Nieuws

Tot nut van ’t algemeen – Archiprix 2019

Jarno van Iwaarden (TU Delft, architectuur) ontwierp een woningcomplex aan de Hoogte Kadijk te Amsterdam waar de kwetsbare bewoners zelfstandig kunnen wonen en waar ze gestimuleerd worden om aan de maatschappij deel te nemen.

Tot nut van ’t algemene

Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
Door de hervormingen in het sociale zorgstelsel en de immense vraag naar woningen in de steden, hebben kwetsbare doelgroepen grote moeite om passende huisvesting te vinden. Ik wilde graag onderzoeken op welke manier architectuur bij kan dragen aan de re-integratie van kwetsbare doelgroepen in onze samenleving en hoe we er voor kunnen zorgen dat deze doelgroep een plek kan hebben in onze binnensteden.

Wat of wie zijn je inspiratiebronnen?
Tijdens mijn onderzoek heb ik veel geleerd over de sociale problematiek in onze steden en de moeilijkheden die het werken met deze groepen met zich mee brengt. Het lezen van het boek ‘Pauperparadijs’ van Suzanna Janssen en de studies van Arie Querido gaf mij veel inzicht over hoe er in het verleden naar deze groepen mensen werd gekeken en in welke mate architectuur een rol speelde bij deze vorm van sociale zorgverlening.

Projecttekst
Vanwege de hervormingen in het Nederlandse sociale zorgstelsel wordt er van steeds meer kwetsbare mensen verwacht dat zij zich zelfstandig staande houden in onze maatschappij. De woonomgeving van deze doelgroepen speelt een belangrijke rol in de wijze waarop zij worden gestimuleerd en sociaal betrokken worden bij onze maatschappij. De huidige woningvoorraad schiet hierin tekort, er is dan ook vraag naar geschikte woningen voor sociaal kwetsbare doelgroepen.
Onderzoek toont aan dat het integreren van werk-, educatieve en sociale functies in de directe woonomgeving de participatie van de bewoners bevordert en het sociale kapitaal van de stad versterkt. Door wonen, werken en sociale functies te combineren ontstaat er een woonomgeving waarin de bewoners een sociaal netwerk kunnen opbouwen en worden gestimuleerd een bijdrage te leveren aan de maatschappij.

Het gebouw manifesteert zich op verschillende manieren naar de stad. De dubbelhoge plint, waarin sociale en educatieve werkfuncties zijn opgenomen, vormt een verbindend element tussen het gebouw en zijn omgeving. De educatieve werkfuncties stimuleren de ontwikkeling van vaardigheden die van belang zijn om een bijdrage te kunnen leveren aan de arbeidsmarkt, terwijl de sociale functies zorgen voor de sociale ondersteuning en interactie tussen de bewoners onderling en de buurt.

Plattegrond derde verdieping

Het gebouw manifesteert zich op verschillende manieren naar de stad. De dubbelhoge plint, waarin sociale en educatieve werkfuncties zijn opgenomen, vormt een verbindend element tussen het gebouw en zijn omgeving. De educatieve werkfuncties stimuleren de ontwikkeling van vaardigheden die van belang zijn om een bijdrage te kunnen leveren aan de arbeidsmarkt, terwijl de sociale functies zorgen voor de sociale ondersteuning en interactie tussen de bewoners onderling en de buurt.

Individuele woning

De individuele woningen zijn erop gericht zowel een beschermende als een stimulerende omgeving te vormen. Door op verschillende manieren collectieve ruimte in te zetten om de sociale interactie tussen de bewoners onderling te stimuleren ontstaat er een gevarieerd aanbod van woonclusters afhankelijk van de zelfstandigheid van de bewoners. De gemeenschappelijke ruimte varieert van een gemeenschappelijke woonvide tot een brede galerij met ontmoetingsplekken. Doordat de ontsluiting van het blok is gekoppeld aan de gemeenschappelijke tuin vormt deze het verbindende element tussen de verschillende woonclusters.
Het ontwerp is een weerspiegeling van de zoektocht naar ontwerptools die een stimulerende werking hebben op de sociale verbondenheid en participatie van de doelgroep. Door de implementatie van deze verschillende stimulerende elementen ontpopt het gebouw zich tot een voorbeeld van een stimulerende leefomgeving waarin sociaal kwetsbare doelgroepen zelfstandig kunnen wonen, een sociaal netwerk kunnen opbouwen en een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij.

Centrale ruimte

Contactgegevens
Jarno van Iwaarden
e-mail

opleiding/studierichting
Technische Universiteit Delft / Faculteit Bouwkunde

Wanneer begonnen met afstuderen?
september 2017

Wanneer klaar met afstuderen?
september 2018

Wat doe je nu?
Ik ben ontwerper bij Mecanoo architecten

Aanzicht vanaf de Nieuwevaart

Uit het juryrapport
“De projectlocatie en de context in Amsterdam zijn zorgvuldig onderzocht. Daarbij zijn ook aspecten meegenomen die niet direct met architectuur te maken hebben, maar meer algemeen betrekking hebben op de toekomst van de samenleving. Op basis van het onderzoek is een aantal regels opgesteld waaraan het plan moet voldoen.[…] De poging om verschillende doelgroepen bij elkaar te brengen is sympathiek maar niet overtuigend uitgewerkt in het schematische ontwerp.”