Deze week geeft Wies Sanders passend een dubbele TV-tip op dubbelsteden: de steden Beszel + Ul Qoma en de Wallen, gezien door bewoners en toeristen.
The City and the City
De eerste tip is de vierdelige-BBC-serie The City and the City, de komende twee vrijdagen nog op BBCTWO. De helft heb je misschien al gemist, en dan rest je slechts een illegale kijkwijze. Maar laat ik je hier op de hoogte brengen van wat je hebt gemist. The City and the City is gebaseerd op het gelijknamige boek van de Londense schrijver China Miéville, een sciencefiction-detective roman. Qua stijl en benadering van de stedelijke problematiek mag hij de jonge J.G Ballard worden genoemd. Je kunt de steden Beszel en Ul Qoma, waar het verhaal zich afspeelt, misschien het beste beschrijven als Oost-en West-Berlijn, die echter niet zijn gescheiden door een muur, maar op complexe wijze dezelfde ruimte bezetten. Bewoners van de ene stad hebben zich geconditioneerd om de andere stad niet te zien; ‘unsee’, de Breach (een soort KGB) straft de overtreders hardhandig. Maar er blijkt nog meer aan de hand. Een dood meisje wordt in Beszel gevonden, maar kwam uit Ul Qoma. Inspecteur Berlú moet de zaak oplossen en ontdekt een hele nieuwe wereld.
Regisseur Tom Shankland (The Missing) brengt het verhaal vooral als detective en minder als science fiction. Want hoe breng je zo’n dubbelstad in beeld? Het is een oefening in focus geworden : letterlijk worden delen van het beeld uit focus gehaald, gespiegeld of gedubbeld. En beklemmend genoeg went dat best snel. Een boek en serie die je aan het denken zet over je eigen filters van de moderne stad.
Iedere vrijdagavond om 22.00 uur op BBCTWO
Still uit de documentaire Wonen op de wallen met een kaart van de gemeentereinigingsdienst die in de jaren negentig de Wallen geheel buiten het circuit lieten.
Als je geen zin hebt om halverwege in de serie The City & the City te stappen (of het boek te lezen) dan is de documentaire Wonen op de Wallen uit 2011 een fijne parallel. Want de Wallen (en de hele Amsterdamse binnenstad inmiddels) lijken af en toe ook wel een dubbelstad waar toeristen en bewoners dezelfde ruimte gebruiken maar elkaar niet lijken te zien of te dulden. In deze documentaire zie je het perspectief van de bewoners, benijdenswaardig en niet benijdenswaardig tegelijkertijd. Wonen op de Wallen is op NPO2 extra te zien en direct online.