Feature

Een weekje hutten bouwen in Tilburg

Deze week worden er achter het station van Tilburg door lokale bouwfanaten en door uitgenodigde architecten en kunstenaars hutten gebouwd. Plezier in het bouwen staat voorop. Annemariken Hilberink bouwde mee en doet verslag van de eerste helft van het proces. Dit weekend vindt overigens de ‘oplevering plaats’ met allerlei festiviteiten.

Stand van zaken zaterdag bij de start en woensdag halverwege het Huttenfestival bouwproces.

Gedurende één week, van zaterdag 3 t/m zondag 11 september, trekken kunstenaars, architecten, ontwerpers, zelfbouwers, boeren en buitenlui naar het terrein van het Huttenfestival de Vlek. De naam Vlek werd vroeger gegeven aan nieuwe nederzettingen die speciale rechten kregen. De gebouwen waaruit een dergelijk gehucht of dorp bestond, kenden een tijdelijk karakter en werden opgetrokken in materiaal dat ter plekke voorhanden was. Deze tijdelijkheid, het ontmoeten, nieuwe dingen brengen en doorreizen, is de inzet geweest voor de opzet van een reizend huttenfestival dat dit jaar neergestreken is in de Spoorzone van Tilburg. Dit terrein ligt aan de achterzijde van het centraal station en was voorheen in gebruik als NS Werkplaats. In de toekomst moet het ontwikkeld worden tot een binnenstedelijk gebied met een combinatie van cultuur, wonen en werken.
Het huttenfestival De Vlek is opgezet als pilot-project waarin het ontstaan van een nieuwe gemeenschap en het plezier van het bouwen centraal staan. Negen kunstenaars, architecten en ontwerperscollectieven werden uitgenodigd om een 'hut' te bouwen. Daarnaast hebben zich enkele lokale huttenbouwers op het terrein gevestigd. Waar de ene partij met een complete bouwtekening op de locatie kwam, lieten anderen zich verrassen door de materialen die in het depot aanwezig waren.

Observatorium

Als een van de medeorganisatoren van het festival, was het voor de ontwerpers van Observatorium duidelijk dat het bouwmateriaal dat door diverse locale bouwbedrijven beschikbaar werd gesteld, goed beheerd moest worden. Met grondstoffen dien je immers zorgvuldig om te gaan. Daarvoor werd een week voor de start van het festival een groot magazijn gebouwd, het Home Depot. Als bij de bouwmarkt kun je aan de balie vragen welke materialen nog beschikbaar zijn.
Naast Homedepot werd ook RTown opgezet. In een persoonlijk gesprek met Andre Dekker, de zelfbenoemde ambtenaar van de burgerlijke stand, worden de nieuwe bewoners van de Vlek geregistreerd en door Andre in intrigerende schetsen vastgelegd.

2012 Architecten

Ook bij de Vlek heeft 2012 gekeken naar de oogst van materialen die in het depot aanwezig waren, en hebben ze aan het begin van het terrein een speeltuin voor kinderen gemaakt. In het eerste  weekend werd met kinderen het grote parcours van de speelruimte uitgezet waarna de dagen erna gebruikt werden om de kruip-door-sluip-door-ruimtes, glijbaan en bruggen  veilig te maken. Een hoge, schuin lopende brug eindigt in een klein balkonnetje waarbij te zien is aan de twijfel van de kinderen of het wel toegestaan en veilig is om daar buiten de hoge toren te gaan staan? In deze speeltuin zal het spelen zich blijven bevinden in die prettige grens tussen veilig en onveilig.

Studio Boot

Als een van de eerste pioniers werden door Studio Boot de eerste tekenen van de aankomende bezetting uitgezet. Niet alleen werd het dorp virtueel gebouwd op de website, ook werd bewegwijzering op het terrein geplaatst en een groot billboard werd opgetrokken, goed zichtbaar vanaf het spoor. Bij de opening van het festival werden opvallende vlekshirts uitgereikt zodat de nieuwe bewoners zich onderscheiden van de bezoekers.

La Bolleur

Elk dorp heeft zijn ijkpunt nodig. La Bolleur is begonnen met de bouw van een hoge watertoren, het hoogste punt van het dorp. Zou de toren normaal druk op het waternet houden, hier zorgt de toren voor de druk op biertap. Op een lowtech wijze wordt het bier op weg naar de tap gekoeld in een bak met ijswater. Er is al geëxperimenteerd met de juiste samenstelling voor een goede pilsener en hopelijk zal die de komende dagen op tijd op dronk zijn.

