‘Twee jaar wettelijke BEP. Klaar voor BEP 2.0?’ is de titel van het opiniestuk dat stedenbouwkundigen Janneke van der Leer en Sebastiaan Huls schreven over de beroepservaringperiode (BEP). Twee jaar na de invoering van de wet waarin deze is vastgelegd, constateren zij dat de uitvoering van de regeling hier en daar verbetering behoeft. Het Bureau Architectenregister, belast met de uitvoering van de BEP, reageert.
printscreen van de zoekopdracht bij Google ‘architect construction site’
De pas afgestudeerde Janneke van der Leer en Sebastiaan Huls, beiden bestuurslid van Jong BNSP, vragen zich in het doorwrochte opiniestuk van 23 januari jl. af hoe het er na twee jaar met de beroepservaringperiode voor staat. Zij richten zich vooral op de stedenbouwkundige discipline en constateren dat het aantal kandidaten voor stedenbouw tegenvalt. Dat klopt.
Op dit moment doorlopen zo’n 140 kandidaten de beroepservaringperiode en zijn ruim 30 kandidaten zich aan het voorbereiden. (Die laatste categorie heeft zich wel aangemeld op de site www.beroepservaringperiode.nl en een account aangemaakt, maar heeft nog geen startgesprek gehad.) Binnenkort ronden de eerste kandidaten hun beroepservaringperiode af. En terwijl de verplichte beroepservaring voor architecten inmiddels goed op gang is gekomen, valt de deelname vanuit de stedenbouwkundige discipline nog tegen. Zo is ca. 6% van de ingeschrevenen in het Architectenregister stedenbouwkundige, terwijl nu slechts vier personen (nog geen 3%) uit deze discipline de beroepservaringperiode doorlopen. De vraag is waarom het animo juist bij deze beroepsbeoefenaren zo gering is en achterblijft bij de prognoses.
Wij begrijpen de zorg vanuit Jong BNSP, maar kunnen dit niet los zien van de huidige stedenbouwkundige praktijk. Graag geven wij aanvullende informatie vanuit Bureau Architectenregister (BA), om te voorkomen dat het kind nu al uit het bad wordt geworpen.
Mentorschap
Voor de start van de verplichte beroepservaring waren er geluiden dat er te weinig mentoren zouden zijn om de beroepservaringperiode te doorlopen. Voor de start van de BEP hadden zo’n twintig mentoren van verschillende disciplines zich via Archined aangeboden. Na twee jaar bleek echter dat niemand was benaderd. Kennelijk hadden de kandidaten zelf een mentor gevonden.
Er zijn dan ook tot op heden geen problemen gemeld bij het vinden van een mentor. Iedere mentor die bij een startgesprek heeft gezeten, is enthousiast over de rol. Vaak is het een leidinggevende of collega van hetzelfde bureau en soms van een ander bureau. De suggestie dat het vinden van een mentor “een te grote opgave” is, wordt dus niet gestaafd door de praktijk.
Voorlichting
Van der Leer en Huls stellen dat “de bittere nasmaak van het PEP-debat in Delft op 21 november 2014” nog steeds niet is verdwenen. De ervaring van BA is anders. De in 2014 ingestelde klankbordgroep met studenten komt nog steeds twee keer per jaar bijeen (met jaarlijks een nieuwe lichting studenten). BA constateert dat de stemming onder studenten nu totaal anders is als drie jaar geleden.
Jaarlijks vinden nieuwe voorlichtingsbijeenkomsten bij de verschillende universiteiten en de kunstopleidingen plaats. Zo verzorgen we in samenspraak met de klankbordgroep en de studieverenigingen binnenkort weer voorlichtingsbijeenkomsten in Eindhoven (op 22 februari) en Delft (op 1 maart). Daarnaast zijn er op 23 februari en 6 maart voorlichtingsbijeenkomsten voor werkgevers. Ook is een Facebook-pagina aangemaakt, met op dit moment 265+ volgers. Voorlichting blijft hoog op de agenda staan.
