Het plan presenteert een integrale rehabilitatie strategie met een realistische, interdisciplinaire aanpak waarin scenario-denken en een ‘door schalen heen’ manier van werken centraal staat. De strategie is bedoeld om de aftakeling van de hoogbouwwoningen in Beijing op een effectieve wijze te bestrijden.
Perspectief in een vergevorderd stadium van rehabilitatie
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
Al fietsend op de ringweg van Beijing raakte ik overweldigd door de enorme aantallen vervallen hoogbouwtorens die ik tegenkwam. Monotone, oude, betonnen gebouwen, bezaaid met airconditionings, die wel een thuis zijn voor miljoenen Chinese stadsinwoners. Na nader onderzoek bleek dat er een complexe uitdaging ten grondslag ligt aan het vervallen uiterlijk van deze gebouwen. Een onopgeloste, integrale opgave die schalen en disciplines overstijgt. Juist bij dit soort opgaves komen we er vaak maar moeilijk uit. Door oplossingen te ontwikkelen voor zulke integrale opgaves in de bestaande woningvoorraad, wil ik bijdragen aan het verbeteren van de levensomstandigheden van miljoenen stedelingen.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kun je dit kort toelichten?
Ik heb vele inspiratiebronnen gehad. De reden hiervoor is dat ik vanuit vele disciplines – architectonisch, management, economisch, etc. – naar oplossingen heb gezocht voor deelproblemen om zo de integrale rehabilitatie strategie te ontwikkelen voor de vervallen Chinese hoogbouw woningvoorraad. Daarbij is het werk van dr.ir. Xiaoxi Hui, waarin hij rehabilitatie strategieën voor de voormalig sociale woonwijken van Beijing heeft ontwikkeld, een belangrijke inspiratiebron geweest. Daarnaast hebben ook de theorieën van prof.dr.ir. Anke van Hal over de ‘fusie van belangen’ een belangrijke bijdrage geleverd aan mijn project. Op Architectonisch gebied is het ‘open bouwen’ van Habraken, de SAR en OBOM van belang, maar ook recenter werk over digitale productiemiddelen, bijvoorbeeld CNC-frezen, van The New Makers, en nog veel meer.
Benoem (en beschrijf kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject
Het sleutelmoment kwam eigenlijk pas heel laat in het afstuderen. Bij het ontwikkelen van de rehabilitatiestrategie is een integrale aanpak noodzakelijk waarin de complexiteit van de gehele opgave – fysiek, sociaal en financieel – wordt meegenomen en niet ‘slechts’ één aspect wordt opgelost. Uiteindelijk leek het oplossen van deze uitdaging daarom veel op het oplossen van een complexe puzzel. Het kostte veel ‘iteraties’ om de juiste combinatie van ‘stukjes strategie’ te vinden die samen de opgave konden oplossen. Vanaf dat moment, heb ik verschillende van deze stukjes strategie uitgewerkt en vormgegeven. Uiteindelijk was het pas in de laatste maanden van mijn afstuderen dat ik alle stukken van de puzzel, en zo de gehele rehabilitatie strategie, bij elkaar zag komen.
Integrale rehabilitatiestrategie
Project tekst
Gigantische aantallen hoogbouw woningen in Beijing raken in verval. Ernstige fysieke aftakeling vindt plaats. Het hogere sociaaleconomische segment trekt weg met sociaal verval als gevolg. Bovendien is door hervorming van de huizenmarkt en privatisering van de woningvoorraad het aantal stakeholders toegenomen. Hun tegenstrijdige belangen resulteren in een financiële impasse: niemand wil of kan investeren in deze flats. Deze processen veroorzaken een negatieve spiraal.
