Nederlandse architectenbureaus verwachten voor 2012 een verdere daling van omzet en werkgelegenheid. De bodem lijkt daarmee nog niet in zicht. Dat blijkt uit de halfjaarlijkse Conjunctuurmeting van de Bond van Nederlandse Architecten (BNA). Ook de werkvoorraad blijft onder druk staan. Door de enorme vraaguitval als gevolg van de financiële crisis is de architectenbranche vanaf 2008 ruim gehalveerd.
De BNA peilt ieder half jaar de stemming in de branche met de conjunctuurmeting. Het onderzoek had een respons van 30 procent en is representatief voor de gehele architectenbranche.
Omzet en werkgelegenheid
De verwachting onder architectenbureaus is ten opzichte van begin 2012 negatiever geworden. De gemiddelde omzetdaling werd begin 2012 nog ingeschat op 3,9%. Inmiddels is de verwachte omzetdaling bijgesteld naar 5% voor heel 2012. De geschatte daling van de werkgelegenheid over 2012 bedraagt eveneens 5%.
Debiteuren betalen te laat
De gemiddelde werkvoorraad van bureaus bedraagt nu 4 maanden. Dat is vrijwel gelijk aan de situatie een half jaar geleden, maar meer dan een halvering ten opzichte van 2008, het begin van de crisis. Een toenemend aantal bureaus heeft te maken met debiteuren die te laat betalen. Ook ervaren meer bureaus belemmeringen bij kredietverstrekking.
Anticiperen op de nieuwe realiteit
Het type ontwerpopdrachten verandert. Architectenbureaus anticiperen op deze nieuwe realiteit en richten zich meer op de ontwerpopgaven van de toekomst. Dat doen ze door nieuwe markten te betreden in het buitenland en zich verder te bekwamen in transformatie en renovatie, hergebruik en herontwikkeling, verbetering en verduurzaming. Veel bureaus focussen op het versterken van hun concurrentiekracht, kostenreductie en innovatie om versterkt uit de crisis te komen.
Nog geen verbetering
Door de teruglopende investeringen, de situatie op de woningmarkt, toenemende debiteurenrisicos en belemmeringen bij financiering van bouwprojecten zijn architectenbureaus dus nog niet uit de crisis. De sombere verwachtingen voor de omzet en werkgelegenheid in de architectenbranche zijn een indicator voor de gehele bouwkolom. BNA-directeur Fred Schoorl: 'Met architecten aan het begin van de bouwketen, tonen deze cijfers een minder goed vooruitzicht voor de gehele bouw en daarmee voor de Nederlandse economie. De markt heeft snel duidelijkheid, vertrouwen en de voldoende investeringsruimte nodig. Die zijn er nu door de financiële crisis onvoldoende, terwijl er wel een roep is om goede woningen en voorzieningen, vergroening en kwaliteit van onze leefomgeving.