In het Nieuwe Stadskantoor in Utrecht werden zondagmiddag onder grote belangstelling de winnaars bekend gemaakt van de Archiprix NL 2014. Wie heeft het beste afstudeerproject gemaakt? Levert Amsterdam weer eerste prijs winnaar? Spanning alom.
Voor bij wie het een beetje is weggezakt. De Nederlandse masteropleidingen met de afstudeerrichtingen architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur selecteren jaarlijks hun beste afstudeerplannen en sturen die naar Archiprix. De inzendvoorwaarden stellen een maximum aan het aantal in te zenden plannen, afhankelijk van de grootte van de betreffende opleiding. Voor de Archiprix 2014 stuurden alle opleidingen het maximale aantal in. Van de 27 ingediende afstudeerplannen zijn er 21 met als afstudeerrichting architectuur, van 2 plannen is de afstudeerrichting stedenbouw en 6 projecten zijn ontworpen door deelnemers die afstudeerden in de landschapsarchitectuur.
Dit jaar bestond de jury uit: Floris Alkemade (architectuur), Tom Avermaete (theorie), Riëtte Bosch (stedenbouw), Hans van der Heijden (architectuur) en Saline Verhoeven (landschaparchitectuur). De jury constateerde dat ingezonden projecten een beeld opleveren van "een zoekende generatie met veel idealisme en een brede onderzoekende blik". "In het algemeen lijkt er sprake van een existentiële twijfel over het vakgebied. Blijkbaar zijn er geen duidelijke basisvaardigheden meer waarmee men met vertrouwen een opgave aan kan pakken. Wat er uiteindelijk in de beroepspraktijk uit deze verwarring gaat groeien, moet nog blijken." Maar zo vervolgt het juryrapport: "Het is in ieder geval hoopvol dat de situatie tegemoet getreden wordt door een geëngageerde generatie die op een integere wijze een breed scala aan mogelijke oplossingen aandraagt voor actuele opgaven."
De jury selecteerde na een uitvoerige discussie en na stemming twee projecten voor een prijs en twee voor een eervolle vermelding. Inhoudelijk zijn ze totaal verschillend, ze excelleren op verschillende aspecten.
De prijzen gaan dit jaar naar…..
The Ems Full Hybrid, Remco van der Togt, Jonas Papenborg, Wageningen Universiteit (landschapsarchitectuur)
Recording and Projecting Architecture, Filippo Maria Doria, TU-Delft (architectuur)
Eervolle vermeldingen (in alfabetische volgorde)
De noodzaak van ruïnes, Claire Laeremans, Academie van Bouwkunst Amsterdam (landschapsarchitectuur)
Potsdams collectief, Bob L'Herminez, TU-Eindhoven (architectuur)
Uit het juryrapport:
The Ems Full Hybrid, Remco van der Togt, Jonas Papenborg, Wageningen Universiteit (landschapsarchitectuur)
"Met een uitgekiende strategie biedt het afstudeerplan meer dan alleen een integrale oplossing voor de ernstige complexe economische en ecologische problematiek van het Eems estuarium. Het plan presenteert bovendien een overtuigend lange termijn perspectief voor de ontwikkeling van het gebied, gelegen op de grens van Nederland en Duitsland. De aanpak is uitermate professioneel en voor zover mogelijk wetenschappelijk onderbouwd en helder gedocumenteerd. De ontwerpers onderkennen terecht dat er sprake is van een wicked problem. Er moet rekening gehouden worden met een onzekerheidsmarge omdat de effecten van de voorgestelde ingrepen niet volledig voorspelbaar zijn. De te volgen strategie is daarom wendbaar. Het plan wordt geloofwaardig neergezet waarbij wordt aangetoond dat ontwerpen goed kan samengaan met wetenschappelijk onderzoek. Het ontwerp heeft aansprekende ruimtelijke kwaliteiten en wordt voor alle betrokken partijen inzichtelijk gepresenteerd. Het boeiende verhaal wordt goed uitgelegd en mooi in beeld gebracht. Het plan bestaat uit een serie samenhangende voorstellen die technisch goed worden onderbouwd. De voorgestelde maatregelen zijn erop gericht de processen in het gebied hun werk te laten doen. Het gaat daarbij niet alleen om natuurlijke processen zoals de stroming van de rivier en de getijdewerking maar ook om de waterverplaatsing van de langsvarende cruiseschepen. Het in onbruik geraakte poldersysteem aan weerszijden van de rivier wordt op vernieuwende wijze benut, afgedankte boorplatformen uit de Noordzee krijgen er een nieuwe functie. Het plan levert naast een aantrekkelijk landschap waarin natuur en productie samengaan ook economische kansen, terwijl het kostbare continue uitbaggeren van de vaargeul niet meer nodig is. De ontwerpers doen een overtuigend voorstel en geven daarmee gestalte aan hun ambitie om de vitaliteit van de Eemsregio naar een hoger niveau te tillen. Een plan dat veel inzicht biedt aan een breed publiek, van wetenschappers tot bewoners, van havenbaronnen tot natuurliefhebbers. Een plan dat kan bekoren."
