Hybrid Infrastructures is een ontwerpend onderzoek van Rick ten Doeschate, Gert Kwekkeboom, Daniël Venneman en Niels Ponjee naar de duurzame stad resulterend in de uitwerking van een viertal deelgebieden binnen de extreme verdichting van het stedenbouwkundig plan Arnhem Rijnkade.
Meer dan de helft van de wereldbevolking woont tegenwoordig in steden. Het is daarom relevant duurzaamheid op een stedenbouwkundig schaalniveau te onderzoeken. Dit afstudeerproject vertrekt vanuit de hypothese dat hoge dichtheid en functiemenging steden spannender, efficiënter én bovenal duurzamer maken. Een extreem dichte, compacte stad is duurzaam omdat het de voorwaarden schept voor een grote diversiteit aan functies, activiteiten en culturen waardoor een vruchtbaar en adaptief economisch-sociaal-cultureel systeem ontstaat. De implementatie van duurzame technologieën wordt rendabel en de druk op het omliggende landschap neemt af. Afstanden worden kleiner waardoor de mogelijkheid om te wandelen of te fietsen wordt vergroot en openbaar vervoer beter betaalbaar wordt. Infrastructurele knooppunten bieden de mogelijkheid de dynamiek van een compact gebied te verbinden met omliggende gebieden. Het zijn plekken waar verschillende mensen met verschillende doelen elkaar kunnen ontmoeten en goederen, informatie en andere zaken kunnen uitwisselen.
Waar de hedendaagse westerse stad vaak uitgaat van een monofunctionele infrastructuur, richt Hybrid Infrastructures zich op een ander type infrastructuur. Een infrastructuur die in staat is meerdere functies in zich op te nemen en deze te vervlechten met het stedelijk leven. In het voortraject is onderzoek verricht naar de potenties van de integratie van stedelijke functies en infrastructuur door middel van objectanalyses. Dat resulteerde in een catalogus van mogelijkheden. Deze catalogus diende vervolgens ter inspiratie voor het stedenbouwkundig plan Arnhem Rijnkade; een casestudy voor de infrastructurele ruimte rondom het verkeersknooppunt Mandelabrug te Arnhem dat in atelierverband is ontworpen. De bestudering van het maniërisme leverde hierbij een nieuwe inventieve ontwerphouding op waarmee de complexe ontwerpopgave hanteerbaar werd gemaakt. In het stedenbouwkundige plan komen de extreme verdichting en functiemenging, de hybridisering van de relatie stad-infrastructuur en de woekerende lichamen van het Maniërisme bij elkaar.
Het plan Rijnkade Arnhem gaat uit van een bottom-up aanpak. Zoals steden het resultaat vormen van een complex spel van krachten waarin zeer veel uiteenlopende partijen een rol spelen, zo is het ontwerp een uitwerksel van het krachtenspel tussen de verschillende ontwerpers. Een gemoduleerde vorm [die] geen afgewerkt product is, vrij van toevallige onvolkomenheden, maar een bron van modificatie en verschil die een oneindig potentieel aan vormen in een en dezelfde figuur omvat en die verwikkeld is in een worden.
(bron: Tuinen, van Sjoerd, Verwikkeld in een soort van serpentine. Deleuzes concept van het Maniërisme tussen Bacon en Barok, p.10)
In het vervolgtraject werkte elke student een deelgebied van het stedenbouwkundig plan uit. De projectlocaties beslaan gezamenlijk een belangrijke route in het stedenbouwkundige plan en hanteren de volgende programmas en theoretische kaders: 1: Een binnenstedelijke meubelboulevard rondom een stedelijk interieur dat de reguliere shopping mall-typologie opent door middel van principes van de barokke stad 2: Een productief en commercieel knooppunt dat door middel van een interpretatie van Deleuze het arcadische en sublieme, natuurlijke en artificiële verweeft. 3: Een decentraal georganiseerd stadshotel, optimaal gekoppeld aan de infrastructuur van de stad zelf, gevoed door theorieën over shared space en het werk van Lefebvre. 4: Een sacrale stadsluwte overspannen met woondomeinen, die doet denken aan het Pantheon, de Bavokerk en de Mezquita in Cordoba, gekoppeld aan programma voor fysieke en mentale ontspanning.
naam
Rick ten Doeschate
email
website
Niels Ponjee
email
website
opleiding / studierichting
TU Eindhoven / architectuur
mentoren
Ton Venhoeven, Gijs Wallis de Vries, Jacob Voorthuis
wanneer begonnen met afstuderen
februari 2008
wanneer klaar
augustus 2009
favoriete ontwerper
Rick: Steven Holl
Gert: Leonardo da Vinci
Daniel: R. Buckminster Fuller
Niels: Atelier BowWow
favoriete ontwerp
Rick: Alhambra
Gert: het Kasteelontwerp van Diana Wynne Jones
Daniel: Electronic Tomato
Niels: de oude binnenstad van Porto, Portugal
wat doe je nu
Rick: Werken voor het atelier rijksbouwmeester, werken voor VenhoevenCS, werken met The Cloud Collective.
Gert: ik werk voor VenhoevenCS architecten en doe architectuur-, interieur- en kunstopdrachten met The Cloud Collective.
Daniel: werkzaam als ontwerper in de studio van Salvador Perez Arroyo in Madrid, onderwijl ben ik actief betrokken bij de bewegingen van The Cloud Collective.
Niels: freelance architect voor architectenbureaus en particuliere opdrachtgevers, al dan niet met The Cloud Collective.