Jurgen ten Hoeve ontwierp een schaduwnetwerk van contemplatieve ruimten die de mogelijkheid biedt om de stedelijke hectiek van Rotterdam te ontvluchten.
De Dakkamers. Impressie van de centrale gang die over het dak van het bestaande appartementengebouw loopt langs de individuele dakkamers. De Dakkamers bieden de mogelijkheid om je alleen terug te trekken. Rond de daktuin zijn er plekken om bij elkaar te komen en kan bijvoorbeeld de hectiek van de stad op afstand ervaren worden terwijl deze beneden door blijft razen.
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
De afstudeeropgave is in eerste instantie gestart als iets heel persoonlijks. Ik kom zelf uit een dorp en reed iedere week met de trein of auto naar de stad toe voor de academie. Steeds als ik door de stad heenliep overviel mij de drukte en de hectiek. Het bleek al gauw uit mijn onderzoek dat de drukte, met als mogelijke resultaat stress en de eventuele hieruit voortvloeiende lichamelijke en geestelijke problemen een bijzonder groot probleem vormt in steden over de hele wereld. Dit was voor mij een verdere aanmoediging om met behulp van architectuur een antwoord op dit probleem proberen te geven.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen en kan je dit kort toelichten?
Sigurd Lewerentz’s Sint Peters kerk in Klippan, Zweden. Vanwege de volledige beheersing van de baksteen als bouwmateriaal en de onvolkomenheden van het werken met dit materiaal durven te laten zien resulterend in een ruimtelijke beleving die bijzonder indrukwekkend is.
Louis Kahn’s Kimbell art Museum in Fort Worth Texas, VS. Het vakmanschap van Louis Kahn waarin alles wat voor mij architectuur maakt bij elkaar komt, licht, donker, materiaal, vormgeving, bouwkunst, ontwerp vakmanschap en ambacht.
Benoem (en beschrijf kort) het sleutelmoment in je afstudeerproject
Na een periode gewerkt te hebben aan mijn onderzoek las ik het boek “De onzichtbare steden” van Italo Calvino. In dit boek verteld Marco Polo aan zijn keizer Kublai Kahn over zijn reizen aan diverse steden binnen het onmetelijke grote rijk van de keizer. Iedere stad heeft een eigen thema waar de stad om draait. De keizer komt er echter gedurende het verhaal langzaamaan achter dat alle verwijzingen die Marco maakt fictief zijn en dat hij daadwerkelijk de thuisstad van Marco Polo zelf, namelijk Venetië, beschrijft. Ik haalde hieruit dat de stad is opgebouwd uit verschillende belevingen en iedere bewoner of gebruiker bepaalt welke beleving of functie van de stad hij of zij op een bepaalt moment wilt ondergaan. De stad van het werken, de stad van het winkelen etc. Al deze losse belevingen lopen door elkaar heen en maken bij elkaar de stad. Door er een nieuwe functie aan toe te voegen, een die volgens mij de stad ontbeert namelijk die van rust, probeer ik een leefbaardere stad te maken.
Een paar hoofdstukken van het boek zijn vertaald naar een opera door het toneelgezelschap The Industry. Het speelt zich af te midden van de drukte van het reizend publiek in Union Station in Los Angeles en geeft een goede visuele representatie hoe verschillende belevingen door elkaar heen spelen binnen een enkele plek.
Axonometrisch projectie van de inpassing van het stadsklooster met bestaande open plekken binnen de stad. 1 De Tussenkamer 2 De Eetzaal 3 De Tuinkamer 4 De Massieve kamer 5 De Werkplaats 6 De Zaal 7 De Dakkamers
Project tekst
Het project Stadsklooster Rotterdam voegt een nieuw netwerk toe aan de bestaande netwerken van autowegen, voetpaden en tramsporen van de stad. Niet een netwerk van jachtigheid, impulsen en verleidingen, maar een netwerk voor stilte, rust en bezinning. Het netwerk van deze schaduwstad verbindt een serie van contemplatieve ruimten als tegenwicht voor de hectiek waaraan momenteel geen ontsnappen mogelijk is.
De Tussenkamer. Doorsnede van de doorgang van de drukke straat naar de rust van het bestaande groene binnenhof. Door middel van klimijzers is de bovenliggende private verblijfsruimte te bereiken waar een individu zich voor een korte of langere periode kan terugtrekken.
De stad groeit. Steeds meer mensen trekken naar de grote stad voor werk, educatie, cultuur, een sociaal leven enz. Volgens Unicef zal in 2050 naar verwachting wereldwijd 70% van de mensen in de stad wonen. De stad biedt mensen allerlei kansen en mogelijkheden, maar de stad die ongebreideld groeit is ook een hectische en onrustige plek. Door de almaar groeiende populatie neemt de overlast van geluid, licht, drukte en vervuiling toe.