Recording and Projecting Architecture, Filippo Maria Doria, TU-Delft (architectuur)
"Het volstrekt eigenzinnige plan voor een blindenbibliotheek in het park van de Villa Borghese in Rome is onwaarschijnlijk rijk aan fundamentele architectuur gerelateerde noties. Het bijgevoegde rapport draagt daar in sterke mate aan bij. Zo is er een vooronderzoek gedaan naar de perceptie van architectuur waarbij zowel de link gelegd wordt met de geschiedenis van Rome als met de hedendaagse situatie waarbij ruimtelijke fragmenten opgenomen worden met behulp van een zelfgebouwde mobiele cameras obscura. De representatie van architectuur en de ervaring van ruimte staan zowel in het onderzoek als in het plan centraal. In dit kader is de functie van het ontwerp, een blindenbibliotheek relevant. Een blinde mist de directe visuele ervaring van ruimte. De ruimte is een hypothese, een mentale constructie. Ook een ontwerper ervaart een soortgelijke situatie bij het ontwerpen, hij tekent een ruimte die je niet in werkelijkheid kan zien. Het ontwerp van de bibliotheek sluit aan bij deze observaties. Het is een bouwwerk waarin een letterlijk dynamische route langs lessenaars met informatie leidt. De blinde bezoeker ontwikkelt al lopend een indruk van de ruimte. In al zijn complexiteit en rijkdom is het plan nauwelijks helemaal te doorgronden, hetgeen niet voor alle juryleden een overtuigende eigenschap was. De vele relevante observaties en het volstrekt eigen idioom dat de ontwerper ontwikkelde zijn dermate intrigerend dat de beschouwer zich overvallen voelt door een sterk verlangen om steeds verder door te dringen in het plan dat bij bestudering steeds nieuwe verrassende lagen prijs geeft. Het plan is prachtig gepresenteerd."
De noodzaak van ruïnes. Een strategie voor het schaduwlandschap van Le Centre, Claire Laeremans, AvB Amsterdam (landschapsarchitectuur)
"Het wonderschone plan presenteert een strategie voor de ontwikkeling van de Borinage in België. Het plan gaat uit van de aanwezige relicten van een industrieel verleden en wordt gedragen door de inzet van de bewoners van het gebied."
Potsdams collectief, Bob L'Herminez, TU-Eindhoven (architectuur)
"Het doorwrochte plan betreft een uitgebreid onderzoek naar de Potsdamse stadsuitbreidingen en een ontwerp voor een grootschalig wooncomplex in Berlijn dat is gebaseerd op een doorontwikkeling van het Potsdamse model."
Vanaf 28 juni tot en met 31 augustus zijn alle inzendingen voor de Archiprix 2014 te zien in Het Nieuwe Instituut (Rotterdam) op de 3e verdieping.