Nieuws

Archiprix Int. 2013: Project Domus

De komende weken publiceert ArchiNed in samenwerking met stichting Archiprix, de Belgische inzendingen voor Archiprix International 2013. Stijn Jonckheere studeerde af met Project Domus, een onderzoek naar de militarisering van de hedendaagse stedelijke omgeving.

Met 'militarisatie' word de verruwing van onze stedelijke omgeving bedoeld: capsularisatie, begrenzing, vertonen van een valse identiteit ter bescherming van de eigen identiteit, obsessie voor controle en veiligheid…
Het onderzoek naar deze thematiek vindt plaats door middel van het verwerken van architectuurtheoretische teksten tot architectuur. De architectuur waartoe ze verwerkt wordt zijn woningontwerpen. De keuze voor woningontwerpen werd ingegeven door het feit dat woningbouw de kans biedt om meer dan het louter architecturale te onderzoeken. Het sociale, het menselijke aspect dat een woning – een huis, thuis – met zich meedraagt, leek me van meet af aan interessant en vooral vruchtbaar als startpunt voor het onderzoek naar het gedachtegoed van een bepaalde tekst.
Drie teksten – alle handelend over stedelijkheid- werden architectonisch vertaald: Fort Los Angeles geschreven door Mike Davis, Variaties op een themapark van Micheal Sorkin en De Neotheatrale stad van Lieven De Cauter.

Bij de lezing van de teksten stelde ik drie filters in: ontwerp, functie en rol van de woning. Aan de hand van deze filters werden de drie teksten geanalyseerd en ontleed in drie sleutelbegrippen. Meteen werd duidelijk dat één woningontwerp ontoereikend was om mij het gedachtegoed van de auteurs eigen te maken en het ontwerpmatig te interpreteren. Daarom werd beslist te werken met vier ontwerpsporen. De aan de tekst(en) onttrokken sleutelbegrippen werden verwerkt tot drie woningontwerpen: een parodiëring van de tekst, een metaforische weergave ervan, en een 'resultaat' waarbij de tekst geïnterpreteerd wordt als een lijst instructies te volgen voor het bouwen van een woning. Het vierde ontwerpspoor betreft een onderzoek naar de in de gebouwde stedelijke realiteit impliciete aanwezigheid van de tot architectuur geïnterpreteerde theorie. De drie woningontwerpen werden contextloos ontworpen, terwijl de context voor het vierde ontwerpspoor steeds de stad Brussel en haar deelgemeenten was.

Dit vierde ontwerpspoor wordt samengevat in een maquette, opgebouwd als een kruisbestuiving tussen de ontworpen woningen en zaken aangetroffen tijdens onderzoek in de reële stadsomgeving. Zo werd een bestaande context – die een illustratie is van zo goed als alle behandelde mechanismen – verwerkt tot een utopisch stedelijk landschap. Alle bouwwerken die wijzen op de aanwezigheid van een eerder tot woningontwerp verwerkt sleutelbegrip worden vervangen door een nieuw bouwwerk, opgetrokken in de vormentaal van de woning waarin het sleutelbegrip in kwestie verwerkt werd. Het gevolg is een geradicaliseerde, utopische voorstelling van de bestaande context, waarin de voorheen impliciet aanwezige mechanismen op een ontwerpmatige manier expliciet aanwezig werden gemaakt.

De maquette en bijhorend planmateriaal vormen, samen met het drieluik aan verwerkte teksten en hun negen bijhorende woningontwerpen, het lichaam van de masterproef. Zowel woningontwerpen als maquette hebben als doel vanuit hun beeldende kracht het debat rond de toekomst van onze stedelijke gebieden, met betrekking tot de thematiek 'militarisering van de stedelijke ruimte' verder te stimuleren.

naam
Stijn Jonckheere
email
website

opleiding / studierichting
Hogeschool voor Wetenschap & Kunst, associatie KU Leuven / Department Architectuur Sint-Lucas Brussel

mentors
Thierry Lagrange, Nel Janssens, Arnaud Hendrickx, Wim Goossens

wanneer begonnen met afstuderen
februari 2012

wanneer klaar
juli 2012

favoriete ontwerper

favoriete project

wat doe je nu
Werkzaam als architect in architectuurbureau te München, Duitsland.