Recensie

Reclaiming the Street

Met de ideeënwedstrijd Reclaiming the Street heeft het Rotterdamse Showroom MAMA een oproep gedaan aan skateboarders, kunstenaars, studenten, architectenbureaus en stedenbouwkundigen om een object of plek te ontwerpen waar zowel skateboarders als anderen gebruik van kunnen maken. Maar liefst 85 inzendingen kwamen binnen en het winnende ontwerp wordt mogelijk gerealiseerd.

Showroom MAMA onderscheidt zich als kunstpodium van andere kunstpodia doordat zij zich specifiek richt zich op de beeldcultuur van jonge kunstenaars .  Een interessante groep makers, die razendsnel laveert tussen populaire beeldcultuur en de kunstgeschiedenis, tussen fysiek en virtueel, subcultuur, underground en kunstacademie.
Reclaiming the Street is een nieuwe stap in het langlopende project Endless City, waarin MAMA onderzoek doet naar de relatie tussen skateboardcultuur, de openbare ruimte en beeldende kunst. Endless City startte in 2009 met de tentoonstelling 720? en de daarbij behorende film van de Rotterdamse kunstenaar Gyz la Rivière over zijn vroegere skatevriendengroep Fret Click. In die film zien we dat naast de skatehal  ook de straat het natuurlijke terrein van deze groep skaters is. Bankjes, stoepranden, trappen, trapleuningen, alles is materiaal voor de skater.
De laatste jaren lijkt echter door de toename van skateparken en her en der neergeplempte halfpipes  dat de jongeren met hun skateboards verdwijnen uit het straatbeeld. Showroom MAMA wil daar met Reclaiming the Street tegenwicht aan bieden; met vernieuwende ideeën en mogelijkheden voor de stad en de skateboardcultuur.

Showroom MAMA ontving 85 prijsvraaginzendingen, waarvan 40 % uit het buitenland. Zo ontstond een breed  beeld over de mogelijkheden van plekken die zowel ‘skatebaar’ zijn, als andere functies kunnen hebben. In de projectruimte Rot(t)erdam zijn alle inzendingen te zien;  een veelzijdige en indrukwekkende hoeveelheid  objecten, herdefinities en markering van plekken, flexibele bouwpakketten en innovatieve concepten van skate- installaties op poëtische plekken. Bovenop gebouwen, in water, parken en op pleinen.
Uit deze ideeën koos een vakjury een viertal inzendingen. De jury had bij zijn beoordeling gelet op de ‘skatebaarheid’, de hybride functie, het realisatievermogen, materiaalkeuze en originaliteit van de ontwerpen. De jury was enthousiast over de kwaliteit en de eigenzinnigheid van de inzendingen. ‘Het publiek’ kon ook zijn voorkeur uitspreken voor een van de inzendingen.
De vijf ontwerpen zullen door de ontwerpers in de komende weken verder uitgewerkt worden. Deze ideeën zullen samen met acht eervolle vermeldingen gebundeld worden in een publicatie. Uiteindelijk zal er één winnend ontwerp worden aangewezen, waarbij vooral gelet zal worden op realiseerbaarheid.

Donderdag 15 juli maakte Showroom MAMA directeur Ariadne Urlus de nominaties bekend:
The Car Crashset/Fun is Awesome van Marten Koster, Hassel Dekker, Bjorn Eulink, Renee Reijnders uit Gouda.
Hun ontwerp bestaat een groep auto’s die worden overgoten met diverse kleuren epoxy. Een kleurrijk idee, dat zowel groots (een autokerkhof)  als simpel (1 auto) uitgevoerd kan worden .
Twist And Shout van Romi Khosla Design Studio, New Delhi, India.
Drie langwerpige vormen van hout met een draaiing. Onderkant wordt bovenkant. Een fijnzinnig ontwerp met een hoge sculpturale kwaliteit.
Red Height Design van Tevfik Mehmet en Bahadir Altinkaynak uit Ankara, Turkije
De gekleurde ‘blobs’ zijn gemaakt van materiaal dat op bestaande objecten en plekken is gegoten. De blobs markeren een stoeprand of bijvoorbeeld een bankje als zijnde skatebaar, maar voegen ook een extra skate-element toe. In het ontwerp zit de gietvorm (pijp) aan het object vast vast, waardoor dit als een paal de locatie markeert. De markeringspaal werd door de jury als onnodig ervaren, maar het markeren van, en kleine ingrepen in, bestaande plekken en objecten vond zij doeltreffend.
& Waterpool van Carlos Antonio Ruiz Tapia San uit Puebla, Mexico
Een leeg zwembad wordt gemonteerd op een drijvend vlot dat geplaatst kan worden in water. Hoewel water en skaten niet goed samen gaat, vond de jury het betrekken van het water als plek voor skaters en gebruikers toch een uitdagend concept.
Publieksfavoriet: De Badkuip van Maurizio Scarciglia en Luis Oliva Andrade van NAUTA architecture & research Rotterdam.
Het betreft een groteske roze badkuip met daarin verschillende gebruiksfuncties. Het publiek vond het een eigenzinnig ontwerp, horend bij een stad als Rotterdam. Een iconografisch ontwerp derhalve.

Een ideeënwedstrijd blijkt een attractieve manier om ontwerpers na te laten denken over de mogelijkheden van nieuwe functionaliteiten in de buitenruimte. Een interessante trend is dat ook de gebruiker van de stedelijke omgeving uitgenodigd wordt om hierover mee te denken. Het terugveroveren van de eigen openbare omgeving door bewoners en de inrichting hiervan niet alleen overlaten aan gemeente, die toch zoveel mogelijk wil reguleren, zou weleens een belangrijke ontwikkeling van dit decennium kunnen gaan worden.  Op verschillende plekken in Nederland ontstaan daarin nu interessante bewegingen.
MAMA maakt met Reclaiming the Street  in ieder geval een duidelijk statement: geef de nieuwe generatie een rol in het denk- en besluitproces. Het is uitdagend om te bedenken dat deze generatie niet hoeft te leven in de gebouwde werkelijkheid van voorgaande generaties, maar de mogelijkheid krijgt (of neemt) om daar eigentijdse veranderingen in aan te brengen. Het zou aantrekkelijk zijn als grote kosmopolitische steden zoals Rotterdam de diverse bewoners vaker centraal stellen bij het (her)inrichten van hun stad. Showroom MAMA heeft met deze ideeënprijsvraag op een succesvolle manier getoond dat dat mogelijk is. Én dat dit daadwerkelijk iets oplevert; 85 serieuze en soms ingenieuze ideeën zijn een rijke oogst.