De herstructurering van Maastricht met een waternetwerk betekent zowel een oplossing voor de stijgende waterstanden in de Maas als een unieke toevoeging aan de karakteristiek van de stad. Mooder Maas, het afstudeerproject van Daniëlle Bakkes.
Voor de komende decennia wordt ten gevolge van de klimaatverandering een stijging van het af te voeren regenwater door de Maas verwacht. De binnenstad van Maastricht wordt hierdoor, nog veel meer dan nu al het geval is, een knelpunt. Daarnaast eist ook de mens steeds meer ruimte op, zeker in een stad als Maastricht die door haar ligging geen mogelijkheden heeft om buiten de huidige stadsgrenzen uit te breiden.Er moeten maatregelen worden getroffen om het water via Maastricht verder stroomafwaarts naar de Noordzee te leiden.
De rivier is ter plekke van Maastricht onbedijkt. Dat is een unieke kwaliteit die een belangrijke rol speelt bij de beleving van het water. De klimaatverandering wordt door Mooder Maas als een kans gezien voor de stad in plaats van als een bedreiging. Om zicht te krijgen op deze kansen is een aantal mogelijkheden voor de afvoer van het regenwater in kaart gebracht. Uiteindelijk is gekozen voor het waternetwerk omdat hiermee ruimtelijke kwaliteit aan de stad toegevoegd wordt.
Het waternetwerk heeft een permanente functie in de stad. Het is gebaseerd op de hoogteverschillen in en rondom de stad. Op de laaggelegen delen aan zowel de west- als de oostoever wordt een watergang gemaakt die ter plekke van het knelpunt het Maaswater kan omleiden. Hierdoor stijgt de afvoercapaciteit van de Maas van 3275 m3/s naar 3725 m3/s.Omdat deze extreme hoogwaterstanden zich slechts eens in de 100 á 250 jaar voordoen biedt het waternetwerk ook de oplossing voor een ander waterprobleem, het afvoeren van het lokale regenwater.
Wadis leiden het regenwater uit de wijken rondom de stad af naar de beken. De beken zijn in de bestaande dalen gesitueerd en voeren op hun beurt het water af naar de watergang.Vanuit de watergang kan het water afgevoerd worden naar de Maas. Hierdoor hoeft het regenwater niet meer via de riolering en de waterzuivering afgevoerd te worden. Bijkomend voordeel is dat het open water in de stad een gunstig effect heeft op het klimaat en de bodemgesteldheid.
Mooder Maas is een ingrijpende en omvangrijke herstructurering van Maastricht. Er is rekening gehouden met de verschillen tussen de oost- en westoever. Het plan bestrijkt meerdere decennia van ontwikkeling en realisatie. De gefaseerde bouw van het waternetwerk maakt het mogelijk om het plan te combineren met herstructureringsplannen en aanpassingen in infrastructuur en het rioleringsstelsel.
Als voorbeeld in het gehele traject is het centrumbouwblok op de westoever uitgewerkt. De watergang ligt hier niet alleen 11 meter lager dan het maaiveld maar er is ook veel monumentale bebouwing aanwezig. Dat vormt een uitdaging om de 20 m brede watergang te integreren. Aan de watergang worden nieuwe functies gesitueerd die een goede aanvulling vormen op de bestaande functies in de stad en passen bij het karakter van het bouwblok. In dit geval openbare functies zoals een deels ondergronds gelegen concertgebouw met een parkeergarage. Op maaiveldniveau wordt een plein gecreëerd van waaruit de watergang op verschillende niveaus beleefd kan worden en waaruit het concertgebouw ontsloten wordt.
In dit project zijn verschillende klimaataspecten gecombineerd tot één duurzame oplossing, waarin waterafwikkeling en het nieuwe programma elkaar versterken. Dat heeft geresulteerd in een uniek gebied met een eigen karakter en identiteit waarin de beleving van het water centraal staat.
naam
Daniëlle Bakkes
e-mail
website
opleiding / studierichting
Academie van Bouwkunst Arnhem / architectuur
mentoren
Peter Defesche, Wim Korvinus, Annemarie Hilberink, Ralph Brodrück
wanneer begonnen met afstuderen
september 2009
wanneer klaar
maart 2011
favoriete ontwerpers
Peter Zumthor
favoriete projecten
Bruder Klaus kapel in Wachendorf
wat doe je nu
Ik werk als architect / interieurarchitect bij studio keesmarcelis in Arnhem