Nadia Pechler maakte een ontwerp voor een wijnboerderij bestaande uit een wijngaard van 10 hectare, een wijnmakerij en een bezoekerscentrum bij Zwolle.
Ik stel mij als doel om een moderne Nederlandse wijnmakerij te ontwikkelen die niet alleen als modern beeldmerk fungeert, maar zich ook op een gepaste wijze verhoudt tot het Nederlandse landschap. Een gebouw van deze tijd, modern en functioneel, met een hoge commerciële aantrekkingskracht, gericht op de beleving van de bezoeker.
'If you are working very hard to create great enjoyment with the sense of taste in the wine, why would you not give equal consideration to ensuring that the visual enjoyment of the winery is at the same standard?' Don Triggs, President and CEO Vincor International
De Wijnerie ligt aan de rand van Zwolle, schurkend tegen de dijk die de weilanden scheidt van de rivier de IJssel. De beperkte hoeveelheid zonlicht in ons land vraagt om een strenge opbouw van de wijngaard. Naast een beschutte ligging en speciale snoei- en geleidingsmethodieken, is het van belang dat de rijen wijnranken altijd noord-zuid gericht zijn en twee meter uit elkaar staan. Hierdoor ontstaat een rigide structuur, die als een streepjestapijt aan de basis ligt voor de inrichting van de wijngaard.
Eén van de uitdagingen bij het ontwerpen van de wijnboerderij was om het verticale wijnmaakproces en het programma op subtiele wijze te integreren in het landschap. Het opvallende gebouw is zorgvuldig gepositioneerd zodat het niet als een obstakel wordt ervaren.
Daarnaast wordt de wijngaard aangetakt op de restanten van de Franse landschapsarchitectuur. De essentie van het ontwerp is niet alleen om de Wijnerie zelf in zijn context te verankeren, maar tevens de bestaande en nieuwe kwaliteiten van het omliggende landschap voelbaar te maken voor de bezoeker en waar nodig te versterken.
Het gebouwensemble van de Wijnerie bestaat uit twee in tegenovergestelde richting hellende gebouwen die aan elkaar gekoppeld zijn door een verbindend bouwdeel. Met als vierde wand de wijngaard vormt het beschutte plein het hart van de Wijnerie. Daarnaast zijn in het ontwerp een drietal geënsceneerde architectonische en landschappelijke route vormgegeven. De eerste is een functionele route die gebruik maakt van een logistieke weg die al van oudsher op het terrein te vinden is en aansluit op het bestaande bebouwingslint. De tweede is een sterk geënsceneerde route gericht op de bezoeker komend vanaf de laan. De derde route takt aan op een bestaande recreatieve route over de dijk en is bedoeld voor de passant.
De twee in tegenovergestelde richting hellende gebouwen tillen de wijngaard als het ware schuin omhoog. Vanaf de dijk gezien trekt de horeca de meeste aandacht. Vanaf het lint gezien springt de wijnmakerij in het oog. Andersom gezien bieden de koppen van de gebouwen elk een belangrijk historisch uitzichtpunt. Ze staan geknikt in het landschap waardoor de wijnmakerij het hoogste punt in het plangebied omarmt en uitzicht biedt op het landhuis.
Het andere gebouw maakt een knik zodat het aansluiting vindt op de functionele route. De druiven kunnen via het schuin oplopende dak naar de start van het verticale productieproces gebracht worden. Vanuit het restaurant in de kop van het gebouw heb je een prachtig panoramisch uitzicht over de uiterwaarden, met in de verte zicht op de toren van Hattem.
De materialisering is heel aards en passend op deze plek door een historische verwijzing naar de baksteenfabrieken die hier in de uiterwaarden hebben gestaan. Het oppervlak van de bakstenen gevels wordt optisch verkleind door de speelse indeling die volgt uit de achterliggende functie en door het reliëf van uitstekende bakstenen in schuine lijnen, die geïnspireerd zijn op de heuvelachtige wijngaarden zoals we die kennen in het buitenland. In het donker lichten de kijkspleten op, wat vanuit de omgeving subtiel de aandacht trekt. Afhankelijk van de seizoenen, het weer en de medebezoekers geven ze vanuit het interieur steeds weer een andere kijk op het omliggende landschap.
Het verbindende bouwdeel volgt de natuurlijke glooiing van het terrein. De industriële materialisering van beton en hout oogt van een afstand bescheiden maar vormt een belangrijk deel van de geënsceneerde route en speelt de belangrijkste rol in het tentoonstellen van alle facetten die bij het maken en het genieten van wijn aan bod komen. De route laat je de stilte en weidsheid van de wijngaard ervaren en maakt je ook toeschouwer van het totale wijn(belevings)proces. Elke ruimte maakt op eigen wijze visueel contact met de wijngaard.Vanaf een podiumachtige plek heb je zicht op de barrique vaten in publiekopstelling en tijdens de wijnproeverij maak je onderdeel uit van een tableau vivant. Doorkijkjes en opstellingen zorgen ervoor dat je het ene moment toeschouwer bent maar je jezelf vlak erna afvraagt of je zelf ook een rol in dit schouwspel speelt.
Door het totale programma te verdelen in gebouwen van verschillende omvang en de wijngaard gedeeltelijk over het gebouw heen te trekken ontstaat een subtiele relatie met de omgeving. Er ontstaat een gefragmenteerd karakter dat nog eens wordt versterkt door het gebruik van verschillende materialen. Door programmaonderdelen die het beste ondergronds tot zijn recht komen kunnen de gebouwen ondergronds gekoppeld worden. De totale compositie van gebouwen, route en wijngaard maakt dat het vanuit elke richting een spannend aangezicht biedt voor op het etiket. Het optillen van de wijngaard en de hellende logistieke route kunnen de basis vormen voor deze nieuwe typologie: De Wijnboerderij in Nederland.
naam
Nadia Pechler
e-mail
opleiding / studierichting
Academie van Bouwkunst Groningen / architectuur
mentoren
Victor Ackerman, Age Albers
wanneer begonnen met afstuderen
2009
wanneer klaar
2011
favoriete ontwerpers
heel divers: Alvaro Siza, Herzog de Meuron, Tadao Ando, Luis Barragan, Alvar Aalto
favoriete project
Niet een in het bijzonder
wat doe je nu
ik werk bij Sacon architecten in Zwolle