Kunnen snelwegen, aan de hand van landschapsarchitectonische ontwerpen, een strategie vormen voor regionale ontwikkelingen in Zuid-Limburg vroeg Madeline Pickett zich af haar afstudeerthese aan de TU Eindhoven.
Geïntegreerd snelwegsysteem verbonden met de regionale identiteit van Zuid-Limburg.
Kan je je onderwerpskeuze kort toelichten?
In de eerste instantie was het lastig dat de afstudeerstudio’s voor de richting stedenbouw beperkt waren. Ik kon slecht uit één kiezen, namelijk mobiliteit in Zuid-Limburg: twee onderwerpen waar ik op dat moment weinig van wist.
Ik wilde mijzelf allereerst uitdagen om te onderzoeken hoe ik als stedenbouwkundige ontwerpen op regionale schaal kan vertalen naar fysieke ontwerpen. Ik heb de snelwegen als uitgangspunt genomen voor regionale ontwikkelingen. Technologische innovaties in mobiliteit zullen nieuwe randvoorwaarden scheppen voor onze wegensysteem. In plaats dat snelwegen voor verdere fragmentatie van het landschap en steden zal leiden, kunnen ze juist de omgeving met elkaar verbinden, namelijk door oude principes van de Parkways toe te passen.
Een van de doelen was om een voorstel te maken dat niet alleen de kwaliteiten direct langs de snelweg ten goede komt. Een voorbeeld is een bestaand waterzuiverings-terrein dat zich tussen snelweg en een prachtig kasteel bevindt. Ik heb een ontwerp gemaakt om het terrein aan te laten sluiten op de snelweg, maar tegelijkertijd een verlengde te laten zijn van het fraaie kasteellandschap.
Wat of wie zijn je inspiratiebronnen?
De Emerald Necklace in Boston van van Frederick Olmsted was een van de grootste inspiratiebronnen voor mijn werk. Interessant aan zijn werk is de notie dat de weg een belangrijk anker kan zijn voor regionale ontwikkelingen. Wat mij vooral heel erg aanspreekt is het idee om steden, landschap en wegen in een organische, heldere structuur met elkaar te verbinden. Olmsted heeft een stad weten te creëren waar de openbare voorzieningen op pantoffelafstand van bewoners liggen. Hij wist een profilering in de weg aan te brengen die het scala van zowel bebouwd als onbebouwd tentoonstelt, en weet een diversiteit aan groenvoorzieningen aan te brengen: tuinen, weilanden en bossen in een stedelijk weefsel.
Benoem het sleutelmoment in je afstudeerproject.
Een belangrijk moment in mijn afstudeerproject was eigenlijk toen ik wist wat ik wilde gaan doen. De kaders van de afstudeerstudio voelde voor mij erg belemmerend. Waar kon ik mijn ruimte vinden? Juist door het analyseren van Zuid-Limburg, het rijden door de omgeving op zoek naar waardevolle plekken, interviews houden met betrokkenen, en het onderzoek naar de profilering van de Emerald Necklace, begon ik in te zien hoe belangrijk wegen zijn voor regionale ontwikkelingen en waar de kansen voor mijn afstudeeronderwerp lagen.
Een architectonische benadering voor het ontwerp van een Parkway. Een geïntegreerd systeem waar de snelweg, het landschap en woonkernen samengebracht worden.
Projecttekst
Zuid-Limburg heeft als doel om in de toekomst een grensoverschrijdende agglomeratie te vormen met de buursteden Aken in Duitsland en Luik en Hasselt in België. Gezien de verschillen in cultuur, taal en nationaliteit zal dit complexe stedelijke systeem stap voor stap gerealiseerd moeten worden. Het probleem wat zich voornamelijk afspeelt in Zuid-Limburg is de geringe zichtbaarheid van de drie belangrijkste steden: Sittard-Geleen, Maastricht en Heerlen. Hoewel ze goed met elkaar verbonden zijn door de snelwegen functioneren ze nog steeds als drie verschillende kernen. Dit project ontwikkelt een strategie om een sterk samenhangend netwerk te realiseren binnen Zuid-Limburg, door opnieuw te kijken naar dit wegenstelsel om een solide ruggengraat te vormen tussen de steden. Vanaf de weg ervaart men zowel het landschap als de stedelijke gebieden waaraan belangrijke functies langs de weg zijn gesitueerd.
Momenteel hebben de wegen in Zuid-Limburg een autonoom karakter, wat resulteert in een gefragmenteerd patroon van ecologische structuren, bedrijventerreinen en woongebieden. Het landschap wordt tegenwoordig gedomineerd door geluidswallen, vangrails en verkeersborden. Met de komst van elektrische en zelfrijdende auto’s zal onze perceptie op autorijden veranderen. Dit betekent nieuwe kansen om oude principes van de Parkways, voor het eerst geïntroduceerd door Frederick Law Olmsted, nieuw leven in te blazen. Een van de grootste prestaties van Olmsted was zijn ontwerp van de Emerald Necklace in Boston. Door middel van het wegenstelsel presenteerde hij een reeks elementen die de geografische kwaliteiten van Boston wist bloot te leggen. De weg combineert de stad met het platteland in een geïntegreerd systeem met snel en langzaam verkeer, woonwijken, recreatiegebieden en bijbehorende functies.
Door deze principes van de Parkways in Zuid-Limburg te introduceren wordt het reizen tussen de drie kernen veraangenaamd. Bedrijven zullen eerder geneigd zijn in het gebied te investeren, waardoor het een aantrekkelijker plek om te leven en te werken wordt. Bovendien biedt het de kans om zowel het gefragmenteerde landschap als het stedelijk weefsel te herstellen dat door de huidige snelwegen uit elkaar is getrokken. De Emerald Necklace heeft Boston geholpen om zich te structureren en maakt van de stad een World Class City. De snelwegen van Zuid-Limburg kunnen op hun beurt een sterke magneet worden voor de regio, die zich daardoor als een belangrijke speler kan nestelen tussen Luik, Aken en Hasselt.
De kwaliteiten van de Geleenbeek, een natuurlijke waterzuivering, geïntegreerd met de snelweg.
Madeline Prickett
e-mail
website
Opleiding / studierichting
TU Eindhoven / faculteit bouwkunde / stedenbouw
Wanneer begonnen met afstuderen?
September 2017
Wanneer klaar met afstuderen?
Mei 2018
Wat doe je nu?
Ik werk bij Het Oversticht in Zwolle als junior stedenbouwkundig ontwerper.
Wat hoop/wil je bereiken?
Als ontwerper zou ik ooit in de verre toekomst een project willen doen in China. Ik zie in mijn land van herkomst veel stedenbouwkundige problemen. De enorme mate van anonimiteit waarin mensen leven, het wegtrekken van ouders op het platteland om in het levensonderhoud van hun kinderen te kunnen voorzien, de gebrekkige ouderenzorg, het slopen van monumentale panden, en de hoge mate van verstedelijking. Ik zou graag een duurzamere stedenbouw in China willen zien die kritisch is op de toekomst.
Uit het juryrapport:
“Het idee om de snelwegen naar voorbeeld van de Amerikaanse Parkways onderdeel te laten uitmaken van het omringende landschap en daarmee de beleving van het landschap en de stedelijke kernen vanaf de weg te verbeteren is een interessante landschappelijke opgave. Het fris gepresenteerde plan slaagt in die laatste opzet door het weghalen van de barrières langs de weg maar dat is te mager om aan de ambitie van een samenhangend netwerk te voldoen.”