De Werkplaats. Doorsnede van De Werkplaats waar individueel of in groepsverband bijvoorbeeld kan worden geschilderd, gebeeldhouwd of andere vormen van ambacht bedreven kunnen worden. De gang die zich aan de rechterzijde bevindt biedt voorbijgangers de mogelijkheid om plaats te nemen en te kijken naar hoe bijvoorbeeld de beeldhouwer te werk gaat.
Onderzoek van de medische faculteit te Mannheim toont aan dat er een relatie bestaat tussen het leven in de stad en stress, met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen als gevolg. Het verzuim door stress-gerelateerde klachten kost op jaarbasis naar schatting 1,8 miljard euro. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft in hun actieplan 2013-2020 stress zelfs uitgeroepen tot een van de belangrijkste gezondheidsrisico’s voor de komende jaren.
De Zaal. Doorsnede van De Zaal welke geschikt is voor meervoudig gebruik. Overdag kan men bijvoorbeeld plaats nemen op één van de banken om even tot rust te komen of ‘s avonds in groepsverband te komen luisteren naar een vioolconcert. De opening in het dak laat de regen of zonlicht vallen op de vijver en geeft zo, afhankelijk van de weersomstandigheden, steeds een andere zintuiglijke beleving.
Mijn toevoeging aan de stad is een nieuwe typologie gebaseerd op het klooster als gebouwtype. De kloostergang fungeert als verbindend element tussen een reeks van contemplatieve ruimten verspreid over de stad. Ze zijn gewijd aan functies die zijn geïnspireerd op traditionele kloosteractiviteiten. Ze bieden de stedeling een plek om zich terug te trekken, een plek om te werken of een plek om met gelijkgestemden bij elkaar te komen.
De Werkplaats. Exterieur met de overgang van de strooistenen in het bestaande straatwerk naar de daadwerkelijke manifestatie van de gang en zijn entree. De gang leidt voorbijgangers langs de werkplaats.
Voor dit project is een speciale handgevormde baksteen ontwikkeld met een eigen afmeting en moduulmaat. De baksteen is consequent toegepast in gevels en bestrating van het hele Stadsklooster. Dit zorgt niet alleen voor een tactiele identiteit en herkenbaarheid maar de richting van het metselwerk begeleidt ook de bezoeker op zijn tocht naar rust en bezinning.
De werkplaats interieur
Verborgen ingeklemd tussen twee gebouwen verblijf ik weg van de stad. Met het zware luik achter me gesloten is er niemand die me kan storen. Het enige contact dat ik heb met de buitenwereld is het zonlicht dat me ‘s ochtends wakker schijnt door het ronde raam en de vogels die ik voorbij zie vliegen als ik naar boven kijk. Geen geluid, geen mensen, geen drukte. Rust, gewoon rust.
Naam
Jurgen ten Hoeve
Contactgegevens
mail: jurgentenhoeve@gmail.com
Tel.nr.: 06-21276196
Opleiding
Rotterdamse Academie van Bouwkunst
Wanneer begonnen met afstuderen?
februari 2016
Wanneer klaar met afstuderen?
juni 2017
Wat doe je nu
Ik ben werkzaam als architect bij Moke architecten in Amsterdam
Wat hoop/wil je als ontwerper in de nabije en/of in de verre toekomst bereiken?
Ik ben bijzonder geïnteresseerd in de ambachtelijke en fenomenologische kant van de architectuur. Ik wil mij hier nog verder in verdiepen en hoop dit tot volle wasdom te kunnen brengen binnen mijn architectuur.
Jury rapport
“Naarmate men langer in het ontwerp voor een parcours met 7 retraiteplekken in Rotterdam duikt, hoe beter het wordt. […] Het ontwerp zoekt kleine kwaliteiten en beslotenheid in een stad waar die dun gezaaid zijn, Rotterdam mist de schaal die in dit ontwerp wordt geïntroduceerd. Met chirurgische precisie wordt de route door het stedelijk weefsel geleid en vervolgens worden daar zeven functies aan gesitueerd. Elk van de zorgvuldig ontworpen retraiteplekken krijgt zijn eigen specifieke kwaliteit. Door subtiel gebruik van vormgevende middelen, waaronder een speciale baksteen wordt er een mooie eenheid in de route en de reeks gebracht. De ontwerper slaagt goed in zijn opzet om een nieuwe kwaliteit in de Rotterdamse binnenstad te introduceren.”