Emiel Arends maakte een ontwerpstrategie op basis van onzekerheden voor de krimpregio Parkstad. Met behulp van de strategie kan een beeld kan worden geschetst voor de toekomstige opgaven en ontwikkelingen binnen Parkstad.
In Nederland is in sommige regios en plaatsen sprake van teruglopende bevolkingsaantallen. Regionale bevolkingsprognoses geven bovendien aan dat deze demografische krimp in de nabije toekomst in verschillende regios zal doorzetten of intreden. In deze prognose zijn er 3 gebieden te onderscheiden die hiermee op grote schaal te maken krijgen: Zeeuws Vlaanderen, Oost Groningen en Zuid Limburg/Parkstad. Vooral voor deze laatste regio wordt een aanzienlijke afname van zowel de bevolkingsomvang als het aantal huishoudens verwacht. Deze regio is dan ook de plek die centraal staat in dit afstudeerproject.
Het vooruitzicht van krimp leidt al gauw tot angstbeelden, doemscenarios en paniekreacties. We kennen de beelden uit regios in het buitenland die te kampen hebben met een flinke afname van de bevolking: rijen dichtgetimmerde woningen, leegstaande winkelpanden, verlaten bedrijfsterreinen, vervallen bedrijfsgebouwen, verwaarloosde buitenruimte en desolate stadsdelen. Voormalige mijnbouwgebieden in Noordoost Engeland, oude industriegebieden in de 'rustbelt' van de V.S. en het oosten van Duitsland vormen slechts enkele voorbeelden van gebieden waar de stuwende kracht van de regionale economie is verdwenen en de bevolking massaal is weggetrokken.
De vraag rijst wat de ruimtelijke ingrepen van krimp kunnen of moeten zijn. Hierbij moet worden aangetekend dat de oorzaken van krimp bijna nooit van ruimtelijke aard zijn, de gevolgen meestal wel. Hiermee wordt ook direct het probleem aangesneden waarmee de stedenbouwkundige wordt geconfronteerd. Ruimtelijke oplossingen voor plekken waar zich krimp voordoet zijn al snel symptoombestrijding. Men verschuift het probleem naar de toekomst of pleegt ingrepen waar men in de toekomst wellicht spijt van krijgt. Krimp vraagt van stedenbouwkundigen een andere benadering dan groei.
Alvorens een ontwerpstrategie te ontwikkelen zijn tal van onzekerheden die samenhangen met krimp geïnventariseerd en uiteindelijk teruggebracht tot de twee belangrijkste. Uit de combinatie van deze twee onzekerheden volgden vier ruimtelijke scenarios die sociaal-economisch geladen zijn. Deze scenarios zijn vervolgens 'over elkaar heen gelegd' waarbij de verschillen en overeenkomsten duidelijk werden. Op basis van de overeenkomsten is voor de aankomende tien jaar een ruimtelijk kader gemaakt waarbij ingrepen worden gedaan die binnen alle vier scenarios terugkomen zonder dat dit ten koste gaat van de toepasbaarheid van één van de scenarios. Deze ingrepen vormen de zogenaamde 'no regrets'. Deze vormen een kader waarmee stedenbouwkundigen en architecten, alsook beleidsmakers, bestuurders en woningcoöperaties een handleiding hebben bij het zoeken naar oplossingen voor specifieke problemen. Daarnaast wordt er door middel van het analyseren van trends, beleid, lopende processen en haalbaarheid een doorkijk gegeven naar de middellange en lange termijn.
naam
Emiel Arends
email
opleiding / studierichting
Academie van Bouwkunst Rotterdam / stedenbouw
mentoren
Agnes Franzen, Steven Slabbers, Juliëtte van der Meijden, Chris van Langen , Jeroen de Willigen
wanneer begonnen met afstuderen
2003
wanneer klaar
2009
favoriete ontwerper
Vind ik een moeilijke vraag om er één favoriete ontwerper te noemen. Doe ik dus ook niet. Het werkveld van een stedenbouwkundige bestrijkt een palet aan verschillende schalen en daarnaast een onderscheid in operationele en taakformulerende stedenbouw (of een mix hiervan).
favoriete ontwerp
Ook weer een lastige vraag. Laat ik voorop stellen dat projecten met een, op het oog, eenvoudige oplossing en het vermogen om ruimtelijke (maar ook sociologische en economische) veranderingen te kunnen absorberen mijn voorkeur hebben. Goede voorbeelden hiervan zijn het Cerda grid in Barcelona of de singel structuur van Witteveen in Rotterdam.
wat doe je nu
Stedenbouwkundige bij de dS+V in Rotterdam