Zaterdag 2 juni werd bekend wie de winnaars zijn van de Archiprix 2018. Een eerste prijs was er voor het afstudeerproject van Jesper Baltussen (TU-Eindhoven architectuur). De tweede prijs ging naar het afstudeerproject van Barbara Prezelj (TU-Delft landschapsarchitectuur).
In Antwoord op Versailles. Jesper Baltussen / TU-Eindhoven uitsnede
Een academisch afstudeerplan is bij uitstek geschikt om te experimenteren met vernieuwende benaderingen. De jury constateerde met tevredenheid dat dergelijke plannen in deze editie van de Archiprix in ruime mate aanwezig zijn.
De jury beoordeelde de 26 beste afstudeerprojecten geselecteerd door de Nederlandse ontwerpopleidingen. Het merendeel van de plannen gaat in op maatschappelijk relevante opgaven, variërend van hergebruik, sociale woningbouw tot ecologie. Het is bemoedigend, zo stelt de jury, dat de nieuwe generatie zich betrokken voelt bij de maatschappij en dat ze haar kennis inzet om oplossingen te ontwikkelen voor maatschappelijke problemen.
De kwaliteit van de presentatie is over de gehele linie van een hoog niveau, zo oordeelde de jury. Dat geldt in het bijzonder voor de boeken die niet alleen inhoudelijk diepgravende studies bevatten maar veelal ook uitzonderlijk goed zijn vormgegeven.
Eerste prijs
In Antwoord op Versailles. Een Voorzichtig Manifest voor Empirische Architectuur. Jesper Baltussen / TU-Eindhoven (architectuur)
In antwoord op Versailles is een radicaal experiment dat een geheel nieuwe ontwerphouding presenteert. Op basis van een fascinerende nieuwe ontwerpbenadering wordt een nieuwe ruimtelijke indeling voor het complex van de Eerste Kamer der Staten-Generaal ontwikkeld. De ontwerper zoekt naar een insteek om de gebrekkige bezoekersinfrastructuur van het eeuwenoude ongeordend gegroeide complex aan het Binnenhof te verbeteren. In het waardevolle, zeer academische rapport slaagt de ontwerper op lovenswaardige wijze in zijn bedoeling met een empirische ontwerpbenadering te onderbouwen. Het is duidelijk dat de gevolgde benadering recht doet aan de historische kwaliteit van het complex en dat het een belangrijke bijdrage levert aan de discussie over en de ontwikkeling van het vakgebied.
Unfamiliar Territory. Barbara Prezelj / TU-Delft Een groep tuinlieden geeft zowel actief richting aan de ontwikkeling van de locatie als dat ze erop reageert.
Tweede prijs: Unfamiliar Territory. Onbekend terrein, de benadering van landschappen na vertrek van de mens. Barbara Prezelj / TU-Delft (landschapsarchitectuur)
Unfamiliar Territory stelt een bijzondere benadering voor over hoe men om kan gaan met de meest vervuilde wastelands. Het intrigerende plan zoekt naar een fundamentele oplossing voor een sterk vervuild landschap in de buurt van Parijs. De mate van vervuiling, met onder meer radioactief afval en bommen, maakt dat er momenteel eigenlijk niets mogelijk is. Het fascinerende plan is in eerste instantie moeilijk te doorgronden, dat komt mede omdat er geen eindbeeld is ontworpen waar naar wordt toegewerkt. Op basis van een diepgaande verkenning ontwikkelt de ontwerpster als een componist op uiterst knappe wijze een proces waarbij ze 300 jaar vooruitkijkt. De vernieuwende landschapsarchitectonische benadering brengt een proces op gang waarbij door de tijd heen steeds weer andere actoren de toekomstige ontwikkelingen bepalen waarbij een belangrijke rol is weggelegd voor tuinlieden. Het gedurfde plan zet een nieuwe stap in het denken over de ontwikkeling van een landschap op de lange termijn.
Eervolle vermeldingen
The Bank of England. Een dialectisch project. Loed Stolte, TU-Delft (architectuur)
Het ambitieuze plan voor de transformatie van de Engelse centrale bank onderzoekt alle mogelijke aspecten die relevant zijn voor het instituut. Op basis daarvan wordt een indrukwekkend ontwerp gemaakt waarbij de nieuwbouw boven het bestaande complex van de bank of England in Londen zweeft. Met een krachtig conceptueel plan wordt het thema van een publiek instituut bevraagd.
Rhizome.Een groeiende horizontale structuur van betaalbare woningen in Menem, Addis Ababa. Arianna Fornasiero en Paolo Turconi, TU-Delft (architectuur)
Het afstudeerplan presenteert een overtuigend voorstel voor betaalbare woningen in Addis Ababa. Aan het ontwerp gaat een indrukwekkende analyse vooraf die gebaseerd is op lokaal onderzoek naar allerhande aspecten die voor de opgave relevant zijn. Het project voorziet in twee bouwmethodes die tot in detail zijn uitgewerkt. Het is zonneklaar dat dit afstudeerplan de gangbare praktijk waarbij een Duitse firma in opdracht van de Ethiopische overheid appartementen realiseert op alle niveaus in kwaliteit overstijgt.
Stromende Kracht. Een visie voor de rivierdelta als één aaneengesloten natuurgebied. Mirte van Laarhoven, AvB Amsterdam (landschapsarchitectuur)
Een project met de ambitie om het Nederlandse rivierengebied om te vormen tot een natuurlandschap met internationale allure. Het ontwerp bestrijkt het hele rivierengebied, op kleinere schaal worden drie locaties uitgewerkt. Voor het stimuleren van de natuurontwikkeling worden verschillende landschapsvormers ontworpen. Samen vormen ze een toolbox waarmee processen in het landschap in gang gezet kunnen worden, een mooie toepassing van op zichzelf bekende principes.
De Werkplaats. Manifest van de tektoniek aan de Via Jecore. Jeroen Brosky, AvB Maastricht (architectuur)
De houtwerkplaats ligt aan een oude route die de dorpen in de Limburgse Jekervallei verbindt. De ontwerper constateert dat de vallei beschadigd is geraakt na de industriële revolutie en wil de samenhang terugbrengen tussen de natuur en het leven in de vallei. Dat doet hij op radicale wijze door een nieuwe toeristische route te introduceren en daaraan de werkplaats te situeren in harmonie met de context. In dat laatste slaagt het prachtig gepresenteerde ontwerp op overtuigende wijze.
De jury bestond dit jaar uit: Lilith van Assem (Lilith Ronner van Hooijdonk – architectuur), Marco Broekman (marco.broekman – stedenbouw), Albert Herder (studioninedots – architectuur), Véronique Patteeuw (theorie) en Philomene van der Vliet (BOOM! landscape – landschapsarchitectuur).