Poëzie is de inspiratie geweest voor het afstudeerproject van Femke Stout, een psychiatrische kliniek, nabij het stadswandelpark te Eindhoven.
Mensen met psychiatrische problemen kunnen veel baat hebben bij domestische stabiliteit. Het ontwerp geeft de bewoners de kans om van ruimte naar ruimte te dwalen. De ruimtelijke sequentie heeft haar eigen atmosfeer; elke ruimte heeft haar eigen kwaliteit. Ik hoop dat dit ontwerp mensen met psychiatrische problemen ruimte geeft. Dit project gaat om de kleinere dingen van het leven en de kwaliteit van – mentale- gezondheid, zodat mensen stilte kunnen vinden.
Ik ben van mening – los van medicijnen, zorg en therapie om mensen te genezen – dat er iets anders is dat wij allen nodig hebben, ziek of gezond. Namelijk, het gevoel van zijn. Mens zijn en behandeld worden als mens. Ik ben op zoek naar intieme ruimte in architectuur; waar we ons veilig en beschermd voelen. Zoals een huis. Maar de vraag is, ‘wat is een huis?’ en ‘wat maakt het een thuis?’ Hoe kunnen we mensen met psychiatrische problemen een thuis geven, een plek waar ze samen en alleen kunnen zijn: een plek om zichzelf te zijn? Daarnaast, hoe gedragen wij ons, hoe kunnen we ons gedrag beïnvloeden met ruimten, hoe kan ik als ontwerper gevoeliger zijn voor gedrag?
Door meer open te staan en anders te durven kijken, sta je het jezelf toe om anders te zien als ontwerper, als persoon. Het lezen van poëzie helpt hierbij. Een gedicht wakkert de verbeelding aan, het verleidt je te dwalen in andere ruimten. Het blaast herinneringen nieuw leven in. Tijdens het lezen gaan we terug naar dat wat we wisten, of voelden, toen we ons in eenzelfde situatie bevonden. Deze associaties kunnen bestaan uit beelden, geuren, smaken of kunnen een collage zijn van ervaringen en leiden tot nieuwe beelden; het dagdromen.
Ik denk dat architectuur hetzelfde kan doen als poëzie. Architectuur is alles waar we in leven en behelst de ruimte waar wij gevormd zijn door de tijd.
De zoektocht begon met het boek Poetics of Space (1958), geschreven door Frans wetenschapper, filosoof, dichter en fenomenoloog Gaston Bachelard. Het gaat over het onthullen van de betekenissen van de domestische ruimte; het panorama van de poëtische verbeelding. Door middel van de poëzie, geeft hij inzicht in het klassieke perspectief waaruit wij intieme ruimte ervaren.
De poëtische beelden van het huis laten zien wat ‘bewonen’ betekent en kan betekenen. Het is belangrijk voor het ontwerp, om de beelden van intimiteit van het huis te begrijpen. De basis is, dat er een huiselijk sfeer gecreëerd moet worden, ook al verblijft de bewoner maar voor een korte periode.
De galerij werkt als een filter naar het park.
Het huis is een huis van dingen, met haar kamers; kasten, laden en kisten, die representeren wat verborgen is. Architectuur houdt niet op bij de schil; haar ware verleiding begint binnen. Als we praten over gedrag, begint het dáár: onze directe interactie met de ruimte. Hier raken we aan ‘gedrag in vorm’. Het moment waar de architectuur jou uitnodigt om deel te nemen aan de scene en je je dankbaar overgeeft aan je rol. Als er iets is als een universele taal van ruimte, zoals Bachelard suggereert, hoe kan ik deze dan proberen te begrijpen en vertalen naar architectuur?
Het werk van Bachelard, de gedichten van Sylvia Plath, mijn eigen ervaringen en gedachtes, kleine maquettes, en maquettes van gedichten; uit allemaal heb ik stukken en fragmenten – bits and pieces – gevonden en geprobeerd deze te componeren tot essenties voor het ontwerp. Ik kan niet direct aanwijzen waar deze punten vandaan komen, maar voor mij hebben ze betekenis; het intieme, de tuin, afstanden, stilte en ritme, licht en zicht en dingen.
Ik denk dat een architect gevoelig moet zijn voor dingen die komen met het ontwerpproces. Om te begrijpen wat leven is. En mensen die leven met en in architectuur iets meer te geven; iets om in te dwalen en om bij stil te staan.
De eenvoudige en ogenschijnlijk kleine, onbelangrijke gebeurtenissen van de dag zijn belangrijk, vooral als je ‘uit balans’ bent. > meer afbeeldingen > afstudeerscriptie Tout est poésie