De Overloop in Almere-Haven wordt gesloopt. Dit bijzondere stukje architectuur werd amper dertig jaar geleden ontworpen door Herman Hertzberger. Het huidige gebouw moet plaats maken voor grootschalig nieuw zorgcomplex. Dat wordt gekozen voor sloop is op zijn minst opmerkelijk voor een stad die duurzaamheid nastreeft. Almere lijkt zijn paradepaardje slechts in te zetten op innovatie en vooruitgang; wanneer het gaat om nieuwe ontwikkelingen te kunnen motiveren. De stad vergeet daarbij en passant haar jonge maar bijzonder interessante verleden.
Verzorgingshuis De Overloop heeft wat weg van een traditioneel begijnhof. Een beschermende enclave voor haar bewoners, die zich tegelijkertijd naadloos in de stad en het weidse landschap voegt. Juist aan de complexe stedenbouwkundige situatie dankt het complex zijn extra kwaliteit. Een haakvormige hoogbouw vouwt zich naadloos tussen de weg, een (inmiddels gesloopte) parkeergarage en een school. Daardoor ontstaan er een reeks van interessante ruimten, straatjes en pleintjes. Samen met de aanleunwoningen, die tegen de dijk aanliggen, omsluit het hoofdgebouw een gemeenschappelijke binnentuin. Zo ontstaat een complex met kleine loopafstanden en dat beschutting biedt tegen de sterke polderwind.
Het centrum van het gebouw bestaat uit een gebouwhoog atrium dat alle verdiepingen met elkaar verbindt. Het is het natuurlijke trefpunt waar je vanuit buiten en binnen altijd weer uitkomt. Om het atrium heen bevinden zich de belangrijkste ontsluitingen en verzorgingsfuncties.
De gangen hebben een straatachtig karakter. Steeds zijn er wisselende uitzichten. Op goed gekozen plaatsen zijn er rustpunten, zoals de banknissen aan de liften. De trappen liggen niet boven elkaar waardoor een achteloze bezoeker de eerste keer verdwaalt in het weefsel van de verzorging. Door de trappen ten opzichte van elkaar te draaien, is ook hier het zicht steeds wisselend en is er altijd sociaal contact mogelijk.
De gangen zijn eigenlijk een uitbreiding van de woonruimte. De voordeuren liggen in een nis die ietwat inspringt ten opzichte van de doorloop. Vanuit het kleine keukentje is er, door een hoekraam naast de deur, zicht op de gang. Onder dit raam bevindt zich een open postvak. De bovenste helft van de deur kan afzonderlijk van de onderste open. Zo kunnen de bewoners makkelijk contact maken met passanten zonder daarbij hun hele hebben en houden ten toon te spreiden. Vaak is de directe omgeving van de ingang ingericht door de bewoner zelf.
Alle gevels hebben dankzij het spel met symmetrie en asymmetrie, en het benadrukken van assen een geheel eigen identiteit. De lichte steensoort is een expliciete keuze van de architect, een reactie op de overheersende bruine baksteen in de directe omgeving.
Op de bovenste verdieping van het verzorgingstehuis bevindt zich een feestzaal met uitzicht op het Gooimeer. Het vele glas, de stalen hekken, de terrassen, het ronde uitkragende dak, roepen herinneringen op van het Sanatorium Zonnestraal of de Van Nelle fabriek. Een rijtje klassiekers waartoe De Overloop helaas niet gaat behoren. Op 1 september van het vorig jaar werd de sloopvergunning verleend. Hoewel het gebouw enkele nadelen kent, waarvan het grootste en de belangrijkste nadeel de krappe maatvoering van gangen en kamers is, is sloop ronduit zonde. De Overloop biedt een bijzondere woonomgeving, een avontuur, een feest van details en ruimtelijke ervaringen, een mooie meerzijdige oriëntatie en relatie met haar omgeving. Het is een stadje waarin openbaar en privé naadloos in elkaar overlopen, zonder evenwel de privacy van de bewoner uit het oog te verliezen!