Kwam het door de te hooggespannen verwachtingen die waren opgewekt door de ruim tweeënhalf uur durende reis, is het mijn selectieve geheugen, de omgeving waar het event plaats vond? De derde editie van de e-culture fair die dit jaar wordt gehouden in het Duitse Dortmund, lijkt minder te sprankelen dan de tweede editie die zeven jaar geleden plaats vond.
Plantas Parlantes – Gilberto Esparza 2010
De e-culture fair is precies wat het zegt te zijn, een markt waar projecten worden gepresenteerd die raken aan kunst, onderzoek en (digitale) techniek. Waren het in 2003 vooral de kunstenaar-uitvinders die hun projecten presenteerden, in Dormund zitten vooral uitvinders-netwerkorganisaties achter de tafeltjes. Het is allemaal tamelijk braaf en een beetje mat in Dortmund, hier geen oogverblindende en mindblowing presentaties zoals in Amsterdam destijds. Het zijn vooral concepten die worden gepresenteerd en dan bij voorkeur in de vorm van een poster aan de muur of een brochure op een tafel, niet echt heel erg e.
De mindere aantrekkelijke kanten van het netwerkorganisatieconcept komen soms ook naar voren. Niet iedereen blijkt in staat te zijn om een project te presenteren waar hij of zij niet direct bij betrokken is geweest, maar dat door iemand anders uit de vaak internationale netwerkorganisatie is bedacht. Het maakt een gesprek er niet altijd makkelijker op, en veel wijzer over het concept word je ook niet.
Maar ook de ruimte waar de e-culture fair wordt gehouden, is niet bepaald inspirerend: slechte lucht, geen koffie, en te veel deelnemers gepropt in een te generieke kantoorruimte ergens op de derde verdieping van de in verbouw verkerende U-Turm in Dortmund.
Terug naar de projecten zelf. Twee onderwerpen springen er duidelijk uit: participatie en bio. De focus van de meeste projecten ligt op publieksparticipatie. Deze projecten worden vaak in opdracht opgezet en uitgevoerd om een duidelijk gedefinieerde doelgroep zich bewust te laten verhouden tot iets in de nabije leefomgeving. Het ene project spreekt meer tot de verbeelding dan het andere, maar door de wijze van presenteren – veelal drukwerk – beklijft het slecht.
Bio – en wel alles wat met bio begint of er mee te maken heeft – is een ander hot topic en laat zich beter presenteren. Zo maakte Angelo Vermeulen een fantastisch ogende installatie bestaande uit planten en tweedehands onderdelen (van oude computers en tv’s tot een aquarium). Vermeulen wil het biologische leven en het elektronische deel van de installatie zoveel mogelijk laten samenwerken, het woord symbiotische relatie valt zelfs. Biomodd is een nomadisch project, de installatie wordt met steeds andere participanten iedere keer weer opnieuw, en anders opgebouwd waarbij onderdelen uit vorige installaties soms opnieuw worden geïntegreerd. De onderdelen die niet in een nieuwere versie van de Biomodd worden gebruikt, worden gerecycled. De planten bijvoorbeeld krijgen een nieuw thuis, of worden herplant. Klinkt als een intrigerend project? Helaas is er alleen een promotievideo van het project te zien en niet het echte ding.
Een aantal projecten op de fair zouden onder de noemer Nieuwe Toepassing Voor Oude Gebruiken kunnen vallen, zoals het project Botanoadopt. Ongewenste planten kunnen met Botanoadopt een nieuwe verzorger krijgen. Het project gaat over plantjes uitwisselen, wat in de huidige tijd dan direct het label krijgt van alternatief economische model, en meer. Via het internet is het wel en wee van de plant te volgen waardoor het project opeens ook gaat over verantwoordelijkheid en verspilling. Want voor wie het nog niet weet, een uitgebloeide orchidee hoeft niet weggegooid te worden, na een paar maanden komen er vanzelf nieuwe bloemen.
Het beste moment op de fair kwam onverwachts uit de ver weggestopte stand van The Patching Zone. Voor een project in Dordrecht over city farming had beeldende kunstenaar Gilberto Esparza de installatie Plantas Parlantes gemaakt bestaande uit een bak water, planten, elektriciteitsdraden en versterkers waarmee door de planten te beroeren, geluid kon worden geproduceerd. Een soortgelijke opstelling staat ook op de e-culture fair. Het verleidde een toevallige passante ertoe om een van de planten te pakken en los te gaan. Een lichte opwinding vulde de ruimte. Na twee minuten was het concert voorbij en verdween de plantenbespeelster. De rust keerde weer terug op de fair.