Op het terrein van een verlaten energiecentrale aan de rand van Porto is een stadspark geprojecteerd waar alle segmenten van de bevolking een plek kunnen vinden en waar zij worden getriggerd om op te klimmen op de sociale ladder.
In de urban living room komt een mix aan sociale milieus samen.
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
Tijdens mijn tijd in Porto werd ik geraakt door de complexe situatie waar de stad mee te maken heeft: een onevenwichtige relatie tussen centrum en periferie, tussen marktregel en interventionisme, verlating en speculatie, gentrificatie en musealisering, de overeenkomsten en verschillen met andere steden in Europa, en de in- en uitsluiting van verschillende groepen en gemeenschappen. Dit onderwerp gaat het gesprek aan over de rol van de landschapsarchitect om deze onbalans bij te stellen middels definiëring van de ‘terrain vagues’.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen?
Het recente werk van Atelier Loidl: Park am Gleisdreieck in Berlijn. Voornamelijk door hun kracht om een landschap zo te ontwerpen dat de multifunctionaliteit aanspoort tot interactie en integratie. Bovendien de paradox van het ontwerp van het ‘terrain vague’, als contrast met de formeel geplande, traditionele parken en pleinen, terwijl de ontworpenheid de term tegenspreekt.
Benoem het sleutelmoment in je afstudeerproject?
De term ‘terrain vague’ impliceert een mate van onzekerheid, onbepaaldheid en leegte. Gedurende het ontwerpproces kwam de vraag regelmatig terug hoe om te gaan met conservatie versus transformatie. Campanhã Urban Park biedt een ruimtelijk raamwerk waarbinnen sociaaleconomische en fysieke processen plaats kunnen vinden, om het landschap toegankelijk te maken én te houden.
Campanhã Urban Park, binnen de Terrain Vague maakt een robuust raamwerk een flexibele invulling van het programma mogelijk.
Project tekst
Dit ontwerpvoorstel voor Campanhã Urban Park is gebaseerd op een uitgebreide analyse, een studie naar de theoretische achtergrond en daaruit ontwikkelde ontwerprichtlijnen. De locatie laat zich omschrijven als een terrain vague. Het doel van dit plan is om de potenties van dit soort onbepaalde, onzekere landschappen te onderzoeken op hun potentie als park, als stedelijke publieke ruimte waar tegemoet wordt gekomen aan de wensen van verschillende sociale groepen en waar meerdere lokale actoren een plek krijgen. Hierbij is gekeken naar hoe ontwerpers in de praktijk deze verlaten plekken hebben getransformeerd tot succesvolle parken en hoe zij de belangen van zowel lokale gemeenschappen als een breder publiek tegen elkaar hebben afgewogen voor een inclusieve activatie van de plek.
De achterzijde van het stedelijke weefsel van Campanhã wordt gekenmerkt door de verborgen collectieve ruimten van de ‘ilhas’ afgewisseld met de Terrains Vagues, verlaten tussenruimten met de vervallen relieken van de industriële bloeitijd.
Porto is booming. Het toerisme bloeit en de stad probeert uit het dal van de-industrialisering en economische recessie te kruipen. De gevolgen van deze historische processen probeert men te herstellen door middel van regeneratie projecten. Deze hebben zich over het algemeen te veel gericht op de centrale stadsdistricten. Daardoor is er een onbalans ontstaan in de verdeling van de openbare ruimte in de stad als geheel. Er bevinden zich veel ongebruikte en verlaten terreinen aan de rand van de stad. Ook de omgeving van de Central Termo Eléctrica do Freixo wordt gekenmerkt door een zeer complex en gefragmenteerd stedelijk weefsel en door hoge socio-economische kwetsbaarheid. De locatie vormt de ideale plek voor een stadspark dat de bestaande stedelijke asymmetrie kan verminderen. Op deze manier draagt de thesis bij aan de huidige discussie over de toekomst van post-industriële steden en de definitie van het terrain vague in duurzame stedelijke regeneratie.
Het Jacaranda plein, waar men in de schemering langs de marktkramen van de Vandoma markt struint. Een plaats die van stadsbelang is binnen het buurtpark.
Naam:
Stijn Lanters
Contactgegevens:
s.a.lanters@gmail.com
Opleiding:
Landschapsarchitectuur, WUR Wageningen
Start afstuderen:
Maart 2017
Afgestudeerd:
Oktober 2017
Wat doe je nu?
Na een stageperiode bij STILL Urban Design in Porto ben ik aan de slag gegaan als stedenbouwkundig ontwerper bij MVRDV in Rotterdam. De conceptuele benadering van landschap en stedenbouw dwingt tot innovatie en het blijven bevragen van huidige praktijken.
Wat hoop je als ontwerper in de nabije/verre toekomst te bereiken?
Ik hoop als ontwerper bij te kunnen dragen aan de verwevenheid van architectuur, stedenbouw en landschap, waarbij het laatste bij kan dragen aan een meer systematische benadering van ontwerp. Het landschap als vestigingsvoorwaarde.
Multifunctionele speelplekken en interactieve ontmoetingsplekken zorgen aan de randen van het park voor zowel een fysieke, als een sociale verbinding.
Centrale weide met zicht op de ruïnes van Termo Eléctrica do Freixo.
