Berlin: Die Sinfonie der Großstadt van Walter Ruttmann uit 1927 is de tweede film in de Archined Unplugged-reeks en de keuzefilm van Adri Duivesteijn. Wat zegt deze film over de samenleving, wat staat ons te wachten en wie heeft en neemt verantwoordelijkheid over de stad?
Berlin: Die Sinfonie der Großstadt (Walter Ruttmann, 1927)
Zonder mensen is een stad een zielloze klomp stenen. Mensen maken de stad; ze bouwen voort op de stad van gisteren en etsen de stad van morgen, ook al weet niemand wat de toekomst zal brengen. Als het aan Adri Duivesteijn (PvdA-politicus, voormalig wethouder in Den Haag en Almere, voormalig Tweede en Eerste Kamerlid, en de eerste directeur van het toenmalige Nederlands Architectuurinstuut) ligt, bouwt iedereen aan zijn stad. Zelf je leefomgeving bepalen is volgens hem een fundamenteel zelfbeschikkingsrecht. De vanzelfsprekende routines van corporaties en ontwikkelaars, maar ook die van onbewuste woonconsumenten, zijn hem een doorn in het oog.
Berlin: Die Sinfonie der Großstadt van Walter Ruttmann uit 1927 is de tweede film in de Archined Unplugged-reeks en de keuzefilm van Adri Duivesteijn. Een iconische film uit het tijdperk van de stomme film, de tijd waarin filmmakers een vorm vonden voor dit nieuwe medium. Ruttmann filmde veelal met verborgen camera’s het Berlijnse stadsleven. Op een inventieve manier monteerde hij het gefilmde materiaal op het ritme van een symfonie. Ruttman neemt je mee in het dagelijks leven van een stad en de mensen die haar bevolken. Je bent geneigd mee te rennen met de man die de tram wil halen, je brengt een meisje naar school. Nieuwsgierig kijk je naar een groep Duitse militairen die door de straten marcheert en wil gedag zeggen tegen de man in het restaurant die in afwachting is van zijn tafelgezelschap. Je zit in een volle feestzaal, kijkt naar een dansvoorstelling, en deelt in het enthousiasme van de andere toeschouwers, om ten slotte alleen op te gaan in het wilde nachtleven van Berlijn.
Twee jaar na het uitkomen van deze film stortten de aandelenkoersen op de beurs van Wall Street in, zes jaar na deze film kwam Hitler aan de macht, en 17 jaar later lag Berlijn totaal in puin. Film kijken is stappen in een tijdmachine. Wisten de mensen in Berlin: Die Sinfonie der Großstadt dat ze dansten op een vulkaan? En zo ja, wat deden ze eraan om te voorkomen dat de vulkaan zou uitbarsten?
Berlin: Die Sinfonie der Großstadt, nu sinds lange tijd weer te zien op groot scherm, is niet alleen kijken in de achteruitkijkspiegel, het is ook de spiegel van je eigen stad. Het echte leven van toen verschilt niet veel van wie wij vandaag zijn. Hoe groots en meeslepend wij ook in het leven staan, wij zijn deel van een groter universum. In dat universum speelt ook de stad een rol. Duivesteijn gelooft dat iedere interventie in de stad medebepalend is voor de fysieke mogelijkheden dan wel onmogelijkheden van mensen om elkaar te ontmoeten.
Het ontmoeten, het kennis maken met het onbekende, is opnieuw actueel. Technologische ontwikkelingen zorgen voor ogenschijnlijk onbegrensde en revolutionaire veranderingen, gelijktijdig – of als gevolg daarvan – is er sprake van een opkomend nationalisme dat mensen tegen elkaar opzet. (De parallellen met 1927 zijn opvallend.) De vraag volgens Duivesteijn is, hoe de vormgeving van de stad kan helpen voorkomen dat wij opgaan in een anonieme zwijgzame massa; hoe de vormgeving van de stad, met nieuwe vormen van zelfsturing, kan bijdragen aan een inclusieve samenleving.
Tijdens Archined Unplugged worden films getoond die indirect over grote en urgente ruimtelijke kwesties gaan: verandering van het klimaat, schaarste van grondstoffen, de impact van technologische ontwikkelingen, de implicaties van zelforganisatie, en de ethiek van de ruimte. De films zijn de persoonlijke keuze van bezielde vakgenoten die de film inleiden, ze worden vertoond op een locatie die recht doet aan het onderwerp.
ArchiNed Unplugged 02
datum: woensdag 12 september 2018
inloop 19.00, programma 19.30 – 22.00
film: Berlin: Die Sinfonie der Großstadt (Walter Ruttmann, 1927)
introductie en nagesprek (in het Nederlands): Adri Duivesteijn
locatie: Verhalenhuis Belvédère, Rechthuislaan 1, Rotterdam
kosten: € 15,- (incl. 1 consumptie)
Het mogelijk om in Verhalenhuis Belvédère tussen 18.00 en 18.30 aan te schuiven voor een eenvoudige doch voedzame vegetarische maaltijd. Kosten € 10,- . Dinervouchers zijn tot 8 september te koop.
Koop HIER je kaartje(s).