Het afstudeerproject van Erik Brouwer (TU Eindhoven) is een zoektocht naar een antwoord op de vraag, ‘Hoe kunnen de verschillende stadia van een agrarische productieketen worden gecombineerd binnen één architecturaal object?’
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
In de huidige staat van de techniek lijken de landbouwgebieden te verkeren in wanhoop wanneer de wereldbevolking steeds meer naar de steden trekt. Motor voor deze ontwikkeling is de wereldeconomie, met betere kansen om een inkomen te verdienen in de stad. Bovendien heeft de landbouw zich wereldwijd ontwikkeld door middel van een enorme opschaling; minder bedrijven die steeds meer land bewerken met meer geavanceerde technieken welke minder arbeidskrachten nodig hebben.
Het eerste deel van dit masterprogramma bood de mogelijkheid om de onontdekte landschappen en processen in de periferie te bestuderen. Dit onderzoeksproject heeft mijn ogen geopend over de agrarische sector en hoe de deze wordt geprojecteerd naar het publiek.
Het duurde niet lang voordat ik een belangrijke oorzaak vond binnen de problemen die we tegenkwamen in het onderzoek. De functie van mijn ontwerp is afgeleid van de productieprocessen van de hedendaagse landbouw. Het voorgestelde ontwerp is om alle acties in het productieproces van melk en rundvlees onder één dak te brengen en tegelijkertijd rekening te houden met het welzijn van het dier, de boer, het publiek en zijn omgeving.
In mijn zoektocht naar het antwoord, onderzocht ik de huidige staat van de landbouw. Het resultaat is de ontdekking van een verrassende en verfrissende combinatie van emoties. Een concept waarbij twee standpunten over de ethiek van het houden van dieren en het produceren van voedsel recht tegenover elkaar staan. De argumenten ten gunste van dit project tonen een beeld van tegenstrijdigheden. De smeltkroes van idealen, beleid, productie, cultuur, ethiek en emoties resulteerde in de wens om RED MEAT te ontwerpen: Een bouwtypologie waarbij het dier, het product, het publiek, de dierenliefhebber en de boer elkaar in de nieuwste staat van de landbouw ontmoeten. Een gebouw dat zowel een ‘fabriek’ als een les kan zijn over hoe het wel of niet zou moeten werken in de toekomst van de landbouw.
Benoem het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Nadat ik in de aantallen en cijfers van het produceren van voedsel gedoken ben, ging dit mij al snel de pet te boven. Wat er alleen al in Nederland vooraf gaat aan het stukje vlees op je bord, wat er voor nodig is en wat het zou kosten. De enorme vraag naar voedsel heeft zulke proporties aangenomen dat we niet meer terug kunnen naar de kleinschalige boerderijen uit de fantasieën die omschreven worden in kinderboeken. Naar mate de bevolking en welvaart groeit zal de vraag naar voedsel blijven stijgen. RED MEAT is ontworpen om te fungeren als een belangrijke maatschappelijke schakel. Een weerspiegeling van onze huidige cultuur van consumptie en tegelijkertijd om het publiek een glimp van wat ons te wachten staat te geven.
Concept van intensivering
Projecttekst
De toekomst van de landbouw wordt bevraagd, terwijl het plan een idee biedt over hoe we een oplossing kunnen vinden voor de problemen in de landbouw en zijn toekomst.
Geen enkel land ter wereld dat zo vaak is omgeploegd en verbouwd als Nederland. Vruchtbare kleigronden voor het telen van aardappelen, uien en bieten. Grasland voor vee. Perfecte klimaatregeling voor tomaten en paprika’s. Superefficiënte intensieve landbouw gecombineerd met talent voor transport en logistiek. Tweederde van ons land bestaat uit landbouwgrond. Kleine boerderijen hebben plaatsgemaakt voor een strak geordende landbouwgrond met een maximale opbrengst. Er moet een nieuwe manier worden gevonden: nog groter of juist terug naar kleinschalige landbouw? Of moeten nieuwe technieken deze vraag beantwoorden?
Doorsnede stal
In mijn zoektocht naar het antwoord, onderzocht ik de huidige staat van de landbouw. Het resultaat is de ontdekking van een verrassende en verfrissende combinatie van emoties. De impact van technologische ontwikkelingen is ver gevorderd. Melkveehouderij en veeteelt worden steeds meer geautomatiseerd. Melken, voeren, stalreiniging en mestverwijdering worden gedigitaliseerd en uitgevoerd door robots. Het platteland is erg op de stad gaan lijken. De boer is een flexwerker die op een laptop werkt vanaf elke mogelijke locatie (Koolhaas, 2014). Dit betekent niet dat het verkeerd is, maar het is alleen maar ironisch dat dergelijke drastische transformaties nauwelijks een rol spelen in ons onderwijs en denken. Er is een beeld ontstaan van tegenstrijdigheden. Een mengelmoes van idealen, beleid, productie, cultuur, ethiek en emoties resulteerde in de wens om RED MEAT te ontwerpen: een bouwtypologie waarbij het dier, het product, het publiek, de dierenliefhebber en de boer elkaar ontmoeten in de nieuwste staat van landbouw.
RED MEAT is in wezen een samenvatting van wat er in Europa wordt gedistribueerd om een mooi stuk vlees op een bord te krijgen, van de conceptie, de productie tot en met het verbruik. In hoeverre is het mogelijk om zo’n project daadwerkelijk te maken? Hoewel de cijfers kloppen en met in gedachten dat we tegen 2050 een enorm tekort aan voedsel zullen hebben voor de bewoners van de planeet aarde, moeten we zeker iets doen aan de problemen die zich voordoen bij het produceren van voedsel.
RED MEAT is ontworpen om te fungeren als een belangrijke maatschappelijke schakel; een weerspiegeling van onze huidige consumptie en tegelijkertijd geeft RED MEAT het publiek een glimp van wat ons te wachten staat.
Doorsnede hub
Contactgegevens
Erik Brouwer
e-mail
Opleiding / studierichting
Technische Universiteit Eindhoven / Faculteit Bouwkunde
Wanneer begonnen met afstuderen?
Maart 2017
Wanneer klaar met afstuderen?
November 2017
Wat doe je nu?
Ik werk al junior architect bij Van aken CAE
Uit het juryrapport
“Het ontwerp voor een megaboerderij is niet zozeer een vernieuwend concept maar meer een nieuwe manifestatie van de bestaande praktijk. Het is een interessante exercitie om alle aspecten van de agrarische productie aan elkaar te koppelen. Het levert een helder ruimtelijk concept op met ingrijpende sociaal-culturele implicaties. Het plan laat goed zien wat de rationalisatie van de agrarische productie kan betekenen. Het gaat echter voorbij aan mogelijke alternatieve scenario’s en ook aan het feit dat realisatie alleen binnen een totalitair systeem kans van slagen heeft.”