Nieuws

De Werkplaats – eervolle vermelding Archiprix 2018

Jeroen Brosky ontwierp een kleinschalige houtwerkplaats die is vormgegeven als een tektonische manifestatie van de natuurlijke grondstoffen uit de Jeker vallei.

De Werkplaats

Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
Mijn project is ontstaan vanuit de keuze voor de locatie, de Jekervallei, een prachtig dal in België net over de grens bij Maastricht. Dit gebied staat bekend om de kalklagen in de ondergrond die tussen het hellingbos in de dalen zichtbaar worden door erosie en afgravingen voor de cementindustrie. Dit heeft mij ertoe gebracht hout en beton als basismateriaal te nemen. Het onderzoek en de interpretatie van deze materialen zijn leidend geweest in wat uiteindelijk een houtwerkplaats voor het verwerken van lokaal gewonnen hout is geworden.

Wat of wie zijn je inspiratiebronnen?
Tijdens een royale studieonderbreking van jaren ben ik als timmerman in de restauratiebouw gaan werken. De confrontatie met de realiteit van materialiteit heeft mij geïnspireerd om überhaupt mijn studie af te ronden en is een grote rol blijven spelen tijdens het hele project.

Benoem het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Alle grondstoffen voor de bouw worden uiteindelijk ergens uit de natuur gewonnen, vervolgens verwerkt en door ons weer op de een of andere manier in elkaar gezet. De natuur heeft uiteraard ook haar eigen manier van construeren en voor mij was dat aanleiding om op zoek te gaan naar de immanente kwaliteit van de materialen hout en beton om zo hun eigen tektonische vorm te ontdekken. Het zoeken naar de immanente kwaliteit is vervolgens ook voor de functie en het gebruik ingezet. Bij de verwerking van het hout is er ruimte voor het trage natuurlijk verwerkingsproces, maar ook het ambacht van de gebruikers staat symbool voor een manier van leven waarbij de immanente kwaliteit boven een secundaire vergoeding staat.

Projecttekst
In het ontworpen gebouw is een kleinschalige houtwerkplaats gehuisvest waar lokaal gekapt hout wordt verwerkt ten behoeve van lokale afnemers. De werkplaats is vormgegeven als een tektonische manifestatie van de natuurlijke grondstoffen uit de Jekervallei en haar principes van geologische gelaagdheid. Beton van lokaal aanwezige mergel en hout uit de omgeving vormen de basismaterialen voor dit project. Deze materialen verwijzen naar het landschap door de wijze waarop ze zijn toegepast in de constructie. De natuur kent haar eigen wetmatigheden die zijn beschreven door Fibonacci. Deze wetmatigheden gebruik ik om de mogelijkheden van de transformatie naar een bouwwerk te onderzoeken.

Uitgaand van een gulden snede van een blok van één liter ging ik verschillende transformaties ontwikkelen die mij in staat stelden een aantal basisregels en een eenvoudige taal te ontwikkelen die de immanente kwaliteiten van de materialen weergeven. Beton, dat in staat is om druk te weerstaan wordt toegepast voor de wanden die het dak dragen. De hoogte van de druk wordt zichtbaar gemaakt door de dichtheid van de opeenvolging van betonlagen. Hout, dat in staat is om met buigspanning om te gaan wordt ingezet voor de dakstructuur die zich als een boomkruin uitbreidt over de betonnen wanden.

Het gebouw is gesitueerd in de Jekervallei aan de recent herstelde Via Jecore, een oude agrarische route tussen de dorpen in de vallei. Na een halve eeuw van regionale en globale oriëntatie, heeft deze route naar mijn mening de potentie om lokaal georiënteerd leven te stimuleren en de kwaliteit daarvan te onderzoeken ten tijden van het laatkapitalisme. De locatie van de werkplaats draait om het langzame proces van de natuurlijke verwerking van hout door groeien, wateren, zagen en drogen. Door de zichtbaarheid van dit proces laat het resultaat zich beter op waarde schatten en kan het hierbij behorende ambacht als een vorm van arbeid worden gezien waar de immanente kwaliteit van het werk zelf verheven is boven de secundaire waarde van de opbrengsten.

De immanente kwaliteit, een thema dat door een intuïtieve interesse in de materialiteit van het landschap is ontstaan, werd een leidraad door het hele project heen. In eerste plaats voor de materie en de tektoniek, maar vervolgens ook voor de inbedding in het landschap en uiteindelijk ook voor de immanente kwaliteit van de deelname van de gebruikers aan het ambacht.

progressie in beton, verhoudingen volgens Fibonacci reeks

naam
Jeroen Brosky – websitee-mail
opleiding / studierichting
Academie van Bouwkunst Maastricht
mentoren
Elmar Kleuters, Christoph Menzel
wanneer begonnen met afstuderen
zomer 2014
wanneer klaar met afstuderen
zomer 2016

wat doe je nu
Ik werk als zelfstandige aan diverse projecten van een vakwerk schuur tot meubels, een tiny house en een ecologisch retraite park. Delen van het houtwerk heb ik hierbij ook zelf uitgevoerd.

wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Voor mij is de betrokkenheid bij het maken belangrijk, hier haal ik het meeste inspiratie uit en het geeft me enorme voldoening om het bouwproces als geheel te doorlopen. Natuurlijk is dat bij een kleinschalig project relatief gemakkelijk en de uitdaging zal zijn dit in de toekomst ook met grotere projecten vast te blijven houden.

progressie in hout 2, verhoudingen en aantallen volgens Fibonacci reeks

uit het juryrapport
“Het zorgvuldig ontworpen gebouw is fraai geproportioneerd aan de hand van de reeks van Fibonacci en is trefzeker ingepast in de directe omgeving. Er ontstaat een contemplatieve plek met een traditionele esthetiek en een sfeer van ambachtelijkheid waarmee de digitale wereld effectief buiten spel wordt gezet. Het project gaat niet over de grote schaal, het is een consistent klein, persoonlijk plan. Niet meer maar zeker ook niet minder.”