorstellen hier een hoofdgebouw van Unesco te vestigen.
De jury wordt voorgezeten door architect en voormalig rijksbouwmeester Mels Crouwel en bestaat verder uit Ronald Rietveld: landschap architect, winnaar Prix de Rome 2006, Thijs Asselbergs: stedenbouwkundig plan Kop Grasweg, Saskia Bos: directeur Cooper Union School of Fine Arts, Russell Shorto: schrijver voor o.a. New York Times / NRC Handelsblad en directeur van John Adams Institute in Amsterdam en Pieter Klomp: senior project manager bij Dienst Ruimtelijke Ordening in gemeente Amsterdam.