Het afstudeerproject van Jolien de Jong betreft een ontwerp voor een grootschalig verpleeghuis dat de kwaliteit van leven van dementerenden verbetert én de maatschappelijke houding ten opzichte van dementie ter discussie stelt.
Door de dubbele vergrijzing zal het aantal mensen met dementie komende jaren fors toenemen. Dit gebeurt bovendien in een periode dat de grijze druk het percentage 65-plussers ten opzichte van de personen die werken verdubbelt. De druk op de verpleeghuiszorg, die dankzij het forse personeelstekort in de zorg nu al groot is, zal alleen nog maar verder toenemen. Naast de macro-economische problematiek rondom dementie, raakt deze aandoening mensen ook in de persoonlijke sfeer en wordt het nog steeds moeilijk gevonden om openlijk over dementie te praten. Dit afstudeerproject richt zich op bijbehorende problematiek. Het introduceert een nieuwe verpleeghuistypologie voor mensen met dementie, ingepast in een taboedoorbrekend instituut: een ode aan de ouderdom.
Op dit moment viert de kleinschalige woonvorm hoogtij in de ouderenzorg. Naar verwachting zal het grootschalige verpleeghuis, dat efficiënt zorg kan verlenen door clustering van zowel patiënten, personeel als voorzieningen, op den duur zijn rentree maken. Bovendien kan dit type instituut, waarvoor grote gebouwen nodig zijn, de ouderdom fysiek een gezicht te geven en op die manier bijdragen aan het doorbreken van taboes. Een dergelijk gebouw kan worden ingezet voor maatschappelijke acceptatie en een nieuwe manier van denken. In deze tijd is jong de norm, en ouderdom eng en vies. Het nieuwe instituut staat voor een andere maatschappelijke houding waarbij ouderdom onderdeel van het leven is. Het is een ode aan de ouderdom. Kan het verpleeghuis zich bevrijden van het imago van een ziekenhuis en zich ontwikkelen tot een icoon voor de ouderdom? Daarvoor zullen de eindeloze gangen moeten verdwijnen en zal verkeersruimte verblijfsruimte moeten worden.
Validation Therapy (N. Feil, 1982) is een erkende benadering in de ouderenzorg, volgens welke de belevingswereld van de dementerende mens als werkelijkheid wordt bevestigd. Het inzetten van deze benadering als ontwerpstrategie, biedt een nieuwe blik op het verpleeghuis. Het validerende verpleeghuis is een plek die de innerlijke realiteit van haar bewoners erkent en waar onze realiteit geen rol meer speelt. Het resultaat is een gebouw dat het proces van dementie begeleidt en daarmee zijn bewoners bijstaat in het proces van loslaten van het leven teneinde hen innerlijke rust te laten vinden.
Contact maken is een keuze, maar afstand nemen ook. Forceer mensen met dementie dan ook niet langer tot deelname aan onze realiteit wanneer de chaos van het dagelijks leven alleen nog maar leidt tot angst en verwarring. Het concept van onthechting richt zich dan ook niet primair om het maken van contact, maar schept juist ruimte om in alle rust afstand te nemen als dat prettiger voelt. Afstand van de chaos, afstand van de mensen om je heen, afstand van de wereld en uiteindelijk afstand van het leven.
naam
Jolien de Jong
e-mail
website
opleiding / studierichting
TU Eindhoven / architectuur
mentoren
Bas Molenaar, Jacob Voorthuis, Mark van der Poll
wanneer begonnen met afstuderen
september 2008
wanneer klaar
december 2009
favoriete ontwerper
–
favoriete project
–
wat doe je nu
huisvestingsadvies gezondheidszorg (adviseur bij ptg advies in Amersfoort)