Nadat ‘kinderen van Europan’ eerder een negatief subsidieadvies van het toenmalig Stimuleringsfonds voor Architectuur hadden aanvochten, en gelijk hadden gekregen, proberen ze nu het bestuur van stichting Europan Nederland over te halen de stichting niet op te heffen.
De eerste geruchten over een mogelijke doorstart van Europan Nederland door Architectuur Lokaal deden december 2014 al de ronde. Begin juli werd met dit nieuws in de openbaarheid getreden toen bekend werd gemaakt dat Europan Nederland en Architectuur Lokaal gezamenlijk de mogelijkheden voor een nieuwe koers voor Europan zouden gaan onderzoeken. Begin deze week meldden beide organisaties dat een nieuwe stichting Europlan, aangestuurd door Architectuur Lokaal, de taken van Europan Nederland gaat voorzetten. Een groot aantal voormalig Europan Nederland-winnaars maken zich zorgen over deze ontwikkeling. Hieronder volgt de brief die zij eerder schreven aan het bestuur van stichting Europan Nederland.
Aan het bestuur van stichting Europan Nederland
Ter attentie van Liesbeth van der Pol, voorzitter
Rotterdam, 16 november 2015
Geacht bestuur, beste Liesbeth,
Wij, kinderen van Europan, voelen ons als winnaars van eerdere edities sterk betrokken bij Europan. We maakten ons zorgen over de teloorgang van uw organisatie, die ook onze organisatie is. Die niet in staat gebleken is om andere partijen mee te nemen in de eigen strategie, die onvoldoende heeft kunnen aansluiten op de veranderingen bij opdrachtgevers en moeite had de prijsvraagcultuur richting te geven. En nu maken we ons ernstige zorgen over de toekomst van Europan. We horen sporadisch wat er verandert, we begrijpen dat het secretariaat per 31 december stopt, we menen te begrijpen dat u als bestuur de stichting opheft en dat u alle activiteiten onder wil brengen bij Architectuur Lokaal. En dat verontrust ons zeer.
Wij hebben niets tegen een instituut als Architectuur Lokaal. Het heeft sinds de jaren negentig veel betekend voor de ontwerpcultuur bij overheden. En er zit veel kennis. Maar we denken dat wat Europan nodig heeft meer is dan dat. Het gaat nu om het loskomen uit de dominante praktijk van prijsvragen, en een alternatief zoeken voor de afgenomen relevantie van het publieke opdrachtgeverschap. Daarvoor is een onafhankelijke en wendbare organisatie nodig. Wij menen dat Architectuur Lokaal, met alle kwaliteiten die het heeft, die onafhankelijkheid en wendbaarheid niet kan bieden.
Europan heeft ons de beslissende duw in de rug gegeven in onze ontwerppraktijk. Die rol heeft Europan niet alleen voor ons, winnaars vervuld, maar ook voor talloze ontwerpers die met hun plannen zijn opgevallen, zelfs als ze niet gewonnen hebben. Nu het Europan slecht gaat, willen wij het omgekeerde doen. Wij willen Europan graag de duw in de rug geven om niet alleen te kunnen blijven voortbestaan, maar met haar voortbestaan een nieuw pad in te gaan. Wij willen Europan helpen een nieuwe ontwerp- en prijsvraagcultuur te maken. Wij willen daarmee niet alleen ontwerpers uitdagen om hun vak – hun opdrachtnemerschap – te vernieuwen, we willen ook het opdrachtgeverschap helpen vernieuwen. Want dat is wat Nederland nodig heeft. En daarmee willen we het speelveld helpen maken waarop nieuwe generaties zelf ook van Europan die zo broodnodige duw in de rug krijgen.
Wij stellen voor dat u met uw plannen om de stichting Europan op te heffen en de activiteiten over te dragen aan Architectuur Lokaal pas op de plaats maakt. Geef ons de kans om Europan opnieuw neer te zetten.
Uiteraard begrijpen we dat u als bestuur veel energie heeft gestoken in de huidige oplossing. We begrijpen ook dat dit lang niet altijd de voldoening heeft gegeven die hoort bij een eervolle functie als het bestuurslidmaatschap van Europan. En dat ons aanbod laat komt. U heeft veel werk gestoken in het goed achterlaten van de erfenis, zowel inhoudelijk als zakelijk, en dat siert u.
Desondanks doen wij toch een beroep op u. Hef de stichting niet op, dat kan altijd nog. Draag de verantwoordelijkheid over aan ons – en geef ons de opdracht mee om Europan, als onafhankelijke stichting, weer leven in te blazen. Uiteraard zullen we de samenwerking daarvoor ook met Architectuur Lokaal zoeken. En geef ons daarvoor niet alleen het mandaat en de opdracht, als kerngroep van een nieuw bestuur dat nog nader vormgegeven moet worden, maar ook de tijd. Wij zullen ons nationale en internationale netwerk, onder ontwerpers, opdrachtgevers en onderwijsinstellingen inzetten om met Europan Nederland in een nieuwe ontwerp en opdrachtgeverscultuur te leiden.
Met warme groet,
De kinderen van Europan
Helena Casanova
André Kempe
Jonathan Woodroffe
Madir Shah
Onder steun en medewerking van Olof van de Wal
Deze brief wordt ondersteund door de volgende oud – winnaars van Europan:
Europan 1: Pim Köther
Europan 2: Endry van Velzen, Bjarne Mastenbroek, Gerard Maccreanor, Tania Concko, Pierre Gauthier
Europan 3: Burton Hamfelt, Gary Young
Europan 4: Floor Arons, Pierre Boudry, Marjolijn Boudry, Pieter Bannenberg, Kamiel Klaasse, Ira Koers, Jurjen Zeinstra, Mikel van Gelderen
Europan 5: Siebold Nijnhuis, Aldo Vos, Finbarr Mc Comb, Joost Glissenaar, Oliver Thill
Europan 6: Regis Verplaetse, Nicolas Vande Keere, Aglaée Degros, Stefan Bendiks, Jan–Richard Kikkert, Sara Reichwein
Europan 7: Patrick Meijers, Ilse Castermans, Kurt van Belle, Patricia Medina
Europan 8: Jenny Eklund, Dominique ter Beek, Rindert Gerritsma, Jenny van Heeringen, Floris Cornelisse, Nynke Happel, Wouter van Alebeek, Joost van Noort, Fabrice Henninger
Europan 9: Auguste van Oppen, Robert – Jan de Kort, Sander van Schaik, Max Cohen de Lara
Europan 10: Jan Bochmann, Jasper van Zellingen
Europan 11: Pedro Peña, Daniel Zarhy
Europan 12: Egbert de Warle