Vandaag gaat de 4e editie van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) van start. Voor het eerst in haar bestaan is het een waar cross-media event geworden dat de Rotterdamse gemeentegrenzen overschrijdt. De agenda van de manifestatie telt meer dan 90 items, van radio-uitzendingen tot tentoonstellingen, van symposia tot boekpresentatie. Een aantal tips van de ArchiNed-redactie.
Open City: Collective. Parkeerproblemen in een microrayon anno 2009. Een microrayon is een wijk met standaard appartementengebouwen, school en kinderopvang. Het was een populaire vorm van verkaveling tussen 1956 en 1989 in de Sovjet Unie.
Tentoonstellingen
Om mee te kunnen praten is het uiteraard noodzakelijk om de drie grootste tentoonstellingen te gaan bekijken: de hoofdtentoonstelling Open City: Designing Coexistence in het NAi Rotterdam en de twee deeltentoonstellingen Vrijstaat Amsterdam in de voormalige Shell-kantine aan het IJ in Amsterdam Noord, en Parallel Cases//IABR@RDM op de RDM Campus, Rotterdam-Heijplaat.
De tentoonstelling Open City bevindt zich in alle hoeken en gaten van het NAi. Het thema Open City: Designing Coexistence wordt aan de hand van de subthemas maakbaarheid, refuge, reciprocity, community, squat en collective, onderzocht.
Vrijstaat Amsterdam is een bijdrage van de Gemeente Amsterdam waarin de stad Amsterdam als Vrijstaat wordt gepresenteerd. Concreet stelt Amsterdam zich de vraag of er een planning denkbaar is die vrijheidsgraden vergroot in plaats van beperkt. Negen jonge stedenbouwkundige bureaus uit Amsterdam en Rotterdam geven hun visie op vrijheid en ruimtelijke ordening in negen grote maquettes voor delen van de toekomstige metropool.
In Parallel Cases presenteren studententeams en onderzoekers van 28 universiteiten en hogescholen uit 20 verschillende landen hun projecten geïnspireerd door het thema Open City. Het laat zien hoe studenten en hun docenten denken dat sociale cohesie kan worden vormgegeven door middel van architectonische en stedenbouwkundige projecten.
Lezingen & symposia
Op zondagmorgen 27 september is er in het Berlage Instituut Rotterdam om 11.30 uur een gesprek tussen de Amerikaanse architect en schrijver Lars Lerup en de Duitse filosoof Peter Sloterdijk. De bijeenkomst is volledig volgeboekt, maar wordt live gestreamd. Ook de lezing van architectuurcriticus George Baird ‘The Politics of Public Space’ in het Berlage Instituut op 29 september om 19.00, is volledig uitverkocht maar wordt gestreamd.
Architect Kees Christiaanse, curator van deze 4e IABR, geeft op 1 oktober een lezing over Open City (NAi, 20.00u). Lars Lerup spreekt op 8 oktober over de geïsoleerdheid van de Amerikaanse suburbs en hij zal enkele utopische plannen voorstellen over hoe ‘coexistence’ bewerkstelligd kan worden (NAi, 20.00u). En op 22 oktober zal de nu nog onbekende en dan kersvers benoemde hoogleraar Politiek en Ontwerp aan de TU Delft een lezing geven (NAi 20.00). Met als titel Jongeren in Vrijstaat Amsterdam gaan op 6 november jongeren met elkaar in gesprek over de manier waarop zij Amsterdam ervaren. Wat willen ze veranderen? Hoe zien ze de toekomst van de stad? (Shell kantine Amsterdam, 20.00)
In het kader van Vrijstaat Amsterdam en ter nagedachtenis aan wethouder Floor Wibaut (1859 -1936), grondlegger van de moderne Amsterdamse stedenbouwpraktijk, vindt in Amsterdam het internationaal stedenbouw congres Morgen/Tomorrow plaats. De themas voedsel, energie, drinkwater, infrastructuur, afval en ICT staan centraal. Het congres opent op 30 september met een lezing van Daniel Cohn-Bendit in de Zuiderkerk (18.00). Op 1 en 2 oktober volgt een uitgebreid programma van lezingen en workshops in de Westergasfabriek.
Op 30 oktober wordt in het NAi een symposium gehouden over de actualiteit en implementaties van het gedachtegoed van Jane Jacobs in Nederland voor de 21e eeuw. Meer informatie is op dit moment nog niet beschikbaar, maar in de wandelgangen gaat het verhaal dat er interessante sprekers komen.
Filmprogramma
Het IDFA (International Documentary Film Festival Amsterdam) stelde voor de IABR een speciale serie filmdocumentaires over de stad samen. Zo wordt in de Shell kantine in Amsterdam op 28 september om 15.00u de documentaire Het Nieuwe Rijksmuseum van Oeke Hoogendijk (2008). Een film over polderpolitiek in het Amsterdamse en op 4 oktober om 12.00 wordt in het NAi Megacities (1998) van Michael Glawogger vertoond, een documentaire over het leven aan de zelfkant in vier wereldsteden – Moskou, Bombay, Mexico-Stad en New York .
Eeuw van de Stad
Samen met de VPRO is er een divers radio en tv-programma samengesteld. Zo besteedt Andere Tijden vanavond (24 sep) aandacht aan de Amsterdamse stedenbouwkundige Wibaut. Wie bouwt? Wibaut! (Nederland 2, 21.25) en is 28 september in Tegenlicht de documentaire I am Gurgaon: De nieuwe stad in India te zien. Een film over een reusachtige gated community aan de rand van New Delhi, waarin de vraag wordt gesteld is Gurgaon het zoveelste Ponzi Scheme of het model voor de toekomstige miljoenenstad zoals die over enkele decennia in heel India te vinden zal zijn? (Nederland 2, 20.55)
Villa VPRO Bureau Buitenland besteed op 8 en 9 oktober aandacht aan Istanbul. Gesproken zal worden over de gevolgen van de migratie van miljoenen conservatieve en religieuze plattelanders naar Istanbul op het kosmopolitische karakter van de stad. (radio 1, 15.30)
Tot slot de categorie Overige, met onder meer Biënnale fietstochten en politieke partijen die hun visie geven op de toekomst van Amsterdam.
Kortom een programma met voor ieder wat wils (en met de nieuwe Fyra is het slechts 43 treinminuten reizen tussen Amsterdam en Rotterdam).
Voor alle informatie zie de agenda van de IABR