RE:NEW producten
De rehabilitatiestrategie bestaat uit drie componenten en is uitgewerkt in een felgekleurde ‘streetwise’ stijl om stakeholders te engageren. Component I, de sociaal-organisatorische propositie, bevat beleidsvoorstellen om problemen op te lossen die voortkomen uit overheidsbeleid zoals het gebrek aan betaalbare woningen, onvoldoende duurzaamheid en achterstallig onderhoud. Component II, het financiële model, heeft als doel stakeholders te empoweren, enthousiasmeren en faciliteren bij de rehabilitatie. Door belangen van stakeholders te fuseren, gefaseerde waarde creatie en de introductie van katalysatoren, worden investeringen gediversifieerd en wordt een zelfonderhoudende businesscase gevormd. Component III is een hands-on, 5-staps fysieke rehabilitatie methode, die rehabilitatie eenvoudig, aantrekkelijk en betaalbaar maakt. Bewoners rehabiliteren hun eigen woning wanneer het hun uitkomt. De collectieve buitenruimte en de hoogbouw worden door een stakeholder coalitie gerehabiliteerd in vier fasen, crumbling, fixed, better en ideal. Stakeholders kunnen kiezen uit gestandaardiseerde, personaliseerbare, geprefabriceerde TOOLS en RE:NEW producten. Deze worden gefabriceerd in een on-site workshop middels CNC-technieken, geassembleerd door handymen of bewoners en zijn in no-time te installeren!
Doe het zelf montage
De rehabilitatie strategie is geïmplementeerd in verschillende casussen waaruit de potentiële diversiteit en kwaliteit van gerehabiliteerde leefomgevingen blijkt. De casus Dongsishitiao Jia toont één van deze ideale rehabilitatie eindbeelden en de weg ernaartoe. Nieuwe woningtypologieën, gecreëerd met de RE:NEW producten, zijn zichtbaar. Deze beantwoorden aan de diverse woonbehoeften van Chinese stadsbewoners zoals een hyper-efficiënte, transformeerbare ‘woning in één kamer’, ‘kamer te huur’, ‘meergeneratiewoningen’ waarin samen-privé kan worden geleefd en optimale ‘gezinswoningen’.
Axonometrie bestaande situatie
Axonometrie in een vergevorderd stadium van rehabilitatie
Ook is er verduurzaamd en is de levensloopbestendigheid vergroot. Daarbij is een modern ogend, pixel-like ontwerp gerealiseerd dat kan wedijveren met de nieuwbouw concepten van starchitects. Dus, start de rehabilitatie en geef de Chinese hoogbouw een toekomst!
Perspectief gerehabiliteerde collectieve buitenruimte
naam
Anne van Stijn
contactgegevens (website / e-mailadres)
anne.v.stijn@gmail.com
wanneer begonnen met afstuderen
September 2015
wanneer klaar met afstuderen
November 2016
opleiding
Technische Universiteit Delft / Faculteit Bouwkunde
wat doe je nu
Sinds mijn afstuderen ben ik, met heel veel enthousiasme, werkzaam als PhD-onderzoeker in de sectie Housing van de afdeling MBE (Management in the Built Environment) binnen de Faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft. Binnen mijn PhD bouw ik voort op het werk wat ik in mijn afstudeerproject heb ontwikkeld met een additionele focus op het creëren van een circulaire economie. Samen met sociale woningcorporaties en bouwbedrijven ontwikkel en test ik modulaire, ‘mass-customisable’ en (ook nog eens) circulaire renovatie producten voor de integrale renovatie opgave van de Nederlandse woningvoorraad gebouwd in de jaren ’70 en ’80.
wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Mijn ambitie is om, als onderzoeker en ondernemer, de modulaire, mass-customisable en circulaire renovatie producten te ontwerpen, te realiseren en de gangbare praktijk te maken. Op die manier kan de bouwsector, en potentieel onze manier van wonen, worden gerevolutioneerd.
Daarnaast zal ik altijd bij blijven dragen aan het vinden van oplossingen voor integrale opgaves in de bestaande woningvoorraad en zo aan het verbeteren van de levensomstandigheden binnen onze maatschappij.
afstudeeronderzoek
link
video / animatie
Samenvatting
Uitgebreide versie
Uit het jury rapport
“[…] De ontwerpster verdient lof voor de keuze van de opgave en de energie waarmee ze in het onderwerp is gedoken en het plan heeft uitgewerkt. […] De mogelijkheden worden op een vrolijke manier gepresenteerd, tot en met handleidingen die geïnspireerd zijn op die van IKEA. Het plan omvat een breed scala aan aspecten, gaat door alle schalen heen en is ver uitgewerkt tot en met een op ware grootte uitgevoerd element. Het plan spreekt ook aan vanwege de vrolijke eigenzinnige presentatie die goed lijkt te passen bij zowel de Chinese context als de individualistische aanpak. […]”