Het ruimtelijk ontwerp van dit afstudeerplan bestaat uit een nieuw dynamisch stedenbouwkundig plan voor Slotermeer, waarin twee blokken concreet verder worden uitgewerkt. Het doel is om met behoud van de bestaande bebouwing de Amsterdamse wederopbouwwijk stap voor stap aan te passen aan de behoeften van de tijd en zo een waardevollere stad te ontwikkelen.
Vogelvlucht van twee blokken met daartussen de stadsstraat
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
Ik zie een enorme uitdaging in de actuele problemen die onze maatschappij bezig houden. Iedereen moet zich sociaal en economisch optimaal kunnen ontwikkelen. In steden liggen daarvoor de meeste kansen. Wonen in een stedelijke omgeving met een hoog voorzieningenniveau en een hoge kwaliteit van de openbare ruimte is niet voor iedereen weggelegd. Het is aan ons architecten, landschapsarchitecten en stedenbouwers om daar gezamenlijk vorm aan te geven. Mijn project gaat daar over.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit kort toelichten?
Uiteraard is Jane Jacobs een inspiratiebron omdat ze aan iedereen heeft kunnen uitleggen waarom de stad zoveel kwaliteit heeft. In de ogenschijnlijke chaos zat een ver ontwikkelde complexe vorm van orde verstopt. Jan Gehl heeft veel van die theorie in de praktijk gebracht wat mij erg inspireert. In Nederland heeft met name de theorie van Herman Hertzberger en zijn waardering voor een gebouwde omgeving met een menselijke maat mij geïnspireerd.
Benoem (en beschrijf kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject
De bestaande bebouwing in vroeg-naoorlogse wijken bestaat voornamelijk uit portiekwoningen. Deze portieken bleken het ideale uitgangspunt om de stad stap voor stap verder te ontwikkelen. Dit heeft geresulteerd in een stedelijke omgeving met een menselijke maat.
Voorbeeld van een flexibele ontwikkeling door de tijd heen.
Project tekst
Door een diversiteit aan ontwikkelvormen en typologieën toe te voegen verandert de context van de bestaande monotone bebouwing. Zo ontstaat een stadsdeel met een gelaagdheid en een geschiedenis die met sloop en nieuwbouw in geen decennia bereikt kan worden.
De trek naar de stad is een wereldwijde trend die ook in Nederland sterk zichtbaar is. In veel steden is sprake van krapte op de woningmarkt. Tegelijkertijd zijn er gebieden in deze steden die veel succesvoller zijn dan andere. Terwijl veel wijken zich redelijk geruisloos weten aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen lijkt dat bij wijken uit de wederopbouwperiode (1940-1965) minder eenvoudig. Door functiescheiding en de ruimtelijke monotone opzet hebben wijken uit de wederopbouwperiode een programma met een inflexibel en weinig dynamisch karakter.
Naar een stedelijk profiel voor de stadsstraat met actieve wanden.
Een dynamische stad is een vitale stad. Een stad waarmee de mens zich kan verbinden en waar hij zich optimaal in kan ontwikkelen. Door haar complexe netwerken stimuleert de stad economische, sociale en culturele ontwikkeling voor al haar gebruikers. De mate waarin de stad ruimte geeft voor verandering in de maatschappij, en daarmee in haar programma, bepaalt haar succes op de lange termijn. De fysieke kenmerken van de stad zijn haar gebouwen en openbare ruimten. De diversiteit en verwevenheid van wonen, werken en voorzieningen stimuleren interactie.
Een grote verscheidenheid aan woontypologieën wordt toegevoegd aan een monotone woningvoorraad.
Om de stad dynamischer te maken, moet niet gesloopt en nieuw gebouwd worden, maar moeten we juist de bestaande kwaliteiten behouden en diversiteit toevoegen. Dat kan alleen als er verdicht wordt. Verdichting geeft de bestaande stad een enorme impuls. Vroeg-naoorlogse wijken bieden een verassende kans om uitdagingen zoals krapte op de woningmarkt en het gebrek aan een divers en dynamisch programma op te lossen.
Portieken van de bestaande bebouwing worden aangesloten op de binnentuin. De nieuwe bebouwing brengt een architectonische diversiteit en gaat samen met de bestaande bebouwing een sfeervol geheel vormen.
In een generiek onderzoek is de evolutie van het bouwblok bekeken en zijn de bestaande kwaliteiten en uitdagingen in beeld gebracht. Vervolgens is een methode ontwikkeld die een catalogus aan mogelijkheden heeft opgeleverd. Hieruit blijkt dat de vroeg-naoorlogse wijken alle potentie hebben om dynamiek uit te dragen. De stadsstraat is de ruggegraat van de wijk en dé missing link om de wijk te verweven met de dynamiek van de stad. De vroeg-naoorlogse wijken bestaan bijna allemaal uitsluitend uit strokenbouw met portieken. Deze portieken blijken het ideale uitgangspunt om de stad stap voor stap verder te ontwikkelen. Slotermeer in Amsterdam is als testlocatie gekozen om de mogelijkheden van de catalogus verder te onderzoeken.
Koppen van de bestaande strokenbouw gaan onderdeel uitmaken van een stedelijke wand aan het park.
Naam
Youri Vijzelman
Contactgegevens
mail
linkedin
Wanneer begonnen met afstuderen
September 2015
Wanneer klaar met afstuderen
Mei 2017
Opleiding
ArtEZ Academie van Bouwkunst
Wat doe je nu
Ik werk bij BurtonHamfelt Urban Architecture aan onderzoek en ontwerp oplossingen in complexe stedelijke omgevingen die van verstedelijking een succes maken. Ik vind het ook een geweldige uitdaging om met onze gebouwde omgeving een antwoord te geven op de vragen die de huidige energietransitie met zich meebrengen.
Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Ik reis graag en zie dat de grootste uitdagingen liggen in de ‘global south’. In mijn verdere carriere wil ik de uitdagingen die verstedelijking met zich meebrengt omzetten in kansen.
Jury rapport
“Met als doel de vroeg naoorlogse wijken te revitaliseren onderzoekt dit afstudeerplan de mogelijkheden om de wijk Slotermeer in Amsterdam te verdichten. Hiermee snijdt de ontwerper een relevante opgave aan. Er wordt een dynamisch stedenbouwkundig plan ontworpen waarbij per blok verdichtingsstrategieën worden ontwikkeld. Daarbij worden nieuwe functies geïntroduceerd waarmee de monofunctionaliteit goed bestreden wordt en wordt de bestaande strokenbouw vervangen door gesloten bouwblokken.[…]”