Deze afstudeeropdracht is een historisch, bouwkundig, ruimtelijk en ontwerpend onderzoek naar de mogelijkheden van het Paleis op de Dam met als doel het paleis weer ruimtelijk onderdeel te maken van de stad en het terug te geven aan haar inwoners.
Het Huis van de Stad
Het Paleis op de Dam is in 1648 gebouwd als stadhuis van Amsterdam. Het middelpunt van de wereld, de plek waar het gebeurde, een groots monument in de stad. Een publiek gebouw met vele functies zoals de rechtspraak, het stadsbestuur, de wisselbank, een gevangenis, de woning van de burgemeester en trouwen. Vanwege de indrukwekkende verschijning werd het gebouw in de 18e eeuw ook wel het 8e wereldwonder genoemd.
Dwarsdoorsnede / De burgerzaal / Het Nachtwacht museum / De woning van de Koning
Toen Lodewijk Napoleon in 1806 de eerste koning van het Koninkrijk Holland werd, heeft hij het stadhuis van Amsterdam in gebruik genomen als Paleis. De stadhuisfuncties verdwenen uit het gebouw en vertrokken naar diverse plekken in de stad. Tussen 1810 en 1935 was het gebouw eigendom van Amsterdam, maar werd het weinig gebruikt. In 1935 is het verkocht aan het Rijk. Sindsdien wordt het beschikbaar gesteld voor feestelijke gelegenheden van het koningshuis. Dit gebeurt slechts enkele malen per jaar. De rest van de tijd staat het leeg tussen de massa’s toeristen….
Plattegrond eerste verdieping (lichtgrijs is ongebruikte ruimte)
Het Paleis heeft momenteel een gesloten uitstraling op een van de meeste openbare plekken van de stad. Vroeger had het Paleis een belangrijke rol als openbaar centrum van de stad, de plek waar de inwoners van de stad kwamen om elkaar te ontmoeten en zaken te regelen. Veel mensen weten niet dat het gebouw ooit het stadhuis van Amsterdam was en dat een gedeelte van het Paleis momenteel te bezoeken is als Paleis Museum.
Zou het niet mooi zijn als de stad weer een paleis met openbare functies krijgt?
De woning van de koning. Op de plek van de voormalige burgemeesterswoning komt de woning van de Koning. Midden in de stad, dicht bij het volk.
Om aan te tonen dat het Paleis weer een essentieel onderdeel van de stad kan worden heb ik een aantal nieuwe functies gekozen die gekoppeld zijn aan functies uit het verleden. De wisselbank wordt een voedselbank, het oude cellencomplex wordt een kinderopvang, de nachtwacht komt terug op zijn oorspronkelijke plek en de burgemeesterswoning wordt de woning van de Koning. Met deze functies vul ik het gebouw voor slechts 30%.
Nachtwacht terug op zijn oorspronkelijke plek op de derde verdieping. In het verleden hing de Nachtwacht in het Paleis op de Dam. Hier is ook het Rijksmuseum ontstaan. De Nachtwacht was is het verleden een stuk groter. Het schilderij moest in de kleine Krijgsraadzaal tussen twee deuren hangen (zie afbeelding) waardoor hij werd bijgesneden.
Door uitgebreid onderzoek te doen op alle niveaus kwam ik tot de verrassende conclusie dat dit fantastische gebouw ruimtelijk en functioneel al onwijs goed in elkaar zit. Ik hoef als architect bijna niets te doen, met minimale chirurgische ingrepen heb ik het paleis weer weten te transformeren tot een belangrijk onderdeel van de stad.
naam
Ramon Scharff
contactgegevens
www-Ra-ar.nl
ramon@ra-ar.nl
wanneer begonnen met afstuderen
September 2014
wanneer klaar met afstuderen
Maart 2016
opleiding
Academie van Bouwkunst Amsterdam (architectuur)
Mentoren
Rob Hootsmans, Machiel Spaan, Jeroen Schilt
favoriete ontwerper
Ik word erg gelukkig van het gedetailleerde werk van Caruso St. John, Duggan Morris en de vylder vinck tailleu. Maar ook het werk van bureaus als Monadnock, Fala atelier, 51N4E en RE-ST vind ik erg inspirerend!
favoriete project
Zollverein in Essen. De manier waarop er gebruikt is gemaakt van de bestaande kwaliteiten van het gebied spreekt mij erg aan. Het hergebruik en nieuwe programma van dit industriële erfgoed vind ik een excellent voorbeeld van herbestemming.
wat doe je nu?
Momenteel werk ik als architect bij de Zwarte Hond in de vestiging Groningen. Ik heb dit jaar The Berlage Dutch Scholarship ontvangen, in september 2017 begin ik naast mijn werk dus ook aan de post-master aan The Berlage.
wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Ik hoop in de nabije toekomst mijn ontwerpvaardigheden verder te ontwikkelen door aan interessante projecten in een inspirerende omgeving te werken. Het ontwerpen vanuit een onderzoekende houding wil ik graag verder uitbreiden. In de verre toekomst kan het nog alle kanten op, ik zou graag aan publieke gebouwen werken die een mix van functies hebben en waar bestaand en nieuw samenkomen.
link naar afstudeerproject