Titelbescherming
In het opiniestuk staat dat “controles op (on)rechtmatig gebruik van de titels nauwelijks worden gedaan”. Dat is niet juist. BA pakt alle meldingen van onrechtmatig titelgebruik op en voert zo nodig procedures. In het jaarverslag 2015 op de site staat het aantal meldingen, het aantal afgehandelde zaken en het aantal gevoerde procedures.
Als iemand zich ten onrechte stedenbouwkundige noemt, kun je dit aan ons melden. Jouw melding blijft strikt vertrouwelijk. Op onze website staat hoe dat gaat (www.architectenregister.nl/melden-onrechtmatig-titelgebruik). Overigens staat het iedere ingeschrevene vrij zelf een overtreder te manen het titelgebruik te staken of een gerechtelijke procedure te starten.
Meerwaarde in de keten
Van der Leer en Huls wijzen er terecht op dat het vaak lastig is om de meerwaarde van stedenbouwkundigen in de keten aan te tonen. Veel (publieke) opdrachtgevers zijn zich nauwelijks bewust van de expertise en professionaliteit die nodig is bij stedenbouwkundige opgaven.
De beroepservaringperiode en de verplichte jaarlijkse bij- en nascholing voor alle ingeschrevenen draagt bij aan de deskundigheid van de stedenbouwkundigen en de professionalisering van de discipline. In het beter uitdragen daarvan ligt nog een schone taak voor de beroepsorganisatie(s) en de beroepsbeoefenaren zelf.
Subsidie en kosten
In het opiniestuk wordt gesuggereerd dat de subsidie vanuit het sectorplan alleen voor werkgevers is. Dat geldt indien sprake is van loondienst, men veronderstelt dat de werkgever de kosten voor de kandidaat draagt. Indien geen sprake is van loondienst ,dus in het geval van een zelfstandige ondernemer, kan men als aangemelde beroepservaringkandidaat ook een beroep doen op het sectorplan. Maar wees er snel bij: de regeling loopt nog tot 18 mei 2017.
Overigens komt in de gesprekken met de kandidaten naar voren dat de kosten een minder groot struikelblok vormen dan aanvankelijk werd aangenomen. Werkgevers blijken in de praktijk vaak bereid de kosten te dragen en ook de toenemende werkgelegenheid in de branches leidt tot meer ruimte.
Evaluatie
Dit jaar voert het Ministerie van Binnenlandse Zaken een (tussen)evaluatie uit. Hoewel er nog weinig ervaringen zijn (de eerste kandidaten zullen in de loop van 2017 hun periode afronden), is het een goed moment om eventuele kinderziektes te signaleren en de regeling zo nodig aan te passen. En wellicht leidt dat tot een BEP 2.0, zoals Van der Leer en Huls bepleiten. Alle suggesties en discussies zijn wat BA betreft welkom!
____________________________________________
Reactie van Janneke van der Leer en Sebastiaan Huls
Beste Henk Döll,
Allereerst willen we je hartelijk bedanken voor jouw reactie op ons artikel ‘Twee jaar wettelijke BEP. Klaar voor BEP 2.0?‘ van 23 januari jongst leden. In ons artikel vatten wij een jaar lang praten met diverse partijen rondom de BEP samen. Onze conclusies volgen niet alleen uit ons eigen onderzoek maar zijn ook mede gebaseerd op onafhankelijk onderzoek van Berenschot. In jouw reactie bestempel je veel van ons artikel als ‘niet juist’ of ‘niet door de praktijk gestaafd’. Dit schetst bij ons het beeld dat er op bepaalde onderdelen een duidelijke discrepantie is tussen jullie ervaringen, onderzochte feitelijkheden en de opinie van vele (aankomende) vakgenoten.
Juist deze discrepantie wilden we, vooruitlopend op de wettelijke evaluatie die dit jaar zal plaatsvinden, in kaart brengen. Onze eerdere uitnodiging voor een dialoog tussen Jong BNSP en de BA staat wat ons betreft dan ook nog steeds open. Uiteindelijk streven we immers allemaal naar sterk stedenbouwkundig vakmanschap en een kwalitatieve groei van onze beroepsgroep!
Met vriendelijke groet,
Janneke van der Leer en Sebastiaan Huls