Nieuws

Nieuw leven voor de dood – Archiprix 2017

Een ontwerp aan het Marnixplantsoen in het hart van Amsterdam waarin een crematorium, bovengrondse begraafplaats en interactieve ontmoetingsplekken elkaar vinden in één gebouw.

Einde van Publieke en Rituele-route met uitzicht over de historische binnenstad.

Mijn project geeft antwoord op de vraag hoe we in onze samenleving op een eigentijdse manier kunnen omgaan met de dood. Tegenwoordig bannen we de dood het liefst uit onze gedachten, uit ons dagelijks leven en uit onze stad. In ‘Nieuw Leven voor de Dood’ komen het leven en de dood weer samen.

Een gebouw in Amsterdam voor Amsterdam. 1 een uitvaart over de grachten 2 samenkomen op een luw plein 3 een vrije uitvaart met buitenterras 4 fietsen door het gebouw 5 een ceremoniële uitvaart in de kruin van de bomen 6 de begraafplaats als een park 7 het leven vieren.

lk heb 2 jaar aan mijn afstuderen gewerkt en veel mensen geïnterviewd die hun dierbare hebben verloren. Daarnaast heb ik menig begraafplaats bezocht in binnen en buitenland en heb contact gezocht met de begrafenis- en uitvaartbranche. Het plotselinge verlies van mijn zwager en ex-vriendin bracht ongevraagd een wezenlijke verdieping. Als architect was ik op zoek naar wat ‘ruimte’ die in kwetsbare situaties van toegevoegde waarde kan zijn. Voelbare, fysieke emoties vertaalde ik in een gebouw waarin de ruimten op een natuurlijke manier in elkaar overvloeien. Door fysieke overgangen wordt een bezoeker zich ervan bewust een andere ruimte te betreden. Tenslotte geeft een koppeling tussen twee routes de bezoeker de vrijheid om zelf je ritueel vorm te geven. Het is mijn bedoeling een gebouw in Amsterdam voor Amsterdam te maken waarbij karakteristieke situaties in de stad een herkenbare vertaling in mijn gebouw krijgen.

Herdenkingskapel met glazen gekleurde urnen en ruimte voor een boek.

Publieke route in de rand van het gebouw als een wandelroute omhoog langs de rituele binnenkern.

In mijn verticale gebouw vindt de geschiedenis van de uitvaart zijn plek, waarbij op eigentijdse manieren met de dood kan worden omgegaan. Een uitvaartstoet over de grachten. Een aankomst op een luw, verdiept plein omringd met bomen. Een bijzondere touwenlift die door een handmatige bediening onderdeel kan zijn van een ritueel. Een vrije uitvaart die subtiele relaties legt met de stad. Een ceremoniële uitvaart in de kruin van de bomen. Een intieme crematieruimte waarbij je in de lijn van de oven de wolken buiten ziet. Een begraafplaats als een gestapeld park. Herdenkingskapellen waarbij gekleurde glazen urnen het licht binnen laten, je een boek kan lezen en kunt kijken over de stad. Een bovenlaag waar je het leven kan vieren met vergezichten over water en park. En een plek met uitzicht over de binnenstad waar je even niets hoeft.

Isometrie, een privé en publiek gebouw

Het gebouw bestaat uit vier hoofdmaterialen: hout, baksteen, cement en metaal. In mijn maquettes heb ik de liefde in deze materialen proberen te uiten zoals ik ze in het gebouw verwacht te gebruiken. In lijn met de ontwerpgedachten moesten de materialen ook van Amsterdamse bodem komen: Amsterdams iepenhout, waar de Rituele Route uit bedacht is en vertaald in de gebouw maquette, en baksteen van klei gewonnen uit de Noord-Zuidlijn tussen de 70.000 en 120.000 jaar oud. Daarvan heb ik mijn stedenbouw maquette gemaakt. De gebouw maquette is volledig uit elkaar te halen waardoor je, laagje voor laagje, mensen volledig mee kunt nemen in de gedachten van het gebouw.

Maquette gebouw

naam
Michael van Bergen
VAN BERGEN ARCHITECTURA

contactgegevens
website
email

afstuderen
2008 tot februari 2016

favoriete ontwerper
Er zijn drie architecten die bij mij echt iets los hebben gemaakt en voor het leven hebben geïnspireerd. De aardsheid waarmee Sigurd Lewerentz zijn materialen los van elkaar laat spreken, de ruimtelijkheid van Adolf Loos en de poëzie van Peter Zumthor, waarbij je in moet houden niet stiekem te gaan huilen wanneer je door zijn gebouwen loopt.

favoriete project
Tijdens mijn afstuderen adviseerde mijn mentor mij om het House Muller van Loos te bestuderen nadat ik mijn ‘groenlicht’ niet had gehaald, diezelfde avond had ik nog gefrustreerd een ticket geboekt naar Praag. Na me te verdiepen in het ‘Raumplan’ heb ik vier uur door het gebouw gelopen. Ik werd echt betoverd door de energie die de ruimtes onderling bij elkaar opwekte, waarnaast er ook ruimte was voor rust door bepaalde symmetrie. Dit is uiteindelijk een van de ruimtelijke principes geweest die ik hebt gebruikt in mijn project.

wat doe je nu
In maart 2016 ben ik mijn eigen bureau gestart, VAN BERGEN ARCHITECTURA waarbij momenteel 3 projecten actief zijn. Het ontwikkelen van een verticaal crematorium in nauwe samenwerking met een uitvaartorganisatie, het volledig verbouwen van een monumentaal pakhuis in Amsterdam, en over twee weken start er een woningbouw project met Ymere en Dura Vermeer met als thema ‘Het Sallands Erf’.

wat hoop je als ontwerper in de nabije toekomst te bereiken
Als architect, met mijn kennis en achtergrond, hoop ik te kunnen bijdragen aan velden waarin thema’s als emotie en betekenisgeving leidend zijn. Daarbij zou het fantastisch zijn wanneer ik dit echt tot uiting zou kunnen brengen in de ontwikkeling van een ‘nieuw’ soort crematorium waarmee we nu bezig zijn.

afstudeerboek
Michael van bergen by Michael van Bergen – issuu
film afstudeer maquette
maquette_nieuw leven voor de dood – YouTube