Feature

Vijf voor twaalf

Vandaag, maandag 27 juni, de dag dat er in de Tweede Kamer wordt vergaderd over de voorgenomen bezuinigingen op kunst en cultuur, geen architectuurnieuws. ArchiNed wordt weliswaar niet meer gesubsidieerd, maar dat betekent niet dat we de gevolgen van het voorgenomen beleid niet zullen voelen. Daarom vandaag alleen nieuws over de vele protestacties die dit weekend plaatsvonden, en nog plaats gaan vinden. En vooral een oproep om vanmiddag naar het Malieveld in Den Haag te gaan om ook als architecten, stedenbouwers en landschapsarchitecten te laten horen dat we deze aanslag op de cultuur niet pikken. Het is laat, maar nog niet te laat.

Terwijl de architectuur kennelijk onbezorgd het feestje van de Dag van de Architectuur vierde, waren vele kunstenaars en kunstinstellingen actief aan het protesteren tegen de bezuinigingen. Vrijdag werden er op verschillende plaatsen in Nederland en in het buitenland Art-Bombs afgestoken. Dat de rookbom die ArchiNed die dag wilde afsteken een blindganger was, is misschien symbolisch voor de weinig activistische houding die de architectuur tot nu toe kenmerkt.
Dat kon beter, zie de opnamen op www.artbomb.nl. Zeven Rotterdamse instellingen wisten wel een rookbom tot ontbranding te brengen, waaronder niet het NAi, niet het Berlage Instituut, niet de Internationale Architectuur Biënnale, niet Europan, niet Archiprix, en niet Stimuleringsfonds voor Architectuur. Ook buiten Rotterdam was de actiebereidheid van architectuurinstellingen en -opleidingen niet veel beter (bravo Stroom Den Haag!).

Zondag was Museum Boijmans Van Beuningen het centrum van protest. We hebben er weinig architecten gezien of gehoord. Voor het meelopen aan de Mars van de  Beschaving die zondagavond vanuit Rotterdam naar Den Haag vertrok is het te laat. Maar het is nog niet te laat om het werk nu neer te leggen en om 15.00 uur vanmiddag op het Malieveld te zijn.
Zie voor alle acties, inclusief een reeks van petities die nog kunnen worden ondertekend www.schadekaart.nl.

Zonder een levend en levendig kunstklimaat, zitten wij – dus ook u lezer – met minder instellingen en met minder projecten, tentoonstellingen, onderzoeken en publicaties waarover ArchiNed kan berichten. Deze verschraling zal invloed hebben op het intellectuele debat en het ontwerpklimaat. Ons rest dan niet veel meer dan het publiceren van persberichten van architectenbureaus, en dat doet de concurrentie liever en beter.
Los van de directe bezuinigingen op de architectuur (en stedenbouw, en landschapsarchitectuur), zijn wij als ruimtelijk ontwerpers ontzettend afhankelijk van wat er in de kunst en cultuur om ons heen gebeurt. En juist die kunstinstellingen worden onevenredig getroffen. ArchiNed is in het verleden als dat nodig was kritisch geweest op het architectuurbeleid, en dat zullen we blijven, maar die kritiek werd steeds geuit vanuit de motivatie dat het beter kon en in het besef dat geen architectuurbeleid nog erger is.

Intussen gaan wij van de architectuur, donderdag aanstaande feestelijk het vernieuwde NAi openen. Het zou mooi zijn als het NAi juist die dag, een dag dat er enorm veel publiek te verwachten is, een daad zou stellen. ‘Wegens bezuiniging’ die dag gesloten blijven, zou een helder signaal zijn, maar gaat een instelling als het NAi wellicht te ver. Maar een vlammend manifest of een podium geven aan bedreigde instellingen, zoiets moet toch minstens mogelijk zijn. We hebben nog niets vernomen van dergelijke plannen, maar wie weet. We horen het graag.
Zie in dit verband ook de opinie van Jorinde Seijdel: Nederlandse Lente.

Suggesties voor concrete protestacties kunnen worden gemaild naar de redactie, we zullen deze onmiddellijk plaatsen. Inspiratie kan worden opgedaan bij de overige cultuurinstellingen.