Nieuws

Archiprix 2011 eerste prijs: Tempelhof. De plantage van Berlijn

Jan Martijn Eekhof ontwierp een voorstel voor de transformatie van het voormalige vliegveld Tempelhof tot voedselcentrum van de stad Berlijn. Een structuur van poreuze bouwblokken met collectieve tuinen vormt de schakel tussen de stad en een nieuw productielandschap.

Het vliegveld Tempelhof in Berlijn is gesloten. Veld en gebouw zijn leeg en wachten op een nieuwe bestemming. Dit is een bewogen plek. De gigantische terminal was het meest ambitieuze bouwwerk van het naziregime. Na de oorlog werd het vliegveld door de luchtbrug met het Westen het dramatische beginpunt van de Koude Oorlog. Tempelhof was het voedselcentrum van de stad.
Nu komt een open ruimte zo groot als de Amsterdamse grachtengordel met een enorm leegstaand terminalgebouw, beschikbaar in het hart van de stad. Het gebied is te bereiken via U-bahn, S-bahn en snelweg. In de meeste westerse hoofdsteden zou een dergelijk gebied in hoog tempo worden vol gepland. Berlijn is een uitzondering. Het is een trage, ontspannen metropool met weinig marktdruk. Hier is ruimte niet schaars. Ontwikkelingen hebben de tijd en de ruimte. De stad kan daardoor anders dan met grootschalig vastgoed ontwikkeld worden. De vraag is hoe in deze situatie een stedenbouwkundig plan de unieke kwaliteiten van veld en gebouw zichtbaar kan maken en die een nieuwe betekenis kan geven voor de stad.

Er is een plan nodig dat functioneert zonder fysiek programma, een plan dat in de loop der tijd langzaam kan groeien om nieuw stedelijk weefsel te vormen. Het project ‘De plantage van Berlijn’ koppelt de ontwikkeling van de stad aan voedsel. Tempelhof wordt opnieuw een voedselcentrum voor de stad. De mechanismen van productie, distributie, consumptie en verwerking van voedsel functioneren als motor voor het ontstaan van een robuust Berlijns stadslandschap op deze plek. Een landschap met vele gezichten.
Een structuur van ‘poreuze’ bouwblokken met collectieve tuinen ontwikkelt zich langzaam tussen de boomgaarden. Zij zijn de schakel tussen de bestaande stad en een weids productielandschap dat ook als uniek park gebruikt wordt. De voedselterminal wordt toegankelijk gemaakt en biedt spectaculaire openbare ruimtes met zicht op stad, veld en gebouw. Een nieuwe laag wordt toegevoegd aan de rijke geschiedenis van het vliegveld Tempelhof, een laag waarin transparante lokale voedselproductie stevig wordt gekoppeld aan een continu veranderend stedelijk landschap.

naam
Jan Martijn Eekhof
e-mail

opleiding / studierichting
Academie van Bouwkunst Amsterdam / stedenbouw

mentoren
Bart Stoffels, Ivonne de Nood, Luc Vrolijks

wanneer begonnen met afstuderen
februari 2009

wanneer klaar
februari 2010

favoriete ontwerpers
niet een in het bijzonder

favoriete projecten
de hoedenfabriek van Mendelsohn, Vele anonieme binnenhoven van Berlijnse bouwblokken.

wat doe je nu
stedenbouwkundige bij de gemeente Groningen