Regisseur Oeke Hoogendijk volgde negen jaar lang de verbouwing en restauratie van het Rijksmuseum. Het zou een enkelvoudige documentaire worden, maar groeide uit tot een vierdelig epos over doorzettingsvermogen, hoogmoed en waanzin. Alle delen zijn nu online te bekijken.
Het kan inmiddels niemand zijn ontgaan, na een negen jaar durende verbouwing werd het Rijksmuseum afgelopen zaterdag heropend door de koningin waarna het volk ongetwijfeld in grote getallen zal toestromen om het wonder te aanschouwen.
Want een wonder is het, gezien al het bouwleed dat aan de heropening vooraf is gegaan en de vele miljoen die het project extra heeft gekost zonder dat er ogenschijnlijk ooit een haan naar heeft gekraaid. Oeke Hoogendijk volgde het bouwproces vanaf de start; de eerste beelden – een donkere ruimte waar een gat in het plafond wordt gemaakt zodat daglicht naar binnen kan vallen – worden zwaar aangezet door het geluid van een jacker en vallend betonpuin. Het tweede deel eindigt net zo dramatisch als het eerste deel begon: het afscheid van de gezichtsbepalende directeur Ronald de Leeuw, het mislukken van de aanbesteding, shots van ingepakte sculpturen die ergens opgeslagen staan in een donker pakhuis, en een huismeester die toegangen professioneel barricadeert om ongewenste bezoekers tegen te houden.
Het was toen net na de zomer van 2008. De eerste vertoning van deel een en twee vond plaats in 2009. Onlangs zijn de delen drie en vier uitgezonden.
Het derde deel opent met de hemel boven Amsterdam, de nieuwe directeur Wim Pijbes die wegwijs gemaakt wordt in het computersysteem en het nieuwe hoofd collecties opent de ramen van zijn kantoor wagenwijd om de lentelucht binnen te laten. Deel vier eindigt met de inrichting van de net opgeleverde zalen.
De toon van de documentaire lijkt in deze laatste twee delen iets gekanteld te zijn. Wim Pijbes is de held, of zoals een dagblad hem omschreef, de Pietje Bell van de delen drie en vier; geen onvertogen woord klinkt er over zijn functioneren. Nog onbevredigender zijn de vele onbeantwoorde vragen. Hoe is het gat gedicht tussen het budget van 40 miljoen en de aanbesteding van 80 miljoen? Waarom wordt de aannemers niet in beeld gebracht, of een van de schilders aan het woord gelaten die voor de zoveelste keer een zaal opnieuw een andere kleur moeten geven? Hoe verliep de inrichting? Was er echt geen stress? Is er echt helemaal niets kapot gegaan? Ook in deel drie en vier zitten weer opmerkelijke shots waaronder een knikkebollende Jean-Michel Wilmotte (de Franse interieurarchitect), en archetype actievoerder, compleet in spijkerjack, die wederom pleit het openstellen van de onderdoorgang voor fietsers. Opmerkelijk hoe verslavend het is om naar een proces te kijken dat zo uit de hand (dreigt) te lopen, helemaal omdat de afloop bekend is: Happy End.
Holland doc: de delen zijn online te zien
Deel 1
Deel 2
Deel 3
Deel 4