Jeroen van Aerle ontwierp een cultuurcentrum voor ervaring van innerlijke tijd. Door een intuïtieve manier van bouwen ontwikkelt het ontwerp voor een cultureel centrum voor Louis Le Roy zich door de jaren heen naar analogie met zijn Ecokathedraal.
Hoewel wij onze dagen indelen aan de hand van de klok is de kloktijd slechts een praktisch hulpmiddel. Naast de kloktijd is er een andere, meer persoonlijke tijd die bij de meeste mensen naar de achtergrond is verdwenen. Deze tijd wordt volgens de Joods Franse filosoof Henri Bergson voornamelijk innerlijk en vanuit een intuïtief contact met de werkelijkheid ervaren. Door meer nadruk te leggen op onze innerlijke tijd leren we, volgens Bergson, niet alleen onszelf maar ook de wereld om ons heen beter begrijpen. Daarom mijn onderzoeksvraag: Hoe kun je met architectuur innerlijke tijd ervaarbaar maken?
Een goed voorbeeld van een intuïtieve omgang met de werkelijkheid is te vinden in Mildam. In dit Friese dorpje wordt al decennia lang door kunstenaar en architect Louis Guillaume Le Roy gewerkt aan zijn Ecokathedraal. Een project dat zich, in ruimte en tijd, tot een complex organisch netwerk moet ontwikkelen. Betoverende bastionachtige structuren vormen slechts het begin van wat uiteindelijk een vele hectaren wijde en tweehonderd meter hoge constructie moet worden. Het woord kathedraal wordt door Le Roy gebruikt als metafoor voor een project dat zich over meerdere generaties uitstrekt. Er is dan ook geen concreet eindpunt door Le Roy vooraf vastgesteld: Ik ga eindeloos door, want natuurlijke processen doen dat ook. De naam Ecokathedraal wil zeggen dat alles wat in die kathedraal door mensen wordt gemaakt, wordt overgedragen aan de natuur. De natuur neemt de cultuur in zich op en doet haar langzaam verdwijnen. De mens bouwt vervolgens weer verder. Op deze manier ontstaat er een proces dat leidt tot een fusie waarin cultuur en natuur eindeloos samenwerken.
Het ontwerp van een cultureel centrum over het gedachtegoed van Le Roy is gebaseerd op dezelfde intuïtieve manier van bouwen als de Ecokathedraal. Net als bij de kunstenaar die zijn beeld in was vormgeeft, worden de ruimtes als massief uitgevoerd. Het bouwproces voltrekt zich in verschillende fasen en strekt zich uit over verschillende decennia. Met de hand worden, net als bij de Ecokathedraal, straatstenen één voor één zorgvuldig geplaatst. Telkens wanneer een ruimte klaar is, zal deze in beton worden afgegoten. Nadat de beton is uitgehard, worden alle stenen weer stuk voor stuk met de hand verwijderd tot het negatief overblijft. De afdrukken van de stenen die in het beton achterblijven, herinneren aan de arbeid en de tijd die in het bouwwerk zijn gestoken. Aan deze esthetiek is af te lezen hoe de muur is gemaakt, dat is de natuur van het materiaal. Bouwers hebben zo de tijd om het materiaal te leren kennen.
Met de komst van een nieuwe generatie bouwers worden in de loop van de tijd nieuwe technieken toegepast die invloed hebben op het uiterlijk van de ruimte. De verschijningsvorm is daardoor niet te voorspellen. Zo ontwikkelt het gebouw zich net als haar bouwers en net als de natuur door de tijd heen. Door tijd te stollen in materiaal wordt de gebruiker in het nu in verband gebracht met het verleden waarin het bouwen plaatsvond. De gebruiker herbeleeft het ontstaansproces van het gebouw door de materialisatie. Er wordt als het ware een raam geopend dat een kijkje geeft in een andere tijd.
naam
Jeroen van Aerle
e-mail
website
opleiding / studierichting
TU Eindhoven / architectuur
mentoren
Jan Westra, Jan Schevers, Jacob Voorthuis, Jeanne Dekkers
wanneer begonnen met afstuderen
februari 2010
wanneer klaar
maart 2011
favoriete ontwerpers en projecten
Sen no Rikyu (Tai-an), Tadao Ando (Azuma House), Caruso St John (Brick House).
wat doe je nu
Heb een eigen architectenbureau: M.i.v. Vandaag Architectuur, het grootste deel van de week als freelance architect aan het werk bij Van Den Pauwert Architecten in Eindhoven.