In ‘de school binnenste buiten’ zijn natuurlijke (passieve) principes en verschillende klimaatzones ingezet om het comfort van schoolgebruikers te vergroten. Het gebouw heeft diverse adaptieve mogelijkheden en biedt de gebruiker gelegenheid om een plek te zoeken die qua sfeer en klimaat aansluit op zijn/haar individuele behoeften.
Pleinzijde: een binnenwereld in de stad vriendelijk in schaal, vorm en materiaal met een mild microklimaat
Ondanks de huidige technologische mogelijkheden en alle regelgeving is in bijna 90% van de Nederlandse schoolgebouwen het binnenmilieu onder de maat. Dit beïnvloedt de stemming, gezondheid en leerprestaties van kinderen negatief. Verbetering van het comfort in scholen wordt nog relevanter omdat er meer integrale kindcentra worden opgericht waar kinderen een steeds groter gedeelte van hun dag doorbrengen. Mijn onderzoek naar de oorzaken van deze problematiek heeft geleid tot de volgende ontwerpuitgangspunten:
Verschillende klimaatzones
Een ideaal binnenklimaat bestaat niet. Elk individu heeft verschillende behoeften. Bij een gelijk metabolisme en dezelfde kleding is het verschil in temperatuur van de meest koud en de meest warm aangelegde personen wel 5 tot 6 graden. Daarom is deze school opgedeeld in verschillende klimaatzones, wat de gebruikers de mogelijkheid geeft om hun eigen comfortabele plek op te zoeken.
Plattegrond begane grond. 1 lokalen kinderopvang 2 lokalen onderbouw 3 lokalen middenbouw 4 lokalen bovenbouw 5 buitenleslokalen 6 leerplein onderbouw 7 leerplein middenbouw 8 leerplein bovenbouw 9 hoofdentree 10 speellokaal binnen 11 speellokaal buiten 12 bso-ruimte + keuken 13 kantoren 14 conciërge 15 hoofdroute binnen 16 hoofdroute buiten rood: klimaatschijf kinderopvang oranje: klimaatschijf onderbouw geel: klimaatschijf middenbouw groen: klimaatschijf bovenbouw
Leeftijdsclusters
Per leeftijdsgroep zijn collectieve behoeften te onderscheiden. Waar de kleinste kinderen bijvoorbeeld behoefte hebben aan geborgenheid, willen de oudste kinderen juist overzicht en ontmoeting. De ruimtelijke kwaliteiten van de school verschillen daarom per leeftijdscluster.
Adaptatiemogelijkheden Gebouwgerelateerde gezondheidsproblemen nemen af wanneer de individuele controle groter wordt. Daarom staat keuzevrijheid in dit ontwerp centraal in de vorm van flexibiliteit, diversiteit en adaptiviteit. Zet je de pui van het klaslokaal open of dicht? Gebruik je de lamellen als zonwering of voor privacy? Kies je een werkplek aan de noordkant of juist in de zon?
Natuurlijke principes
In scholen worden steeds complexere klimaatinstallaties toegepast die vragen om meer budget, kennis en onderhoud. De klimaatbeheersing in dit ontwerp maakt juist gebruik van passieve energie, van natuurlijke principes die zichtbaar en eenvoudiger te beïnvloeden zijn.
Klimaatdoorsnede middenbouw: natuurlijk ventileren door middel van trombewand en zonneschoorsteen
Buitenles
De meest voorkomende klacht is dat lokalen te warm en te benauwd zijn. Daarom is deze school zo opgezet dat er zoveel mogelijk buiten lesgegeven kan worden. Elk lokaal heeft een binnen- en een buitengebied. De overgang van klaslokaal naar plein is flexibel. De gebruikers bepalen waar de grens ligt en onder welke condities er geleerd wordt.
Juist de integratie van bovenstaande uitgangspunten leidt tot een nieuw concept voor een comfortabele school. Het meest typerend zijn de klimaatschijven, de dubbele wanden naast elk klaslokaal. De functie, sfeer en ruimtelijkheid ervan verschilt per leeftijdscluster. Bovendien reguleren ze de ventilatiestromen. De trombewand levert voorverwarmde ventilatielucht en de zonneschoorsteen voert vervuilde lucht af. De klimaatwanden zijn structurerende elementen die zowel klimatologisch als architectonisch worden ingezet om verschillende microklimaten te creëren wat leidt tot meer comfort.
Klaslokaal: volop adaptatiemogelijkheden qua gebruik en klimaat
naam
Nina Schouwman
contact
email
wanneer begonnen met afstuderen
maart 2015
wanneer klaar met afstuderen
juli 2016
Opleiding
Academie van Bouwkunst Groningen
Studierichting
Architectuur
Mentoren
Victor Ackerman, Vera Yanovshtchinsky, Machiel Spaan
favoriete ontwerpers
Alejandro Aravena (Elemental), Herman Hertzberger, Frank Lloyd Wright
favoriete project
Quinta Monroy project van Elemental
wat doe je nu?
Ik werk nu als architect bij Onix NL.
wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Een bijdrage leveren aan het realiseren van aangename, functionele en verantwoorde werk- en leefomgevingen waarin gebouw en gebruiker elkaar op een positieve manier beïnvloeden.
Link naar video
Link naar documentatie afstuderen