Detours

Gebouwd met 300 pallets verrijst een nieuwe fabriek. Niet alleen gaat het bouwen in een sneltreinvaart, ook zal het Deense Detours in de korte tijd van het festival het proces weergeven van terreinen zoals de spoorzone. Een fabriek wordt gebouwd, produceert, komt leeg te staan, wordt gekraakt, de kunstenaars nemen hun intrek om uiteindelijk door de snelle jongens  weer verdreven te worden.

Buro 013

Bij meer academies van Bouwkunst is de crisis merkbaar doordat studenten geen werkplek kunnen vinden. Hier in Tilburg is door Buro 013 de stichting WAT (werken Aan Tilburg) opgezet waar werkloze studenten professioneel bezig kunnen zijn. In Tilburg zullen zij eigen opgaves  genereren  welke een maatschappelijke belang kennen zoals leegstand en herontwikkeling.
Hun eerste project is het T-huis. Al bouwend werd hun ontwerp letterlijk binnenste buiten gegooid en werd dat wat eerst als massief volume was gedacht,  de uitgespaarde ruimte. Niet alleen een bijna letterlijke verwijzing naar de verbintenis met de stad Tilburg maar ook vanzelfsprekende ontmoetingsplek.

Onix

Een nederzetting kan niet zonder een ruimte voor bezinning. Met steigerplanken wordt door Onix een hutboom gemaakt,  een kruising tussen hun Veenkubus (een lowbudget- ruimte voor pioniers) en hun Schoorstenenhuis waarbij de maat van de toegepaste plank het maatsysteem van het huis heeft bepaald.
De hutboom heeft een eenvoudige kubusvorm waarbij de afmetingen een direct gevolg zijn van  de maat van de gebruikte steigerplanken, 5 meter lang. Door de stapeling van de planken als vloerconstructie, vloerdelen, verticale lamellen en een open dakconstructie, ontstaat inderdaad een ruimte die je even uit de hectiek van de Vlek haalt, waarbij je alleen nog let op de ruimte, de zon, schaduw en de prachtige rode Japanse esdoorn.

Amarant

Enkele jongens van de sociale werkplaats zijn samen met hun begeleiders aan de slag gegaan, letterlijk. Binnen een dag was de complete voorgevel van hun nieuwe werkplaats opgetrokken.  Geïnspireerd door de fabrieken die er in Tilburg nog volop te vinden zijn, hebben zij de zo karakteristieke vorm met sheddaken in hout getimmerd. Grote deuren in de voorgevel sluiten aan op de spoorrail zodat een werkkar zo naar binnen kan rijden. En net als in hun grote broer het museum de Pont, worden hun kunstwerken tentoongesteld in de nieuwe ruimte.

Hilberinkbosch

Zaterdag, in de bloedhete zon, zaten de architecten met hun papieren model te staren naar de horizon, daar waar over enkele jaren een nieuwe wijk zal verrijzen. Letterlijk verrijzen. Op het terrein en tussen de gespaarde industriële bebouwing zullen torens gebouwd worden tot 100 meter hoog. Tot nu toe zijn die plannen alleen op papier te zien en in een grote maquette waarbij je enkel van bovenaf op het plan kijkt.
Werd de zaterdag besteed aan het uitdenken van de constructie van de uiteindelijk 6 meter hoge volumes, zondag werden de eerste contouren van de eierfabriek de Toekomst zichtbaar.  Niet alleen zal vanaf één punt de nieuwe skyline van het gebied zichtbaar zijn, ook zullen deze gebouwen bewoond worden. Woensdag hebben de eerste bewoners van de Vlek, prachtige kippen van het regionale ras ‘Brabanters’, hun intrek genomen.

Frank havermans

Op de centrale plek van de Vlek, de draaischijf voor de polygonale hal waar de locs van spoor konden wisselen, heeft Frank Havermans een overnachtingsplek gemaakt. Op twee oude rollen die op het spoor staan, is een fragiele constructie gemaakt. Twee armen kragen uit over de cirkel en daaraan hangt een kleine schuilhut. Uiteindelijk zal de slaapplek maar een halve meter boven de bodem van de put hangen, maar geeft je het gevoel alsof het de Grand Canyon is.

De grote hoge ruimte in de polygonale hal die de afgelopen dagen werd gebruikt als kantine, discussie en ontmoetingsplek voor zowel bewoners en bezoekers, vult zich langzaam met meubels van Piet Hein Eek en Edwin Vollebergh. De eerste dag was de ruimte leeg, op 2 lange tafels en 4 banken na. Niet alleen is de ruimte nu gevuld met meer meubilair ook is er een keuken en een bar gebouwd. De komende dagen zal de ruimte als Kantine van Piet en Naaiatelier Fukkens  in gebruik worden genomen en kunnen ook de bezoekers hier komen eten.